automoderated، ناظمان (CommentStreams)
۱۵٬۱۶۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
== تعریف نفقه و موارد آن == | |||
== | |||
قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران در تعریف نفقه زوجه می‌گوید: «نفقه عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث البیت که به‌طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضاء».<ref>قانون مدنی، ماده ۱۱۰۷.</ref> | قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران در تعریف نفقه زوجه می‌گوید: «نفقه عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث البیت که به‌طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضاء».<ref>قانون مدنی، ماده ۱۱۰۷.</ref> | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۱: | ||
برخی از فقهای معروف امامیه نیز با توضیح این که اگر مبنای نفقه، احتیاج زن باشد پس حصر و استثناء مواردی خاص وجاهت قانونی ندارد، توسعه را اختیار نموده‌اند.<ref>مانند صاحب جواهر در جواهر، ج۳۱، ص۳۳۲، و صاحب مسالک در مسالک، ج۱، ص۵۳۳.</ref> | برخی از فقهای معروف امامیه نیز با توضیح این که اگر مبنای نفقه، احتیاج زن باشد پس حصر و استثناء مواردی خاص وجاهت قانونی ندارد، توسعه را اختیار نموده‌اند.<ref>مانند صاحب جواهر در جواهر، ج۳۱، ص۳۳۲، و صاحب مسالک در مسالک، ج۱، ص۵۳۳.</ref> | ||
== | == شرایط استحقاق زن نسبت به نفقه == | ||
برابر قانون مدنی «در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است»<ref>قانون مدنی، ماده ۱۱۰۶.</ref> و این مزیتی است که قانونگذار برای زن قائل شده است که به موجب آن زن می‌تواند از شوهر خود مطالبه نفقه نماید. | برابر قانون مدنی «در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است»<ref>قانون مدنی، ماده ۱۱۰۶.</ref> و این مزیتی است که قانونگذار برای زن قائل شده است که به موجب آن زن می‌تواند از شوهر خود مطالبه نفقه نماید. | ||
باید توجه داشت که طبق قانون مدنی<ref>همان، ماده ۱۱۰۷.</ref> در استحقاق نفقه وضعیت و احتیاجات زن به‌طور متعارف ملاک عمل خواهد بود نه وضعیتِ مرد؛ بنابراین اگر زن از خانواده متمکنی باشد، شوهر به ناچار باید وسائل زندگی او را مطابق شأن و وضع اجتماعی و خانوادگی او فراهم نماید و دارا و متمدّن بودن زوجه دلیلی بر عدم استحقاق زن نسبت به نفقه نیست بلکه مسئولیت زوج را نیز | باید توجه داشت که طبق قانون مدنی<ref>همان، ماده ۱۱۰۷.</ref> در استحقاق نفقه وضعیت و احتیاجات زن به‌طور متعارف ملاک عمل خواهد بود نه وضعیتِ مرد؛ بنابراین اگر زن از خانواده متمکنی باشد، شوهر به ناچار باید وسائل زندگی او را مطابق شأن و وضع اجتماعی و خانوادگی او فراهم نماید و دارا و متمدّن بودن زوجه دلیلی بر عدم استحقاق زن نسبت به نفقه نیست بلکه مسئولیت زوج را نیز سنگین‌تر می‌کند.<ref>مختصر حقوق خانواده، همان، ص۱۳۷.</ref> | ||
دیوان عالی کشور نیز در رأی خود نظر فوق را تأیید نموده و مقرّر می‌دارد: «ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی کیفیت نفقه را که بر عهده شوهر است به طریق متناسب با وضعیت زن مقرّر داشته و در صورت عادت داشتن زن به داشتن خادم یا احتیاج به هزینه بیشتر برای مسکن و غذا، در این صورت حق مطالبه آن را از شوهر خواهد داشت».<ref>رأی شماره ۲۹۲/۲۳ دیوان عالی کشور.</ref> بنابراین تا زمانی که زن از وظایف مشروع خود سر باز نزده باشد و ناشزه<ref>عدم تمکین در اصطلاح حقوقی نشوز و زنی که از شوهر اطاعت نمی‌کند ناشزه نامیده می‌شود.</ref> محسوب نشده، باشد مستحق نفقه خواهد بود.<ref>قانون مدنی ماده ۱۱۰۸.</ref> | دیوان عالی کشور نیز در رأی خود نظر فوق را تأیید نموده و مقرّر می‌دارد: «ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی کیفیت نفقه را که بر عهده شوهر است به طریق متناسب با وضعیت زن مقرّر داشته و در صورت عادت داشتن زن به داشتن خادم یا احتیاج به هزینه بیشتر برای مسکن و غذا، در این صورت حق مطالبه آن را از شوهر خواهد داشت».<ref>رأی شماره ۲۹۲/۲۳ دیوان عالی کشور.</ref> بنابراین تا زمانی که زن از وظایف مشروع خود سر باز نزده باشد و ناشزه<ref>عدم تمکین در اصطلاح حقوقی نشوز و زنی که از شوهر اطاعت نمی‌کند ناشزه نامیده می‌شود.</ref> محسوب نشده، باشد مستحق نفقه خواهد بود.<ref>قانون مدنی ماده ۱۱۰۸.</ref> | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۰: | ||
قانون مدنی حتی در برخی از موارد طلاق رجعیه نیز زن را مستحق نفقه می‌داند و مقرر می‌دارد «نفقه مطلّقه رجعیه در زمان عده به عهده شوهر است، مگر این که طلاق در حال نشوز واقع شده باشد، لیکن اگر عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد، مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت».<ref>همان، ماده ۱۱۰۹.</ref> | قانون مدنی حتی در برخی از موارد طلاق رجعیه نیز زن را مستحق نفقه می‌داند و مقرر می‌دارد «نفقه مطلّقه رجعیه در زمان عده به عهده شوهر است، مگر این که طلاق در حال نشوز واقع شده باشد، لیکن اگر عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد، مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت».<ref>همان، ماده ۱۱۰۹.</ref> | ||
در | در اینجا ذکر چند نکته لازم و ضروری به نظر می‌رسد: | ||
۱. استحقاق زن نسبت به نفقه تنها مخصوص حال یا آینده نمی‌باشد بلکه او می‌تواند نفقه زمان گذشته خود را نیز مطالبه نماید. قانون مدنی در این باره مقدر می‌دارد که: «زوجه در هر حال می‌تواند برای نفقه زمان گذشته خود اقامه دعوی نماید».<ref>همان، ماده ۱۲۰۶.</ref> | |||
۲. حق نفقه زن از حقوق ممتازه محسوب می‌شود؛ به این معنی که در صورت ورشکستگی یا فوت شوهر و عدم کفایت اموال او برای پرداخت دیون، نفقه بر سایر بدهی‌ها مقدّم شمرده خواهد شد.<ref>همان.</ref> | |||
۳. نفقه زن مقدّم بر نفقه اقارب است، بنابراین اگر زوج توانایی مالی نداشته باشد که هم به زن و هم به اقارب واجب النفقه، نفقه پرداخت نماید زوجه بر دیگران مقدّم خواهد شد.<ref>همان، ماده ۱۲۰۳.</ref> | |||
واجب النفقه، نفقه پرداخت نماید زوجه بر دیگران مقدّم خواهد شد.<ref>همان، ماده ۱۲۰۳.</ref> | |||
== | == ضمانت اجرای نفقه زن == | ||
تکلیف شوهر به اتفاق و استحقاق نفقه از جانب زن دارای ضمانت اجرای مدنی و کیفری است. | تکلیف شوهر به اتفاق و استحقاق نفقه از جانب زن دارای ضمانت اجرای مدنی و کیفری است. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۲: | ||
ثالثاً: اگر شوهر مخارج ضروری زن را در آینده تأمین کند، مصلحت خانواده اقتضاء می‌کند که زن نتواند برای طلب نفقه گذشته، رئیس خانواده را تعقیب کیفری نموده و روانه زندان کند.<ref>مختصر حقوق خانواده، همان، ص۱۴۷.</ref> | ثالثاً: اگر شوهر مخارج ضروری زن را در آینده تأمین کند، مصلحت خانواده اقتضاء می‌کند که زن نتواند برای طلب نفقه گذشته، رئیس خانواده را تعقیب کیفری نموده و روانه زندان کند.<ref>مختصر حقوق خانواده، همان، ص۱۴۷.</ref> | ||
<span></span> | |||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۴: | ||
۴. رساله‌های عملیه مراجع عظام تقلید بحث خانواده، احکام نکاح. | ۴. رساله‌های عملیه مراجع عظام تقلید بحث خانواده، احکام نکاح. | ||
<span></span> | |||
== منابع == | == منابع == | ||