پسندیدن گناه خود برای دیگران: تفاوت میان نسخه‌ها

{{پایان سوال}}

{{پاسخ}}

بنابراین انسان باید هر چه را که نسبت به خود می‌پسندد و دوست دارد و برای جلب آن کوشش می‌کند مانند به دست آوردن زندگی مرفه و آبرومندانه و برخوردار شدن از احترام عمومی و داشتن موقعیتی خوب در میان مردم، همین موارد را از برای دیگران نیز بخواهد و نه تنها از اینکه دیگران به چنین نعمت‌هائی می‌رسند نگران نباشد، بلکه برای دست یابی آنان به این نعمت‌ها تلاش کند. از سوی دیگر، اموری در زندگی پیش می‌آید که طبع انسانی از آن‌ها متنفر و بیراز است و همواره از آن‌گونه جریانات فرار کرده و از خود دفع می‌نماید. همان امور و جریانات ناراحت‌کننده را برای دیگران نیز نخواهد، بلکه بخواهد که آن مطالب و سختی‌ها و نگرانی‌ها از برادران و خواهران دینیش بر طرف گردد.

گرایش‌هایی که در انسان وجود دارد، به لحاظ مصادیق اخلاقی متنوع هستند و نفس انسان نیز بر اساس تنوع این گرایش‌ها تنوع خواهد یافت. دسته‌ای از این گرایش‌ها انسان را از راه خلاف و نامشروع به اشباع [[گرایش‌های غریزی]] وادار می‌نماید. این دسته از گرایش‌ها «نفس اماره» نام دارد، چرا که انسان را به بدی‌ها فرمان می‌دهد. [[قرآن]] از زبان [[حضرت یوسف(ع)]] می‌فرماید: {{قرآن|وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِی إِنَّ النَّفْسَ لأمَّارَه بِالسُّوءِ إِلا مَا رَحِمَ رَبِّی|سوره=یوسف|آیه=۵۴}} تا زمانی که میل و کشش‌های انسان شکوفا نشده و به فعلیت نرسیده‌اند، نفس انسان همواره به بدی‌ها امر می‌کند.

بنابراین نفس یک حقیقت است که در مراحل مختلف به عنوان «اماره»، «لوّامه» و «مطمئنه» نامیده می‌شود. نفس یک وجود است یعنی همان وجود انسان که بر اثر شرایط مختلفی که برای او پیش می‌آید و فعالیت‌های گوناگونی که انجام می‌دهد و بهره‌های متنوعی که می‌گیرد این عناوین بر آن بار خواهد شد.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، اخلاق در قرآن، ج۱، ص۲۰۳</ref>

[[امام علی(ع)]] می‌فرماید: «هر که برای نفس خود احترام قائل باشد، آن را با گناه خوار نمی‌گرداند.»<ref>میزان الحکمه، ح۶۲۱۰.</ref> بنابراین آنچه در نامه سی و یکم نهج‌البلاغه مورد نظر امام است، نفسی است که برای خود احترام قائل شده و با گناه آلوده نشده باشد تا بتواند میزان میان خود و دیگران قرار گیرد. مطابق روایات نفس مطمئنه همواره به دنبال کسب [[فضایل]] و ارزش‌ها است و انسان را به نیکی فرمان می‌دهد و منظور امام در نامه نفس اماره نیست.

{{پایان پاسخ}}