معجزات حضرت موسی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}معجزات حضرت موسی علیه السلام در قرآن کریم کدامند؟{{پایان سوال}}
{{سوال}}معجزات حضرت موسی(ع) در قرآن کدامند؟{{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
[[پرونده:موسی و معجزه صخره.jpg|بندانگشتی|اثر موسی و معجزه صخره، که به معجزه [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] در جاری کردن چشمه از صخره اشاره دارد. این اثر را سباستیانو ریچی در حدود سال ۱۷۱۸م کشیده است.]]
'''معجزات حضرت موسی(ع)''' که در [[قرآن]] به آن اشاره شده شامل پانزده [[معجزه]] دانسته شده، که برخی از آنها را برای [[فرعون|فرعونیان]] و برخی را پس از هلاکت آنها، برای قوم خود [[بنی‌اسرائیل]] آورده است. این معجزات را چنین دانسته‌اند:


== معجزات و نشانه‌ها برای آل فرعون ==
== معجزات برای آل فرعون ==
اما خداوند متعال در آیات ۱۰۱ تا ۱۰۴ سوره اسراء اشاره به معجزات نه‌گانه حضرت موسی علیه السلام نموده و می‌فرماید:
[[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] بر پایه آیه ۱۰۱ [[سوره اسراء]]، نُه نشانه و [[معجزه]] آورد. [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] مرجع تقلید و [[تفسیر قرآن|مفسر]]، معتقد است منظور از این نُه نشانه، معجزاتی است که موسی برای [[فرعون]] و آل فرعون آورد و شامل معجزاتی که موسی پس از نجات دادن قوم خود [[بنی‌اسرائیل]]، آورد نمی‌شود.<ref name=":1">مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ج‏۱۲، ص۳۱۰.</ref> آیت‌الله مکارم شیرازی معجزات نه‌گانه را بر اساس آیاتی از [[قرآن]]، چنین دانسته است:<ref name=":1"/>
* '''تبدیل عصا به مار''': موسی(ع) عصایش را می‌انداخت و عصا به مار تبدیل می‌شد.<ref>طه:۲۰؛ نمل: ۱۰.</ref>
* '''ید بیضا''': موسی دستش را در گریبان خود می‌کرد، وقتی بیرون می‌آورد سفید و درخشان بود.<ref>نمل: ۱۲.</ref>
* '''توفان''':<ref name=":3">اعراف: ۱۳۳.</ref> پس از اینکه آل فرعون دعوت موسی را نپذیرفتند، توفان و سیلی بزرگ در [[مصر]] ایجاد شد.<ref name=":2">هاشمی رفسنجانی، اکبر، فرهنگ قرآن، قم، بوستان کتاب قم، ۱۳۸۵ش، ج۲۹، ص۴۲۵.</ref>
* '''هجوم ملخ''': هجوم ملخ‌ها که کشاورزی و درختان فرعونیان را از میان برد و یکی از نشانه‌های پنج‌گانه برای آنها بود.<ref name=":3"/>
* '''آفت گیاهی''':<ref name=":3"/> آفتی گیاهی به نام قمل که غلات آل فرعون را از میان برد.<ref name=":1"/> برخی این آفت را شپش دانسته‌اند.<ref name=":2"/>
* '''هجوم قورباغه''': قورباغه‌هایی که از رود نیل می‌آمدند و به دلیل تولید مثل زیاد شمار آنها افزایش یافت و فرعونیان را دچار مشکل ساخت.<ref name=":3"/>
* '''خون''': آلوده شدن زندگی فرعونیان به خون<ref name=":2"/> یا ابتلای عمومی آنها به خون دماغ یا به رنگ خون درآمدن رود نیل.<ref name=":3"/>
* '''خشکسالی'''، که بر اساس آیه ۱۳۰ [[سوره اعراف]]، یکی از معجزات موسی(ع) دانسته شده است.<ref name=":1"/>
* '''کمبود میوه‌ها'''، که بر اساس آیه ۱۳۰ سوره اعراف، یکی از معجزات موسی(ع) شمرده شده شد.<ref name=":1"/>


«وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسی تِسْعَ آیاتٍ بَیِّناتٍ فَسْئَلْ بَنِی إِسْرائِیلَ إِذْ جاءَهُمْ فَقالَ لَهُ فِرْعَوْنُ إِنِّی لَأَظُنُّکَ یا مُوسی مَسْحُوراً. قالَ لَقَدْ عَلِمْتَ ما أَنْزَلَ هؤُلاءِ إِلاَّ رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ بَصائِرَ وَ إِنِّی لَأَظُنُّکَ یا فِرْعَوْنُ مَثْبُوراً. فَأَرادَ أَنْ یَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ فَأَغْرَقْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ جَمِیعاً. وَ قُلْنا مِنْ بَعْدِهِ لِبَنِی إِسْرائِیلَ اسْکُنُوا الْأَرْضَ فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَه جِئْنا بِکُمْ لَفِیفاً»؛ «ما به موسی نه معجزه روشن دادیم، از بنی اسرائیل سؤال کن آن زمان که این (معجزات نه‌گانه) به کمک آنها آمد (چگونه بودند) و فرعون به او گفت گمان می‌کنم ای موسی تو دیوانه (یا ساحری)! گفت: تو که می‌دانی این آیات را جز پروردگار آسمانها و زمین- برای روشنی دل ها- نفرستاده، و من گمان می‌کنم ای فرعون تو نابود خواهی شد! (فرعون) تصمیم گرفت همه آنها را از آن سرزمین ریشه‌کن کند، ولی ما او و تمام کسانی را که با او بودند غرق کردیم. و بعد از آن به بنی اسرائیل گفتیم در این سرزمین (مصر و شام) ساکن شوید، اما هنگامی که وعده آخرت فرا رسد همه شما را دسته‌جمعی (به آن دادگاه عدل) می‌آوریم».
== معجزات برای بنی‌اسرائیل ==
معجزاتی که حضرت موسی(ع) برای قوم خود، بنی‌اسرائیل آورد را چنین شمرده‌اند:
* '''شکافته شدن دریا''':<ref>بقره:۵۰.</ref> دریا با ضربه عصای موسی شکافت، بنی‌اسرائیل از دریا عبور کردند و فرعونیان که برای گرفتن آنها به دنبالشان آمدند و غرق شدند.<ref>هاشمی رفسنجانی، اکبر، فرهنگ قرآن، قم، بوستان کتاب قم، ۱۳۸۵ش، ج۲۹، ص۴۲۶.</ref>
* '''نزول مَنْ و سَلْویٰ''':<ref>بقره: ۵۷.</ref> من و سلوی دو خوراکی پاکیزه دانسته شده، که به صورت معجزه برای قوم بنی‌اسرائیل نازل شد.<ref>هاشمی رفسنجانی، اکبر، فرهنگ قرآن، قم، بوستان کتاب قم، ۱۳۸۵ش، ج۲۹، ص۲۸۲.</ref>
* '''جوشیدن چشمه‌''': با اصابت عصای موسی به سنگ، دوازده چشمه آب از آن جاری شد.<ref>بقره: ۶۰.</ref>
* '''قرار گرفتن کوه بالای سر بنی‌اسرائیل''':<ref>اعراف: ۱۷۱.</ref> به گفته برخی مفسران، پس از اینکه بنی‌اسرائیل دستورات نازل شده در تورات را نپذیرفتند، قطعه بزرگی از [[کوه طور]]، بالای سر آنها قرار گرفت و شرط نجات یافتن آنها، پذیرفتن [[تورات]] اعلام شد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۲۹۴.</ref>
* '''زنده کردن مرده''': موسی(ع) مقتولی را که قتل او باعث اختلاف میان بنی اسرائیل شده بود، زنده کرد.<ref>بقره: ۷۳.</ref>
* '''سایه انداختن ابر''':<ref>بقره: ۵۷.</ref> ابرها به صورت اعجازآمیز بر سر بنی‌اسرائیل سایه انداخت.<ref name=":2"/>


منظور از «آیات نه‌گانه»
==جستارهای وابسته ==
 
* [[معجزات حضرت عیسی(ع)]]
تعبیراتی که در این آیات به کار رفته نشان می‌دهد که منظور از آن معجزاتی است که در ارتباط با فرعون و فرعونیان صورت گرفته، نه آنها که در ارتباط با خود بنی اسرائیل است، مانند نزول من و سلوی، و خارج شدن چشمه از سنگ و امثال آن.
{{پایان پاسخ}}
 
با توجه به این نکته می‌توان گفت پنج موضوعی که در آیه ۱۳۳ سوره اعراف آمده جزء این نه آیه است که عبارتند از:
* طوفان،
*
* آفت نباتی،
*
* ملخ،
*
* فزونی قورباغه،
*
* خون.
*
همچنین بدون شک دو معجزه معروف موسی ع: یعنی مساله «عصا» و «ید بیضاء» جزء این آیات نه‌گانه خواهد بود، به خصوص اینکه در سوره نمل آیه ۱۰ تا ۱۲ همین تعبیر «تسع آیات» (آیات نه‌گانه) را بعد از بیان این دو معجزه بزرگ ذکر می‌کند.
 
مجموع اینها هفت امر خارق عادت می‌شود، ببینیم دو آیه دیگر چیست؟
 
بدون شک غرق فرعونیان و مانند آن نمی‌تواند از این آیات باشد چرا که هدف بیان آیاتی است که برای هدایت فرعونیان آمده، نه آنها که مایه نابودیشان شد.
 
دقت در آیات سوره اعراف که بسیاری از این آیات در آن آمده است نشان می‌دهد که منظور از دو آیه دیگر: «خشکسالی» و «کمبود انواع میوه‌ها» بوده است، چه اینکه بعد از معجزه عصا و ید بیضاء، و قبل از بیان آیات پنجگانه طوفان و ملخ … چنین می‌خوانیم:
 
«وَ لَقَدْ أَخَذْنا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِینَ وَ نَقْصٍ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ»؛ «ما آل فرعون را گرفتار خشکسالی و کمبود انواع میوه‌ها کردیم شاید بیدار شوند».
 
گر چه ممکن است بعضی تصور کنند خشکسالی جدا از کمبود میوه‌ها نیست و به این ترتیب مجموعاً یک نشانه محسوب می‌شوند، اما همانگونه که در تفسیر آیه ۱۳۰ سوره اعراف گفته شد، خشکسالی‌های موقت و محدود ممکن است در درختان کمتر اثر بگذارد، اما هنگامی که طولانی گردد باعث نابودی درختان نیز خواهد شد، بنا بر این خشکسالی به تنهایی همیشه سبب نابودی میوه‌ها نیست.
 
از این گذشته ممکن است از میان رفتن میوه‌ها بخاطر آفات دیگری غیر از خشکسالی بوده باشد.
 
نتیجه اینکه معجزه‌های نه‌گانه که در آیات مورد بحث به آن اشاره شده عبارتند از:
* عصا،
*
* ید بیضا،
*
* طوفان،
*
* ملخ،
*
* یک نوع آفت نباتی بنام قمل،
*
* فزونی قورباغه،
*
* خون،
*
* خشکسالی،
*
* کمبود میوه‌ها.
*
درآیه ۱۳۶ سوره اعراف می‌خوانیم که بعد از ذکر این آیات نه‌گانه می‌گوید چون سرانجام با مشاهده این همه آیات ایمان نیاوردند از آنها انتقام گرفتیم و در دریا غرقشان کردیم چرا که آیات ما را تکذیب کردند و از آن غافل شدند.<ref>رک: مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ ه. ش ، ج‏۱۲، ص۳۱۰</ref>
 
== معجزات و نشانه‌ها برای بنی‌اسرائیل ==
در قرآن مجید برای موسی آیات و معجزات فراوانی آمده است از جمله:
 
۱- تبدیل شدن عصا به مار عظیم و بلعیدن ابزار ساحران: «فَإِذا هِیَ حَیَّه تَسْعی».<ref>طه / ۲۰.</ref>
 
۲- ید بیضاء یا درخشیدن دست موسی ع همچون یک منبع نور: «وَ اضْمُمْ یَدَکَ إِلی جَناحِکَ تَخْرُجْ بَیْضاءَ مِنْ غَیْرِ سُوءٍ آیَه أُخْری».<ref>طه / ۲۲.</ref>
 
۳- طوفان‌های کوبنده: «فَأَرْسَلْنا عَلَیْهِمُ الطُّوفانَ».<ref name=":0">اعراف / ۱۳۳.</ref>
 
# " ملخ" که بر زراعت‌ها و درختان آنها مسلط گشت و آفت کشاورزی آبادشان شد.<ref name=":0" />
# " قمل" یک نوع آفت نباتی که غلات را نابود می‌کرد.<ref name=":0" />
# " ضفادع" قورباغه‌ها که از رود نیل سر برآوردند و آن قدر تولید مثل کردند که زندگی آنها را قرین بدبختی و مشکلات کرد.<ref name=":0" />
# " دم" یا ابتلای عمومی به خون دماغ شدن یا به رنگ خون درآمدن رود نیل بطوری که نه برای شرب قابل استفاده بود و نه کشاورزی.<ref name=":0" />
۸- شکافته شدن دریا به گونه‌ای که بنی اسرائیل توانستند از آن بگذرند: «وَ إِذْ فَرَقْنا بِکُمُ الْبَحْرَ».<ref>بقره / ۵۰.</ref>
 
۹- نزول «من» و «سلوی»: «وَ أَنْزَلْنا عَلَیْکُمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوی‏».<ref>بقره / ۵۷.</ref>
 
۱۰- جوشیدن چشمه‌ها از سنگ: «فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصاکَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَه عَیْناً».<ref>بقره / ۶۰.</ref>
 
۱۱- جدا شدن قسمتی از کوه و قرار گرفتن همچون سایبانی فوق آنان: «وَ إِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ کَأَنَّهُ ظُلَّه».<ref>اعراف/ ۱۷۱.</ref>
 
۱۲- قحطی و خشکسالی و کمبود میوه‌ها: «وَ لَقَدْ أَخَذْنا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِینَ وَ نَقْصٍ مِنَ الثَّمَراتِ».<ref>اعراف / ۱۳۰.</ref>
 
۱۳- بازگشت حیات و زندگی به مقتولی که قتل او مایه اختلاف شدید میان بنی اسرائیل شده بود: «فَقُلْنا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِها کَذلِکَ یُحْیِ اللَّهُ الْمَوْتی».<ref>بقره / ۷۳.</ref>
 
۱۴- استفاده از سایه ابرها که در حرارت شدید بیابان بطور معجزه‌آسایی بر سر آنها قرار می‌گرفت: «وَ ظَلَّلْنا عَلَیْکُمُ الْغَمامَ».<ref>بقره / ۵۷.</ref>{{پایان پاسخ}}


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی = کلام
  | شاخه فرعی۱ =
  |شاخه فرعی۱ = معجزه
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:نبوت]]
[[رده:مقاله‌های پیشنهادی]]