وجوه وثاقت حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

وجوه وثاقت حديث در نزد شيعه، چيست؟

مسند بودن حدیث از نظر سند؛ ثقه بودن تمام راویان؛ معارض قرآن، دیگر روایات، ضروریات عقل و اجماع نبودن متن حدیث، از جمله معیارهای قابل استناد بودن حدیث می‌باشد.

== اصطلاحات حدیثی==  

از جمله دانش‌هایی که پس از [[قرآن]] نزد علمای [[شیعه]] از اهمیت والایی برخوردار بوده است عبارتند از

'''حديث:''' در لغت به معناي چيز تازه است.<ref> مصطفوى، حسن، التحقيق في كلمات القرآن الكريم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1368ش، ج2، ص176. قرشى بنايى، على اكبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ ششم، 1412ق، ج2، ص111.</ref> در اصطلاح به قول (سخن)، فعل(رفتار) و تقرير(امضا و تایید) معصومان(ع) حدیث گویند. <ref> استرآبادى، محمدجعفر بن سيف‏الدين، لب اللباب في علم الرجال، تهران، اسوه، چاپ اول، 1388ش، ص66. بصرى، احمد بن عبد الرضا، فائق المقال فى الحديث و الرجال، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، سازمان چاپ و نشر، چاپ اول، 1422ق، ج19.</ref>

'''علم الحديث:''' مشتمل بر اصول و قواعدي است كه با استفاده از آن مي‌توان قول، فعل و امضاء عملي معصوم(ع) را شناخت. <ref> استرآبادى، محمدجعفر بن سيف‏الدين، لب اللباب في علم الرجال، تهران، اسوه، چاپ اول، 1388ش، ص10</ref>

'''دراية الحديث:''' دانستن قواعدي است كه به كمك آن مي‌توان به معاني و مفاهيم حديث و نوع حدیث از حیث صحیح یا ضعیف بودن آن پي‌برد. <ref> مرعى، حسين عبدالله، منتهى المقال في الدراية و الرجال، بیروت، موسسة العروة الوثقى، چاپ اول، 1417ق، ص11.</ref>

'''علم رجال:''' بررسي راويان حديث و ناقلان آن‌ها و رجال سند از جهت وثاقت مي‌باشد. <ref> امين، محمد، روايت و درايت، قم، اورامان، چاپ اول، 1372، ص33ـ20. سبحاني، جعفر، كليات في علم الرجال، قم، انتشارات مهر، چاپ دوم، 1366ق، ص925.</ref>

یادگیری و تدریس اين علم در بين علماء، نشانة اهميت زياد به حديث است؛ از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است که فهميدن يك حديث، از نقل هزار حديث بهتر است. <ref> مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، مؤسسة وفاء، چاپ دوم، 1403هـ ، ج2، ص184: «حديثٌ تَدْريهِ خيرٌ مِنْ ألْفٍ تَرْويه».</ref>  از همین‌رو قبل از هر چيز، حديث را باید از جهت ادبيات عرب، علم لغت، عموم و خصوص، اطلاق و تقييد، مجمل و مبين، ظهور و دلالت الفاظ، حقيقت و مجاز و ... مورد بحث قرار داد تا احاديث صحيح را از جعلي جدا شود.

 

'''حديث صحيح: ''' حديثي است كه سلسله سند آن به معصوم(ع) متّصل باشد و ناقل آن در تمام طبقات، شيعة اثني عشري، ضابط و عادل باشد.<ref> زين الدين بن علي بن احمد العاملي، الرعاية في علم الدراية، قم، مكتبة آيت الله مرعشي نجفي، چاپ اول، 1413ق، ص200ـ49؛ امين، سيد محمد، روايت و درايت، ص125ـ94؛ قرباني لاهيجي، زين العابدين، علم حديث، قم، انصاريان، چاپ اول، 1370، ص111.</ref>

 

 

 

=== از نظر متن ===

'''عدم مخالفت با قرآن: '''  

'''عدم مخافت باسنت قطعي: '''

حديث، نبايد با سنّت قطعي رسول الله(ص) و ائمه(ع) و خبر متواتر، مخالف باشد: امام باقر(ع) فرمود: «حديثي را كه از ما به شما برسد اگر با قرآن و سنّت رسول الله موافق نباشد؛ تصديق نكنيد.» <ref> حرّ عاملي، محمد، وسائل‌الشيعه، تهران، مكتبة الاسلاميه، چاپ هفتم، 1372، ج18، ص89، ح48: «لا تصدّق علينا إلاّ ما وافَقَ كتابَ الله و سنّةَ نبيِّه».</ref>

'''عدم مخالفت با عقل:'''

هر حديثي را كه با بديهيات عقل مخالفت نمايد، صدور آن از معصوم مورد اشكال است. مانند احاديثي در مورد توحيد، رؤيت خداوند، جبر و اختيار، نبوت، معاد و ... در صورت مخالفت با بدیهيات عقلي کنار گذاشته می‌شود.

'''اجماع''' اتفاق نظر جميع فقهاء را در يك امر شرعي ‌گويند، و ملاك حجيت آن، كشف آن از قول معصوم ـ عليهم السلام ـ مي‌باشد. بنابراين در روايات آمده است: «زماني كه به سر حديثي اختلاف پيدا شد؛ آن حديثي را مورد قبول قرار دهيد که بر آن اتفاق نظر دارند، زيرا آن حديث هيچ شکي در او نيست».<ref> حرّ عاملي، محمد، وسائل‌الشيعه، تهران، مكتبة الاسلاميه، چاپ هفتم، 1372، ج18، ص88، ح43: «إذا اختلف أحاديثُنا عليكم، فخذوا بما اجتمعتْ عليه شيعتُنا فإنّه لا ريبَ فيه».</ref>

{{پانویس}}

  | شناسه =  

  | تیترها =  

  | ویرایش =  

  | لینک‌دهی =  

  | بازبینی نویسنده =  

  | بازبینی =  

  | اولویت =  

  | کیفیت =