|
|
(۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{شروع متن}}سوال: ملاک ها و معیارهای ازدواج از منظر قرآن کریم را بيان كنيد؟ | | {{شروع متن}} |
| | | {{سوال}} |
| جواب:
| | ملاکها و معیارهای ازدواج از منظر قرآن کریم را بیان کنید؟ |
| | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| با توجّه به اهميّتي كه همسر در زندگي دارد و آثاري كه بر آن مترتّب است ونقشي كه هر يك از زن و مرد در آن دارند، مي بايست براي انتخاب همسر ملاك ها و دستورالعمل هايي وجود داشته باشد تا افراد با توجّه به آن ملاك ها، همسر مورد نظر خود را انتخاب نمايند و سعادت دنيا و آخرت را به دست آورند.
| | {{درگاه|زن و خانواده}} |
| | | قرآن کریم در برخی آیات و سورهها ملاک ازدواج مومنان را بر میشمارد. اسلام، ایمان، همسنخ بودن در پاکدامنی و اطاعت از خداوند برخی از این ملاکها از منظر قرآن، برای انتخاب همسر شایسته هستند. |
| در ازدواج، افراد داراي سليقه هاي مختلفي هستند و هر شخصي براي خود ملاك هايي در نظر مي گيرد، امّا از نظر قرآن کریم، و سنّت ملاك های مورد توجّه است:
| |
| | |
| ==۱. اسلام و ايمان==
| |
| | |
| يكي از شرايط انتخاب همسر كه در واقع شريك زندگي است، اسلام و بُعد مذهبي عقيدتي فرد مي باشد. زن و مرد مي بايست در اين امر هم فكر و هم عقيده باشند و اگر يكي از آن ها مشرك باشد، عقد و ازدواج آن ها باطل خواهد بود.
| |
| | |
| قرآن كريم، به صراحت اين مطلب را بيان مي كند و مي فرمايد مرد مسلمان هرگز حقّ ندارد با زن مشرك ازدواج كند،همين طور از ازدواج زنان مسلمان با مردان كافر منع كرده است و اين نكته را يادآوري كرده است كه ازدواج مردان مسلمان با كنيزان مسلمان بهتر است از ازدواج با زنان آزاده ی مشرك و همين طور ازدواج زنان مسلمان با بردگان مسلمان بهتر از ازدواج با مردان مشرك است: {{قرآن|و َ لا تَنْكِحُوا الْمُشْرِكاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ وَ لَأَمَه مُؤْمِنَه خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكَه وَ لَوْ أَعْجَبَتْكُمْ وَ لا تُنْكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُوا وَ لَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكٍ وَ لَوْ أَعْجَبَكُمْ}}<ref> . بقره: ۲/۲۲۱.</ref> با زنان مشرك ازدواج نكنيد، تا اين كه ايمان بياورند و كنيز باايمان از زن مشرك بهتر است، اگرچه آن زن مشرك (از لحاظ زيبايي) مايه شگفتي شما باشد و به مردان مشرك زن ندهيد تا اين كه ايمان بياورند و بنده با ايمان از مرد مشرك بهتر است، اگرچه آن مرد مشرك مايه شگفتي شما باشد.
| |
| | |
| در ادامه، حكمت حرمت ازدواج با مشركان را بیان كرده است، می فرماید:{{قرآن|... أُولَئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ...}}<ref> . بقره: ۲/۲۲۱.</ref> آن ها به آتش دوزخ مي خوانند. چرا كه مسير مشرك يك مسير انحرافي است، مسيري است كه به ظلمت و تباهي و جهنم ختم مي شود.
| |
| | |
| در مقابل آن ها، مسير افراد مؤمن بهشت، رحمت، مودّت و غفران است: {{قرآن|وَ اللَّهُ يَدْعُوا إِلَى الْجَنَّه وَ الْمَغْفِرَه بِإِذْنِهِ}}<ref> . بقره: ۲/۲۲۱.</ref> در آيه ی شريفه، دعوت خداوند و مسير او به جاي دعوت و مسير افراد مؤمن است، به جهت اين كه مؤمنين همه دعوت هاي آن ها، بلكه تمام شئون زندگي آن ها در مسير خداوند تبارک و تعالی است. مسير افراد مؤمن با مسير افراد مشرك تفاوت اساسي و فاحشي دارد، مسير فكري عقيدتي رفتاري آن ها مختلف است، چگونه با ازدواج كه يك وحدت و يگانگي لازم دارد و همراه با رحمت و مودّت است، جمع شود. بنابراين يگانگي و وحدت كه در ازدواج مطرح است با اختلاف عقيده و مذهب هرگز جمع نخواهد شد، نه تنها در دين و مذهب مي بايست يكي باشند، بلکه در اخلاق هم مي بايست، در يك مسير باشند و در يك جهت حركت كنند.
| |
| | |
| به همين جهت است كه در روايات تأكيد شده كه زن و مرد بايد «هم كفو» يكديگر باشند و هم كفو مؤمن را افراد مؤمن و با ايمان دانسته است.
| |
| | |
| از پيامبر اكرم(ص) ، سؤال شد كه كفو چيست و چه كساني كفو يكديگر هستند؟ فرمود: « المؤمنون بعضهم اكفاء بعض».}}<ref> . کليني، محمّد، کافي، بي جا، آخوندي، چاپ سوم، ۱۳۶۷، هـ ق، ج۵، ص۳۳۷.</ref> | |
|
| |
|
| ==۲. هم سنخ بودن در پاكدامني== | | ==ملاکهای ازدواج از منظر قرآن== |
| | با توجه به اهمیتی که همسر در زندگی دارد و آثاری که بر آن مترتب است و نقشی که هر یک از زن و مرد در آن دارند، میبایست برای انتخاب همسر ملاکها و دستورالعملهایی وجود داشته باشد تا افراد با توجه به آن ملاکها، همسر مورد نظر خود را انتخاب نمایند و سعادت دنیا و آخرت را به دست آورند. |
|
| |
|
| از نظر قرآن كريم، فطرت و طبیعت پاكي كه به گناهان آلوده نشده، طالب پاكي است؛ چنين فطرت وطبعي جز مجذوب پاكي نمي شوند و جز پاكي را به خود جذب نمي كند: {{قرآن|الْخَبِيثاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَ الْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثاتِ وَ الطَّيِّباتُ لِلطَّيِّبِينَ وَ الطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّباتِ<ref> . نور: ۲۴/۲۶.</ref> زن هاي پليد براي مردهاي پليد و مردهاي پليد براي زن هاي پليد و زنان پاك براي مردان پاك و مردان پاك براي زنان پاكند. | | در ازدواج، افراد دارای سلیقههای مختلفی هستند و هر شخصی برای خود ملاکهایی در نظر میگیرد، امّا از نظر قرآن کریم، و سنّت این ملاکهای مورد توجه است: |
|
| |
|
| مراد از خبيث بودن كه دسته اي از زنان ومردان را متّصف به آن كرده است يا طيب بودن دسته ديگر، همان
| | ===اسلام و ایمان=== |
| جنبه هاي عفت و ناموسي است و لاابالي بودن نسبت به تقيدات مذهبي، اخلاقي و ناموسي است اين معناي اوّلي آيه است، امّا از نظر ملاك و علت معناي وسيعي دارد كه منحصر به آلودگي و پاكي جنسي نيست، بلكه هرگونه ناپاكي فكري، عملي و زباني را شامل مي شود.
| | از شرایط انتخاب همسر که در واقع شریک زندگی است، اسلام و بُعد اعتقادی افراد میباشد. زن و مرد میبایست در این زمینه، همفکر و همعقیده باشند و اگر یکی از آنها مشرک باشد، عقد و ازدواج آنها باطل خواهد بود. |
|
| |
|
| ==۳. تواضع، توبه، عبادت خداوند، اطاعت فرمان خدا== | | قرآن کریم، به صراحت این مطلب را بیان میکند و میفرماید مرد مسلمان حق ندارد با زن مشرک ازدواج کند، همینطور از ازدواج زنان مسلمان با مردان کافر منع کرده و این نکته را یادآوری کرده است که ازدواج مردان مسلمان با کنیزان مسلمان بهتر است از ازدواج با زنان آزاده مشرک و همینطور ازدواج زنان مسلمان با بردگان مسلمان بهتر از ازدواج با مردان مشرک است: |
| | * {{قرآن|وَلَا تَنْكِحُوا الْمُشْرِكَاتِ حَتَّىٰ يُؤْمِنَّ ۚ وَلَأَمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ ۗ وَلَا تُنْكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّىٰ يُؤْمِنُوا ۚ وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ ۗ أُولَٰئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ ۖ وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ ۖ|ترجمه=و با زنان مشرک ازدواج نکنید تا زمانی که ایمان بیاورند. قطعاً کنیز با ایمان از زن آزاد مشرک بهتر است، هر چند [زیبایی، مال و موقعیت او] شما را خوش آید. و زنان با ایمان را به ازدواج مردان مشرک در نیاورید تا زمانی که ایمان بیاورند. مسلما برده با ایمان از مرد آزاد مشرک بهتر است، هر چند [جمال، مال و منال او] شما را خوش آید. اینان [که مشرکند، نه تنها مردم، بلکه بی رحمانه زن و فرزند خود را] به سوی آتش می خوانند، و خدا به توفیق خود به سوی بهشت و آمرزش دعوت می کند.|سوره=بقره|آیه=۲۲۱}} |
|
| |
|
| قرآن كريم، در سوره ی تحريم، شش وصف از براي همسران خوب اشاره كرده و مي فرمايد: {{قرآن|... مُسْلِمَاتٍ مُؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَيِّبَاتٍ وَأَبْكَارًا}}<ref> . تحريم: ۶۶/۵.</ref> همسراني مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه كار، عابد، اطاعت كننده ی فرمان خدا ... .
| | در ادامه، حکمت حرمت ازدواج با مشرکان را بیان کرده است، میفرماید:{{قرآن|... أُولَئِکَ یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ…|سوره=بقره|آیه=۲۲۱}} آنها به آتش دوزخ میخوانند. چرا که مسیر مشرک یک مسیر انحرافی است، مسیری است که به ظلمت و تباهی و جهنم ختم میشود. |
|
| |
|
| شخصي كه مي خواهد خانه و خانواده مسلمان و با ايماني را بنا نهد، بايد قبل از هر چيز همسر مسلمان و پاكدامني را جستجو كند وگرنه بناي خانواده مسلمان و ساختار جامعه ی اسلامي مدّت ها به تأخير مي افتد و به زودي بنيان و اساس آن سست و ناپايدار و بسيار متزلزل و آسيب پذير مي گردد.
| | از [[پیامبر اکرم(ص)]]، سؤال شد که کفو چیست و چه کسانی کفو یکدیگر هستند؟ فرمود: {{عربی|المؤمنون بعضهم اکفاء بعض|ترجمه=مؤمنان بعضی بر بعض دیگر هم کفو میباشند}}<ref> کلینی، محمد، الکافی، بیجا، آخوندی، چاپ سوم، ۱۳۶۷ق، ج۵، ص۳۳۷.</ref> |
|
| |
|
| ==۴. ايمان و عمل صالح== | | ===همسنخ در پاکدامنی=== |
| | از نظر قرآن کریم، فطرت و طبیعت پاکی که به گناهان آلوده نشده، طالب پاکی است؛ چنین فطرت و طبعی جز مجذوب پاکی نمیشوند و جز پاکی را به خود جذب نمیکند: |
| | * {{قرآن|الْخَبِيثَاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَالْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثَاتِ ۖ وَالطَّيِّبَاتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَاتِ ۚ أُولَٰئِكَ مُبَرَّءُونَ مِمَّا يَقُولُونَ ۖ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ|ترجمه=زنان پلید برای مردان پلید و مردان پلید برای زنان پلیدند، و زنان پاک برای مردان پاک و مردان پاک برای زنان پاک اند، این پاکان از سخنان ناروایی که [تهمت زنندگان] درباره آنان می گویند، مبرّا و پاک هستند، برای آنان آمرزش و رزق نیکویی است.|سوره=نور|آیه=۲۶}} |
|
| |
|
| {{قرآن|مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياه طَيِّبَه}}<ref> . نحل: ۲۷/۹۷.</ref> هر كس (از مرد يا زن) كار شايسته كند و مؤمن باشد، به طور قطع او را با زندگي پاكيزه اي حيات (حقيقي) بخشيم.
| | مراد از خبیث بودن که دسته ای از زنان و مردان را متّصف به آن کرده است یا طیب بودن دسته دیگر، همان جنبههای عفت و ناموسی است و لاابالی بودن نسبت به تقیدات مذهبی، اخلاقی و ناموسی است این معنای اوّلی آیه است، امّا از نظر ملاک و علت معنای وسیعی دارد که منحصر به آلودگی و پاکی جنسی نیست، بلکه هرگونه ناپاکی فکری، عملی و زبانی را شامل میشود. |
|
| |
|
| ==۵. تقوا== | | ===تواضع، توبه، عبادت خداوند، اطاعت فرمان خدا === |
| | قرآن کریم، در سوره تحریم، به شش وصف برای همسران خوب اشاره کرده و میفرماید: |
| | * {{قرآن|...مُسْلِمَاتٍ مُؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَيِّبَاتٍ وَأَبْكَارًا|ترجمه=[همسرانی] که مسلمان، مؤمن، فرمانبر، توبه کار، خداپرست، روزه دار، غیر باکره و باکره باشند|سوره=تحریم|آیه=۵}} |
|
| |
|
| {{قرآن|يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثى وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ}}<ref> . حجرات: ۴۹/۱۳.</ref> اي مردم! ما شما را از مرد و زن آفريديم و شما را ملّت ملّت و قبيله قبيله گردانيديم تا با يكديگر شناسايي متقابل حاصل كنيد، هر آينه گرامي ترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست.
| | شخصی که میخواهد خانه و خانواده مسلمان و با ایمانی را بنا نهد، باید قبل از هر چیز همسر مسلمان و پاکدامنی را جستجو کند وگرنه بنای خانواده مسلمان و ساختار جامعه اسلامی مدّتها به تأخیر میافتد و به زودی بنیان و اساس آن سست و ناپایدار و بسیار متزلزل و آسیبپذیر میگردد. |
|
| |
|
| امام صادق(ع) ، در روايتي درباره ی همسر خوب مي فرمايد: هرگاه كسي از شما قصد ازدواج كرد، سزاوار است دو ركعت نماز بخواند و خدا را بخواند كه همسري عفيف و امين، باديانت و متواضع و حافظ ناموس و اسرار... نصيب وي نمايد.»<ref> . طوسي، محمّد، التهذيب، تهران، دارالکتب الاسلاميه، ۱۳۶۵ هـ . ش، ج۷، ص۴۰۷، باب ۳۵، حديث۱.</ref>
| |
|
| |
| خلاصه آن كه، دين مبين اسلام، در انتخاب همسر فوق العاده توجّه دارد و پيروان خود را به دقّت و احتياط لازم دعوت نموده است.
| |
| {{پایان پاسخ}} | | {{پایان پاسخ}} |
|
| |
|
| معرفی منابع برای مطالعۀ بیشتر:
| | ==مطالعه بیشتر== |
| | * امینی، ابراهیم، ''انتخاب همسر''، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، ۱۳۸۷ش. |
| | * مشکینی اردبیلی، علی اکبر، ''ازدواج در اسلام''، ترجمه: احمد جنتی، قم: مؤسسه الهادی، مرکز چاپ و نشر قرآن کریم، ۱۳۸۵ش. |
|
| |
|
| 1. امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، ۱۳۸۷.
| | == منابع == |
| 2.
| | {{پانویس|۲}} |
| 3. بیابانگرد، اسماعیل، جوانان و ازدواج (اهداف، ملاکها، روشها، موانع و راهکارها)، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۷.
| |
| 4.
| |
| 5. حسینخانی نائینی، هادی، فرآیند همسرگزینی، قم: بنشاسته، ۱۳۹۳.
| |
| 6.
| |
| 7. رشید پور، مجید، مراحل ازدواج در اسلام، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، ۱۳۶۸.
| |
| 8.
| |
| 9. صدری، سید ضیاءالدین، آیینه ازدواج و روابط همسران، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، ۱۳۷۷.
| |
| 10.
| |
| 11. مشکینی اردبیلی، علی اکبر، ازدواج در اسلام، ترجمه: احمد جنتی، قم: موسسه الهادی، مرکز چاپ و نشر قرآن کریم، ۱۳۸۵.
| |
| 12.
| |
| 13. مظاهری، علی اکبر، جوانان و انتخاب همسر، قم: پارسیان، ۱۳۹۰.
| |
| 14.
| |
| 15. ملکمحمودی الیگودرزی، امیر، راهنمای ازدواج: آنچه یک پسر و دختر درباره انتخاب همسر باید بدانند، میراث ماندگار، ۱۳۸۶.
| |
| 16.
| |
| 17. هدایتی، علی، کفویت در ازدواج در قلمرو فقه اسلامی و حقوق ایران، قم: بوستان کتاب قم،۱۳۹۰.
| |
| 18.
| |
| 19. یزدانی، محمود، یک انتخاب مناسب (همسر گزینی در بیست گام)، مشهد: آهنگ قلم، ۱۳۸۵.
| |
| 20.
| |
| ==منابع== | |
| <references />
| |
| {{شاخه | | {{شاخه |
| | شاخه اصلی =
| | | شاخه اصلی =تربیت و مشاوره |
| |شاخه فرعی۱ = | | | شاخه فرعی۱ =خانواده |
| |شاخه فرعی۲ = | | | شاخه فرعی۲ =ازدواج |
| |شاخه فرعی۳ = | | | شاخه فرعی۳ = |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه =شد |
| | تیترها = | | | تیترها =شد |
| | ویرایش = | | | ویرایش = |
| | لینکدهی = | | | لینکدهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = شد |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر =شد |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی نویسنده = |
| | تکمیل = | | | بازبینی = |
| | اولویت = | | | تکمیل = |
| | کیفیت = | | | اولویت = |
| | | کیفیت = |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
| | |
| | [[رده:ملاک انتخاب همسر]] |
| | [[رده:ازدواج]] |