مفتاح الفلاح

{{جا:ویرایش}}

سؤال

موضوع کتاب مفتاح الفلاح شیخ بهایی چیست؟

.

مفتاح الفلاح اثر شیخ بهائی کتابی به زبان عربی درباره دعا و آداب اسلامی است.

جایگاه

-

مؤلف

محمد بن عزالدین حسین (۹۵۳-۱۰۳۱ق)، متخلص به بهائی و معروف به شیخ بهائی، فقیه، شاعر و دانشمند همه‌ چیز دان قرن دهم و یازدهم هجری است. شیخ بهائی در بعلبک لبنان به دنیا آمد و یک سال بعد با خانواده‌اش به منطقه جبع جبل عامل رفت. پدر شیخ بهائی، عزالدین حسین بن عبدالصمد حارثی (درگذشته ۹۸۴ق)، از نخستین عالمان شیعه در جبل عامل بود که، در پی استقرار حکومت شیعی صفوی، به ایران مهاجرت کردند.[۱] بیشتر تحصیلات شیخ بهائی در قزوین صورت گرفت و سپس در اصفهان ادامه یافت. اولین و مهم‌ترین او پدرش بود که نزد وی تفسیر، حدیث، ادبیات عرب، مقداری از علوم معقول خواند. ملا عبداللّه یزدی ملا علی مُذَهّب، ملا علی قائنی و ملا محمدباقر یزدی، شیخ احمد گچایی و شیخ عبدالعالی کرکی از دیگر استادان شیخ بهایی بودند.[۲]

جایگاه علمی شیخ بهائی موجب شد تا او مورد توجه حکومت صفوی قرار گیرد و از سوی آنان به بالاترین مقام مذهبی در دوره صفویه، یعنی منصب شیخ الاسلامی نصب شود. او این مقام را تا آخر عمر خود بر عهده داشت.[۳]

شهرت علمی و موقعیت اجتماعی شیخ بهائی شاگردان بسیاری را جذب مجلس درس او کرد که مشهورترین آنها علامه مجلسی، فیض کاشانی، ملاصدرا، ملا صالح مازندرانی.[۴] شیخ بهائی در رشته‌های مختلف علوم اسلامی، ادبی، نجوم، ریاضی و علوم غریبه تخصص داشت و تألیفات بسیاری از او در این علوم به جای مانده است؛ از جمله مهم‌ترین آثار او می‌توان به جامع عباسی در فقه، زبدة الاصول در اصول فقه، الاعتقادیة در اعتقادات، مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین در علوم قرآنی، اسرار البلاغة در علوم ادبی، خلاصة الحساب و الهندسة در ریاضیات و احکام النظر الی کتف الشاة در علوم غریبه اشاره کرد. از دیگر آثار او می‌توان به کشکول به زبان عربی و مثنوی‌های فارسی او چون نان و حلوا و شیر و شکر اشاره کرد.[۵]

خصوصیات

-

محتوا

-

پژوهش‌های درباره کتاب

-

منابع

  1. ملازاده، محمدهانی، «بهاءالدین عاملی»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۶۶۱.
  2. ملازاده، «بهاءالدین عاملی»، ج۴، ص۶۶۳.
  3. ملازاده، «بهاءالدین عاملی»، ج۴، ص۶۶۴.
  4. ملازاده، «بهاءالدین عاملی»، ج۴، ص۶۶۴.
  5. ملازاده، «بهاءالدین عاملی»، ج۴، ص۶۶۷-۶۷۱؛ نیز: برای اطلاع از فهرستی از آثار او ن.ک: بهائی، محمد بن حسین، مفتاح الفلاح، تحقیق سید مهدی‌ رجایی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۱۵ق، مقدمه محقق، ص۹-۱۲.