نقد و نقادی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

[[قرآن]] نقد اندیشه‌ها، انتقاد کردن از کردار و رفتارها را با زبان‌های مختلفی تأیید نموده است: {{قرآن|بندگان مرا بشارت ده، همان کسانی که سخنان را می‌شنوند و از نیکوترین آنها پیروی می‌کنند، آنان کسانی هستند که خدا هدایتشان نموده، و آنها خردمندانند.|سوره=زمر|آیه=۱۸–۱۷}} انتخاب نیکوترین، یعنی نقد سخن و انتخاب احسن و بوجود آوردن زمینه نقد اندیشه‌ها.<ref>مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دایرةالمعارف قرآن کریم، قم، بوستان کتاب، چاپ سوم، ۱۳۸۲ش، ج4، ص393.</ref> قرآن بارها دستور به تفکر داده است.<ref>سوره بقره، آیه۲۱۹. سوره اعراف، آیه۱۷۶. سوره رعد، آیه۳. سوره نحل، آیه۱۱. و ….</ref> قرآن تأکید دارد که در هستی،<ref>سوره آل عمران، آیه۱۹۱. سوره جاثیه، آیه۱۳.</ref> در تاریخ گذشتگان، در گفتار و کردار پیشینیان و… اندیشه کنید.<ref>سوره آل عمران، آیه137. سوره انعام، آیه11. سوره یوسف، آیه ۱۰۹.</ref> خبرها و سخنانی که از طریق افراد غیرمطمئن به شما می‌رسد، پی‌گیری کنید و بدون بررسی، آن را نپذیرید.<ref>سوره حجرات، آیه۶.</ref> اینها همه نشان می‌دهد که به سخن به دید نقادی نگاه شود.

'''الف) نقد آگاهانه:''' نقد و انتقاد باید آگاهانه باشد نه جاهلانه. مبتنی بر شایعات و توهمات نیز نباشد. (خداوند) گناه و ستم به ناحق را و اینکه چیزی را شریک او قرار دهید و به خداوند مطلبی نسبت دهید که نمی‌دانید، حرام کرده است.<ref>سوره اعراف، آیه۲۸.</ref> از کسانی که جاهلانه و بدون آگاهی نقد و انتقاد می‌کند، انتقاد نموده است.<ref>سوره نور، آیه۱۶. سوره نحل، آیه۱۱۶.</ref>

'''ب) نقد عاقلانه:''' {{قرآن||ترجمه=بزودی سبک مغزان از مردم می‌گویند چه چیز آنها را از قبله‌ای که بر آن بودند بازگردانید؟! بگو «مشرق و مغرب از آن خدا است.|سوره= بقره|آیه=۱۴۲}}

'''د) نقد بدور از انتقام:''' نقد و انتقاد غیر از انتقام است. در نقد صمیمیت حاکم است نه کینه‌توزی. انتقادها به تجسس کشیده نمی‌شود. در زندگی خصوصی افراد و در سخنان پنهانی آنها راه پیدا نمی‌کند.<ref>سوره حجرات، آیه۱۲.</ref> در انتقاد از دشنام به دیگران باید پرهیز شود و احترام افراد نگهداشته شود تا آنها نیز مقابله به مثل نکنند: {{قرآن|وَ لا تَسُبُّوا الَّذینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ| ترجمه=و کسانی که غیر خدا را می‌خوانند دشنام ندهید، مبادا آنها از روی جهل، خدا را دشنام دهند.|سوره=انعام|آیه=۱۰۸}}

'''ج) نقد غیر مسلمان‌ها با منطق:''' اندیشه و سخنان دوگانه پرست‌ها و مشرکان را با منطق و استدلال مورد نقد قرآن قرار گرفته است.

* قرآن یهودیان را بخاطر تحریف در کتب‌شان، مورد علامت و انتقاد قرار داده است.<ref>سوره نساء، آیه۴۶. سوره مائده، آیه۱۳و ۴۱.</ref> قرآن اندیشه یهودیان را که عزیر را پسر خدا می‌دانستند<ref>سوره توبه، آیه۳۰.</ref> و مسیحیان که مسیح را فرزند خدا یا خدا می‌دانند، نقد و رد نموده است.<ref>سوره مائده، آیه۱۷.</ref>

# قرآن اصل نقد و انتقاد را تأیید می‌کند و شرائطی برای آن بیان می‌کند و خود به نقد دیگران پرداخته است. این بدان معنی نیست که هر سخنی قابل نقد است و هر کلامی نقدپذیر است. ضروریات و مسلمات را نمی‌توان مورد نقد قرار داد. کلام خدا را نمی‌توان نقد کرد، زیرا نقد برای رسیدن به سخن نیکو و اندیشه برتر است {{قرآن|الَّذینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ |سوره=زمر|آیه= ۱۸}}و کلام خدا برترین کلام {{قرآن|اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدیثِ|سوره=زمر|آیه= ۲۳}} و قصه‌ها و داستان‌های او بهترین قصه است:{{قرآن|نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَیْنا إِلَیْکَ هذَا الْقُرْآنَ|سوره=یوسف|آیه=۱۲}}