نام مکان‌های ذکر شده در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۵: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
اماکنی که در قرآن کریم آمده است، از دو بعد مورد بررسی قرار می‌گیرد: اول: اماکنی که برای ما محسوس و قابل مشاهده است و آثار آن را در دنیا می‌بینیم. دوم: اماکنی که برای ما غیرمحسوس یا به عبارتی اماکن بهشتی که در قرآن به کار رفته است.
اماکنی مختلفی در [[قرآن]] ذکر شده است. نام شهرهایی مثل مصر و بابل. نام مساجدی همچون مسجدالاحرام و مسجدالقصی. سرزمین‌هایی مانند مدین و احقاف. کوه‌های طور و صفا و مروه. و اشاراتی به دریاها و رودخانه‌ها.


اماکن دنیوی است که این‌ها در قرآن کریم، بسیار زیاد است و به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شود که به‌طور اجمالی به آن‌ها می‌پردازیم: شهرها. مساجد. سرزمین‌ها. رودخانه‌ها و دریاها. کوه‌ها.
== شهرها ==


== شهرها ==
از جمله شهرهایی که به‌طور واضح در قرآن کریم، به کار رفته است به موارد زیر تقسیم می‌گردد:


الف ـ روم، در سورهٔ مبارکهٔ روم، می‌فرماید: {{قرآن|غُلِبَتِ الرُّوم}}<ref>. روم: ۳۰/۲.</ref> رومیان شکست خوردند و مغلوب شدند.
الف ـ روم؛ {{قرآن|غُلِبَتِ الرُّوم|ترجمه=رومیان شکست خوردند.|سوره=روم|آیه=۲}} که البته اشاره به اهل آن شهر دارد.


ب ـ مصر، این نام در دو جای قرآن کریم، آمده است، سورهٔ بقره، می‌فرماید: {{قرآن|... اهْبِطُوا مِصْرًا فَإِنَّ لَکُمْ مَا سَأَلْتُمْ …}}<ref>. بقره: ۲/۶۱.</ref> و مورد بعدی در سورهٔ یونس {{قرآن|... أَنْ تَبَوَّآ لِقَوْمِکُمَا بِمِصْرَ بُیُوتًا وَاجْعَلُوا بُیُوتَکُمْ …}}<ref>. یونس: ۳۰/۸۷.</ref>
ب ـ مصر؛ این نام در دو جای قرآن کریم آمده است. {{قرآن|... اهْبِطُوا مِصْرًا|ترجمه=پس به شهر فرود آیید.|سوره=بقره|آیه=۶۱}} بعضی تفاسیر مصر را شهر معنا کرده‌اند و بعضی گفته‌اند نام سرزمین مصر است. و مورد بعدی در سوره یونس {{قرآن|... أَنْ تَبَوَّآ لِقَوْمِکُمَا بِمِصْرَ بُیُوتًا|ترجمه=براى قوم خود در مصر خانه‏‌هايى ترتيب دهيد|سوره=یونس|آیه=۸۷}}


ج ـ بابل، در سورهٔ بقره، می‌فرماید: {{قرآن|... وَمَا أُنْزِلَ عَلَی الْمَلَکَیْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ …}}<ref>. بقره:۲/ ۱۰۲.</ref>
ج ـ بابل؛ {{قرآن|... وَمَا أُنْزِلَ عَلَی الْمَلَکَیْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ …|ترجمه=آنچه بر آن دو فرشته، هاروت و ماروت، در بابِل فرو فرستاده شده بود|سوره=بقره|آیه=۱۰۲}}


د ـ بَکَّه (نام دیگر مکّه) در سورهٔ آل عمران، می‌فرماید: {{قرآن|إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّه مُبَارَکًا وَهُدًی لِلْعَالَمِینَ}}<ref>. آل عمران: ۳/۹۶.</ref> اوّلین خانه‌ای که برای مردم قرار داده شد همان است که در سرزمین مکّه است که پربرکت و مایهٔ هدایت جهانیان است.» و البتّه خود خانهٔ خدا در آیات متعدّدی به صورت کنایه‌ای به کار رفته است. به عنوان مثال در سورهٔ مبارکهٔ آل عمران آیهٔ ۹۷ مشاهده می‌شود.
د ـ بَکَّه (نام دیگر مکه)؛ {{قرآن|إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّه مُبَارَکًا وَهُدًی لِلْعَالَمِینَ|ترجمه=اولین خانه‌ای که برای مردم قرار داده شد همان است که در سرزمین مکه است که پربرکت و مایه هدایت جهانیان است.|سوره=آل‌عمران|آیه=۹۶}} و البته خود خانه خدا در آیات متعددی به صورت کنایه‌ای به کار رفته است. به عنوان مثال در سوره مبارکه آل عمران آیه ۹۷ مشاهده می‌شود.


هـ ـ مدینه، در سورهٔ منافقین، می‌فرماید: {{قرآن|یَقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنَا إِلَی الْمَدِینَه …}}<ref>. منافقون: ۶۳/۸.</ref> و موارد دیگر.
هـ ـ مدینه؛ {{قرآن|یَقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنَا إِلَی الْمَدِینَه …|ترجمه=و می‌گویند اگر به مدینه برگردیم.|سوره=منافقون|آیه=۸}}


== مساجد ==
== مساجد ==
اسامی چند مسجد در قرآن کریم، به‌طور واضح به کار رفته که به آن‌ها اشاره می‌شود:
الف ـ مسجدالحرام به طوری که ۱۳ بار در قرآن کریم، آمده است؛ از جمله در سورهٔ مبارکهٔ بقره آیات شریفهٔ ۱۴۴، ۱۴۹، ۱۵۰ و ۲۱۷. مائده، ۲، انفال، ۳۴، توبه، ۱۹، اسراء، ۱ و موارد دیگر.


ب ـ مسجد الاقصی به‌طور مشهورتر در سورهٔ اسراء، می‌فرماید: {{قرآن|سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَی بِعَبْدِهِ لَیْلا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الأقْصَی الَّذِی بَارَکْنَا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیَاتِنَا إِنَّه هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ}}.<ref>۷. اسراء: ۷/۱.</ref>


ج ـ مسجد ضرار، در سورهٔ توبه، می‌فرماید: {{قرآن|وَ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مَسْجِدًا ضِرَارًا …}}<ref>. توبه: ۹/۱۰۷.</ref>
الف ـ مسجدالحرام به طوری که ۱۳ بار در قرآن کریم، آمده است؛ از جمله در سوره مبارکه بقره آیات شریفه ۱۴۴، ۱۴۹، ۱۵۰ و ۲۱۷. مائده، ۲، انفال، ۳۴، توبه، ۱۹، اسراء، ۱ و موارد دیگر.
[[پرونده:مسجدالاقصی.jpg|بندانگشتی|نمایی از محوطه مسجدالاقصی مربوط به اوایل قرن بیستم]]
ب ـ مسجد الاقصی در سوره اسراء آمده است: {{قرآن|سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَی بِعَبْدِهِ لَیْلا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الأقْصَی الَّذِی بَارَکْنَا حَوْلَهُ|ترجمه=منزّه است آن [خدايى‏] كه بنده‏اش را شبانگاهى از مسجد الحرام به سوى مسجد الأقصى- كه پيرامون آن را بركت داده‏ايم- سير داد،|سوره=اسرا|آیه=۱}}


== سرزمین‌ها ==
== سرزمین‌ها ==
الف ـ سرزمین مَدْیَن<ref>اسرار، مصطفی، دانستنی‌های قرآن، تهران: انتشارات محیا، ۱۳۷۵ ش، ص۱۳۶ و ۱۳۸.</ref> در سورهٔ قصص آیهٔ ۲۳ می‌فرماید: {{قرآن|وَلَمّا وَرَدَ ماءً مَدْیَنَ…}}
الف ـ سرزمین مَدْیَن<ref>اسرار، مصطفی، دانستنی‌های قرآن، تهران: انتشارات محیا، ۱۳۷۵ ش، ص۱۳۶ و ۱۳۸.</ref> در سوره قصص آیه ۲۳ می‌فرماید: {{قرآن|وَلَمّا وَرَدَ ماءً مَدْیَنَ…|ترجمه=و چون به آب مدين رسيد.}}


ب ـ سرزمین احقاف،<ref>همان.</ref> در سورهٔ احقاف آیهٔ ۲۱ می‌فرماید: {{قرآن|وَاذْکُرْ أفاعادٍ اِذْ اَنْذَر قَوْمَهُ ما الأحْقافِ وقد خَلَتِ النُّدُرُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ…}} برادر قوم عاد را یاد کن، آن زمان که قومش را در سرزمین احقاف بیم داد در حالی که پیامبران زیادی قبل ازاو در گذشته‌های دور و نزدیک آمده بودند.»
ب ـ سرزمین احقاف،<ref>همان.</ref> در سوره احقاف آیه ۲۱ می‌فرماید: {{قرآن|وَاذْکُرْ أفاعادٍ اِذْ اَنْذَر قَوْمَهُ ما الأحْقافِ وقد خَلَتِ النُّدُرُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ…|ترجمه=برادر قوم عاد را یاد کن، آن زمان که قومش را در سرزمین احقاف بیم داد در حالی که پیامبران زیادی قبل ازاو در گذشته‌های دور و نزدیک آمده بودند.}}  
 
== رودخانه‌ها و دریاها ==
الف ـ از جمله رود معروف که امروز هم این رود وجود دارد، رود نیل است که در سورهٔ طه به کار رفته است؛ آن‌جا که می‌فرماید: {{قرآن|أَنِ اقْذِفِیهِ فِی التَّابُوتِ فَاقْذِفِیهِ فِی الْیَمِّ فَلْیُلْقِهِ الْیَمُّ بِالسَّاحِلِ …}}<ref>طه: ۲۰/۳۹</ref> او را در صندوقی بیفکن و آن صندوق را به دریا بینداز تا دریا آن را به ساحل افکند؛ که منظور رود نیل است.
 
ب ـ مجمع البحرین، در سورهٔ کهف آیهٔ ۶۱ به صورت «مجمع» به کار رفته است که مفسران آن را تعبیر به مجمع البحرین یعنی محل تلاقی دو دریا ذکر می‌کنند.<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۳ ش، جلد ۱۲، ص۴۸۰.</ref> و مواردی از این قبیل که در قرآن وجود دارد.


== کوه‌ها ==
== کوه‌ها ==
اسامی چندین کوه در قرآن آمده است که به اعم آن‌ها پرداخته می‌شود:
اسامی چندین کوه در قرآن آمده است که به اهم آن‌ها پرداخته می‌شود:


الف ـ غار کهف، در سورهٔ مبارکهٔ کهف آیات ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۶ و ۲۵ به کار رفته است و منظور از اسم کهف غار و کوه می‌باشد.
الف ـ غار کهف، در سوره مبارکه کهف آیات ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۶ و ۲۵ به کار رفته است و منظور از اسم کهف غار و کوه می‌باشد.


ب ـ کوه طور، که در چند جای قرآن به کار رفته از آن جمله، سورهٔ مبارکهٔ نساء آیهٔ ۱۵۴، مؤمنون آیهٔ ۲۰، تین آیهٔ ۲.
ب ـ [[کوه طور]]، که در چند جای قرآن به کار رفته از آن جمله، سوره نساء آیه ۱۵۴، مؤمنون آیه ۲۰، تین آیه ۲.


ج ـ کوه صفا و مروه، که در سورهٔ مبارکهٔ بقره، می‌فرماید: {{قرآن|إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَه مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ …}}<ref>بقره: ۲/۱۵۸.</ref>
ج ـ کوه صفا و مروه، که در سوره بقره، می‌فرماید: {{قرآن|إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَه مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ …}}<ref>بقره: ۲/۱۵۸.</ref>


== اماکن بهشتی ==
== اماکن بهشتی ==
خط ۵۵: خط ۴۵:
۱ ـ جنات عدن، توبه، ۷۴.
۱ ـ جنات عدن، توبه، ۷۴.


۲ ـ جناتِ الفردوس، کهف آیهٔ ۱۰۷.
۲ ـ جناتِ الفردوس، کهف آیه ۱۰۷.


۳ ـ جنات المَأوی، سجده، ۱۹.
۳ ـ جنات المَأوی، سجده، ۱۹.
خط ۸۹: خط ۷۹:
۱۹ ـ فضل، مؤمنون ۱۱. مفسران فضل را بهشت دانسته‌اند.
۱۹ ـ فضل، مؤمنون ۱۱. مفسران فضل را بهشت دانسته‌اند.


۲۰ ـ عین، واقعه، ۲۷. بسیاری از مفسرین مراد از عین را بهشت دانسته‌اند.<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، دانش‌نامهٔ علوم قرآنی، ج۱، تهران: انتشارات دوستان، ۱۳۷۷، ص۳۹۹ و ۴۰۰.</ref>
۲۰ ـ عین، واقعه، ۲۷. بسیاری از مفسرین مراد از عین را بهشت دانسته‌اند.<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، دانش‌نامه علوم قرآنی، ج۱، تهران: انتشارات دوستان، ۱۳۷۷، ص۳۹۹ و ۴۰۰.</ref>
 


<span></span>
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


خط ۱۰۳: خط ۹۳:
۴ ـ مصطفی اسرار، دانستنی‌های قرآن، (تهران، انتشارات محیا، ۱۳۷۵ ش).
۴ ـ مصطفی اسرار، دانستنی‌های قرآن، (تهران، انتشارات محیا، ۱۳۷۵ ش).


<span></span>
 


== منابع ==
== منابع ==
خط ۱۰۹: خط ۹۹:
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
|شاخه فرعی۱ = متفرقات معارف در قرآن
| شاخه فرعی۱ = معارف قرآنی
|شاخه فرعی۲ = اماکن، ایام و مناسبت‌ها
| شاخه فرعی۲ = اماکن، ایام، مناسبت‌ها
|شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت = ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}