نظر اهل‌سنت پیرامون برتری عثمان بر امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

اهل سنت چگونه عثمان را که خود معترف به انحراف او هستند، قبول دارند و حتی از علی(ع) هم بالاتر می‌دانند؟

ولی از نظر اهل تسنن، صحابی بودن نه تنها امتیاز و فضیلت می‌باشد، بلکه مصحّح عدالت نیز می‌باشد. به سبب همین عقیده در میان کلمات بزرگان اهل تسنن، افراط در مدح صحابه و مذمّت در حق منتقدان آنان بسیار است که برای نمونه به بعضی اشاره می‌شود:

==۱ – انتقاد بر صحابه یعنی ارتداد و کفر :== کسانی که یکی از صحابه رسول خداصلی الله علیه و آله و سلم را مورد انتقاد قرار ‌دهند، زندیق و کافر هستند و جرح و تنقیص به خود آنان سزاوارتر است.<ref>همان، ص۳۴، به نقل از الاصابه، ابن حجر العسقلانی، ص۱۷ و ۱۸.</ref>

==۲- طردانتقاد کننده صحابه از جامعه :== هر کسی از صحابه عیب‌جویی کند یا نقصی بر آنان بگیرد، با او چیزی نخورید و نیاشامید و بر جنازه‌اش نماز نخوانید.<ref>همان، ص۳۴، ‌به نقل از الکبائر، الذهبی، ص۲۳۸.</ref>

بنابراین نظر، همه صحابه عادل بوده، سخن شان صحیح و عمل شان درست است، اگر چه سخن و عمل شان با کتاب و سنت منافات داشته باشد، چون آنان مجتهد هستند و خود بهتر به سنت آگاه می‌باشند.

ابن حجر می‌نویسد: اهل سنت بر این نظر که تمامی صحابه عادلند، اتفاق نظردارند و به جز اندکی بدعت‌گزار (منظور شیعه امامیه) کسی با آن مخالفت نکرده است و باید به پاکی و درستی اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله معتقد باشیم. چون ثابت است که تمامی صحابه اهل بهشت بوده و هیچ یک از آنان وارد آتش نمی‌شود.<ref>همان، ص۳۱، به نقل از الاصابه، ص۹.</ref>

آنان احادیثی مثل «اصحابی کالنجوم بأیهم اقتدیتم اهتدیتم»<ref>همان، ص۳۳ به نقل از آراء العلماء المسلمنی فی التقیه و الصحابه، ص۸۱.</ref> تمسک کرده عدالت صحابه، را ثابت می‌کنند در حالی که خود این حدیث مورد طعن عده‌ای مانند ابن تیمیه می‌باشد.<ref>همان.</ref>

با این مقدمه باید گفت که غارت بیت المال ازناحیه عثمان و بنی‌امیه و دیگر اعمال خلاف شرع آنها برکسی از شیعه و اهل تسنن پوشیده نیست، ولی هر یک از مذاهب عکس العمل خاصی در مقابل آن دارد:

==۱ دیدگاه شیعه : == شیعه از آنجا که بین صحابی و غیرصحابی فرقی قائل نیست، تمام آن اعمال را خلاف مقررات و قوانین مقدس اسلام می‌داند و آنان را غیرمشروع می‌داند.

==۲ دیدگاه اهل سنت :== ولی اهل تسنن به خاطر اعتقاد به عدالت تمام صحابه، همه آن عملکردها را حمل بر صحت و غیرقابل خدشه و از روی اجتهاد آن صحابه می‌دانند و ساحت او را از گناه و معصیت دور می‌دارند و او را سلطان و حاکم عادل می‌دانند و هر چند سایر صحابه حتی همسر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله یعنی عایشه هم با او درگیر شوند و به اعمال او اعتراض نمایند، او مصون از خطا است.

اما افضل بودن عثمان از امام امیر المؤمنین علی علیه‌السلام نزد اهل تسنن، امری اتفاقی و قابل قبول تمامی آنها نیست. بلکه بسیاری از آنان امیر المؤمنین علی علیه‌السلام را افضل از عثمان بلکه از خلیفه اوّل و دوّم هم بالاتر و افضل می‌دانند.

اشخاصی مثل ابن ابی‌الحدید شارح نهج البلاغه، امیر المؤمنین علی علیه‌السلام را افضل از خلیفه اوّل و دیگران می‌داند.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، قم، چاپ کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، سال ۱۴۰۴، ج۱، ص۳.</ref> همچنین او نقل می‌کند که اهل سنت خود در مورد افضلیت علی علیه‌السلام بر ابی‌بکر اختلاف دارند.<ref>همان، ص۷.</ref>

بصریون معتقد به ترتیب فضیلت مناسب با رتبه عددی خلافت آنها هستند.<ref>یعنی در فضیلت، اول ابوبکر بعد عمر بعد عثمان و بعد علی بن ابی طالب علیه‌السلام.</ref>  

ولی بغدادیون عقیده به افضلیت مطلق علی علیه‌السلام بر سایرین دارند.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ص۸.</ref>  

 

شیخ معتزله، واصل بن عطاء قائل به افضلیت علی علیه‌السلام بر عثمان می‌باشد.<ref>همان.</ref>

 

{{پایان پاسخ}}