سؤال

وصیت از نظر شرعی چیست و به چه چیزی تعلق می‌گیرد؟

وصیت آن است که انسان سفارش کند بعد از مرگش برای او کارهایی انجام دهند یا بخشی از مال او، به فرد یا افراد دیگر داده شود.[۱]

در روایات اسلامی تأکید فراوانی به وصیت شده است؛ از جمله در حدیثی از پیامبر اسلام(ص) نقل شده: «سزاوار نیست مسلمان شب بخوابد مگر این که وصیت‌نامه‌اش زیر سر او باشد. (منظور آماده بودن وصیت است)».[۲]

درباره فلسفه وصیت گفته شده که از قانون ارث، تنها یک عده از بستگان براساس معیاری معین، بهره‌مند می‌شوند، در حالی که شاید عده‌ای دیگر از بستگان نیاز بیشتری به کمک‌های مالی داشته باشند. به همین جهت در کنار قانون ارث، قانون وصیت قرار داده شده و به مسلمانان اجازه می‌دهد نسبت به یک سوم از اموال خود تصمیم بگیرند.

علاوه بر این، اگر انسانی دوست داشته کارهای خیری انجام دهد، اما در حال حیاتش موفق به انجام آن نشد، وصیت راهی برای شخص باقی می‌گذارد تا بتواند حداقل پس از مرگ به این خواسته‌های خوب خود برسد. همچنین انسان باید اماناتی که به او سپرده شده و حقوق الهی و مردمی را که بر عهده او است براساس وصیت‌نامه‌اش به دیگران باز گرداند.[۳]

منابع

  1. توضیح المسائل دوازده مرجع، ص۲۶۹۴.
  2. حر عاملی، محمّد، وسائل الشیعه، قم، انتشارات آل البیت، چاپ دوم، ۱۴۱۴ هـ. ق، ج۱۹، ص۲۵۸.
  3. ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، چاپ سی و پنجم، ۱۳۷۷، ج۱، ص۶۱۸.