۲٬۱۵۱
ویرایش
نگاه قرآن به نظارت بر اعمال فردی و اجتماعی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۱۶
، ۲ ژانویهٔ ۲۰۲۳تکمیل اولیه مقاله
بدون خلاصۀ ویرایش |
(تکمیل اولیه مقاله) |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
نگاه قرآن کریم به نظارت براعمال فردی واجتماعی انسان | نگاه قرآن کریم به نظارت براعمال فردی واجتماعی انسان چگونه است؟ ناظران چه کسانی هستند؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
قرآن با ترسیم نظارت‌های ناظران بر رفتارهای فردی و اجتماعی افراد، اهمیت نظارت در جامعه را بیان می‌کند. | [[قرآن]] با ترسیم نظارت‌های ناظران بر رفتارهای فردی و اجتماعی افراد، اهمیت نظارت در جامعه را بیان می‌کند. | ||
ناظران و نوع نظارت بر رفتارهای اجتماعی عبارتند از: | ناظران و نوع نظارت بر رفتارهای اجتماعی عبارتند از: | ||
۱ـ نظارت خدا بر انسان‌ها؛ ۲ـ نظارت پیامبران بر اعمال جامعه؛ ۳ـ نظارت فرشتگان با نوشتن اعمال انسان‌ها؛ ۴ـ نظارت همگانی در قالب امر به معروف و نهی از | ۱ـ نظارت خدا بر انسان‌ها؛ ۲ـ نظارت پیامبران بر اعمال جامعه؛ ۳ـ نظارت فرشتگان با نوشتن اعمال انسان‌ها؛ ۴ـ نظارت همگانی در قالب امر به معروف و نهی از منکر؛ ۵ـ نظارت بر اموال یتیمان؛ ۶ـ نظارت بر تولید و توزیع؛ ۷ـ نظارت بر نیروهای زیردست. | ||
==نظارت خدا بر انسان‌ها== | == نظارت خدا بر انسان‌ها == | ||
خداوند در اهمیت نظارتش بر افعال بندگانش خود را نزدیک‌تر از رگ گردن بر انسان‌ها دانسته است: {{قرآن||ترجمه=ما انسان را آفریدیم و وسوسه‌های نفس او را می‌دانیم و ما به او از رگ قلبش نزدیک‌تریم.|سوره=ق|آیه= | خداوند در اهمیت نظارتش بر افعال بندگانش خود را نزدیک‌تر از رگ گردن بر انسان‌ها دانسته است: {{قرآن||ترجمه=ما انسان را آفریدیم و وسوسه‌های نفس او را می‌دانیم و ما به او از رگ قلبش نزدیک‌تریم.|سوره=ق|آیه=۱۶}} به انسان‌ها گوشزد می‌کند که او بر همه کارهای آنان نظارت دارد و همه را ثبت کرده و مؤاخذه خواهد کرد: {{قرآن||ترجمه=بگو همین بس که خدا میان من و شما گواه است، آنچه را در آسمان‌ها و زمین است می‌داند و کسانی که به باطل ایمان آوردند و به خدا کافر شدند، زیان‌کاران واقعی هستند.|سوره=عنکبوت|آیه=۵۲}} | ||
== نظارت پیامبران بر اعمال جامعه == | |||
پیامبران الهی برکارهای مردم نظارت دارند چنانچه [[حضرت عیسی(ع)]] در روز قیامت به خداوند می‌گوید: {{قرآن||ترجمه=خدایا من تا زنده بودم برکار آنها مراقبت می‌کردم و فقط می‌گفتم خدا را عبادت کنید.|سوره=مائده|آیه=۱۱۷}} | |||
==نظارت پیامبران بر اعمال جامعه== | |||
پیامبران الهی برکارهای مردم نظارت دارند | |||
فرستادن شدن [[رسول خدا(ص)]] به سوی مردم نیز علاوه بر بشارت دهی و انذار، برای گواه بودن اعمال آن‌هاست: {{قرآن||ترجمه=ای پیامبر ما تو را گواه فرستادیم و بشارت دهنده و انذار کننده.}}<ref>|سوره احزاب، آیه۴۵. سوره فتح، آیه۸. سوره مزمل، آیه۱۵.</ref> | فرستادن شدن [[رسول خدا(ص)]] به سوی مردم نیز علاوه بر بشارت دهی و انذار، برای گواه بودن اعمال آن‌هاست: {{قرآن||ترجمه=ای پیامبر ما تو را گواه فرستادیم و بشارت دهنده و انذار کننده.}}<ref>|سوره احزاب، آیه۴۵. سوره فتح، آیه۸. سوره مزمل، آیه۱۵.</ref> | ||
==نظارت فرشتگان با ثبت نامه اعمال== | == نظارت فرشتگان با ثبت نامه اعمال == | ||
فرشتگانی به دستور الهی مراقب کارهای انسان هستند و بر آنها نظارت دارند: {{قرآن||ترجمه=هر کسی مراقب و محافظی دارد|سوره=طارق|آیه=۴}}. مسئولیت‌این فرسشتگان ثبت کارهای فردی و اجتماعی افراد است: {{قرآن|ترجمه= آنها | فرشتگانی به دستور الهی مراقب کارهای انسان هستند و بر آنها نظارت دارند: {{قرآن||ترجمه=هر کسی مراقب و محافظی دارد|سوره=طارق|آیه=۴}}. مسئولیت‌این فرسشتگان ثبت کارهای فردی و اجتماعی افراد است: {{قرآن|ترجمه= آنها نویسندگان اعمال شما و فرشته مقرّب خدایند|سوره=انفطار|آیه=۱۱}} این فرشتگان از نوشتن هیچ کاری چه بزرگ و چه کوچک هم صرف‌نظر نمی‌کنند: {{قرآن||ترجمه= انسان هیچ سخنی را بر زبان نمی‌آورد مگر این که همان دم، فرشته‌ای مراقب و آماده برای انجام مأموریت (و ضبط آن) است.|سوره=ق|آیه=۱۸}} | ||
==نظارت همگانی در قالب امر به معروف و نهی از منکر== | == نظارت همگانی در قالب امر به معروف و نهی از منکر == | ||
خداوند | خداوند با واجب کردن [[امر به معروف و نهی از منکر]]، نظارت کل جامعه بر کارهای اجتماعی را لازم دانسته و این نشانگر اهمیت نظارت همگانی بر کارها و تأثیر اجتماعی آن می‌باشد:{{قرآن||ترجمه=باید از میان شما، جمعی دعوت به نیکی و امر به معروف و نهی از منکر کنند و آنها همان رستگارانند.|سوره=آل عمران|آیه=۱۰۴}} | ||
اهمیت امر به معروف و نهی از منکر و آثار اجتماعی آن در آیات فراوانی مورد | اهمیت امر به معروف و نهی از منکر و آثار اجتماعی آن در آیات فراوانی مورد تأکید قرار گرفته است.<ref>سوره آل عمران، آیه۱۱۰ و آیه۱۱۴. سوره اعراف، آیه۱۵۷. سوره توبه، آیه۷۱ و آیه۱۱۲. سوره حج، آیه۴۱. سوره لقمان، آیه۱۷.</ref> | ||
==نظارت بر اموال یتیمان== | == نظارت بر اموال یتیمان == | ||
خداوند نظارت بر اموال یتیمان را از وظایف افراد جامعه دانسته است و در کنار نهی از تصرف نابجای اموال یتیم، دستور نگهداری اموال یتیمی را می‌دهد که خود توان نگهداری اموال را ندارد: {{قرآن||ترجمه=و یتیمان را چون به حد بلوغ رسیدند بیازمایید، اگر آنها را رشد یافته دیدید، اموال‌شان را به آنها بدهید و پیش از آن که بزرگ شوند، اموال‌شان را از روی اسراف نخورید.|سوره=نساء|آیه=۶}} | |||
در آیات دیگری نیز اهمیت این نظارت را | در آیات دیگری نیز اهمیت این نظارت را همراه با راه‌کارهایی بیان کرده است.<ref>سوره نساء، آیه۳–۲ و آیه۱۰. سوره انعام، آیه۱۵۲.</ref> | ||
==نظارت بر تولید== | == نظارت بر تولید و توزیع == | ||
قرآن در داستان [[حضرت یوسف(ع)]] و خواب عزیز مصر، یک اصل اقتصادی و آینده‌نگری و نظارت دقیق بر تولید و مصرف را برای جامعه ترسیم | قرآن در داستان [[حضرت یوسف(ع)]] و خواب عزیز مصر، یک اصل اقتصادی و آینده‌نگری و نظارت دقیق بر تولید و مصرف را برای جامعه ترسیم کرده است: {{قرآن||ترجمه=مرا سرپرست خزائن سرزمین مصر کن که نگهدارنده و آگاهم.|سوره=یوسف|آیه=۵۵}} در هر کاری هم بایستی متخصص باشد و هم تعهد و حضرت یوسف(ع) با این خواسته، خود مستقیماً بر تولید و مصرف نظارت می‌کرد و این است که دستور می‌دهد تا هفت سال با جدیت کشاورزی کنند و آنچه را درو کرده‌اند، مقدار کمی را خورده و بقیه را در خوشه باقی گذاشته و ذخیره نمایند. این یعنی برای مقابله با حوادث غیر مترقبه بایستی بر تولید و مصرف نظارت دقیق شود. | ||
نظارت اگر مستمر نباشد باعث کمبودهای کاذب و نابسامانی در توزیع می‌شود و عده‌ای سود جو از این ضعف سوء استفاده می‌کنند. از همین‌روی حضرت یوسف(ع) با این که همه قدرت را پادشاه مصر به او داده بود ولی خود شخصاً در توزیع گندم‌های ذخیره شده بر مردم قحطی زده، حضور داشته و این یعنی کارآمد کردن حکومت در جلوگیری از نابسامانی‌های اجتماعی بایستی با حضور مستمر مسئولان در میدان کار باشد و حضرت یوسف(ع) بر این امر تأکید دارند که در توزیع گندم بین مردم، حق پیمانه را ادا می‌کند و به کسی تبعیض قائل نمی‌شود.<ref>سوره یوسف، آیه۵۹–۵۸.</ref> | |||
==نظارت بر نیروهای زیر دست== | == نظارت بر نیروهای زیر دست == | ||
عدم نظارت مسئول بر نیروهایش و دقت نکردن در نظم آنها، باعث | عدم نظارت مسئول بر نیروهایش و دقت نکردن در نظم آنها، باعث خسارت‌های جبران ناپذیر می‌شود و یک مسئول بایستی از حال همه نیروها آگاه باشد. قرآن نظارت [[حضرت سلیمان(ع)]] بر همه نیروهایش را اینگونه ترسیم کرده است: {{قرآن||ترجمه=به نیروهای خود نگاه کرد و دید هدهد غایب است، گفت چرا هدهد غایب است، قطعاً او را کیفر شدیدی خواهم داد یا او را می‌کشم یا باید دلیل قانع کننده ای داشته باشد.|سوره=نمل|آیه=۲۱–۲۰}} | ||
جامعه اسلامی هنگامی به سوی رستگاری و پیشرفت در امور مادی ومعنوی دست می‌یابد که افراد آن همواره کسی را ناظر اعمال خود بدانند و خود نیز ناظر اعمال دیگر افراد جامعه باشند و آنان را به کارهای نیک ترغیب نمایند. | جامعه اسلامی هنگامی به سوی رستگاری و پیشرفت در امور مادی ومعنوی دست می‌یابد که افراد آن همواره کسی را ناظر اعمال خود بدانند و خود نیز ناظر اعمال دیگر افراد جامعه باشند و آنان را به کارهای نیک ترغیب نمایند. | ||
اهمیت نظارت در این است که وقتی کسی احساس کند بر کارهای او نظارت می‌شود، تمام تلاشش این خواهد بود که کوتاهی از او سر نزند و مورد ملامت و مؤاخذه دیگران قرار نگیرد و در واقع نظارت است که افراد را در کارها و مسئولیت‌های معنوی و مادی خویش کار آمد و موفق‌تر می‌گرداند. | |||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۳: | ||
| شناسه = شد | | شناسه = شد | ||
| تیترها = شد | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش = | ||
| لینک‌دهی = شد | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| خط ۶۲: | خط ۵۹: | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = | | بازبینی نویسنده = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = ج | | اولویت = ج | ||