مصادیق آزمایش الهی: تفاوت میان نسخه‌ها

آنچه که از مجموع آیات قرآن استفاده می‌شود این است که امتحان الهی منحصر به نوع خاص نیست، بلکه هر گروه و جمعیتی و هر فردی به نحوی مورد امتحان الهی قرار می‌گیرند و این آزمایش‌ها در چهره‌های گوناگون به سراغ انسان‌ها می‌آید؛ که به چند مورد آن که در قرآن هم ذکر شده اشاره می‌کنیم:

== ۱. امتحان با بلایا و نقصانها ==

برخی را خداوند با محرومیت‌ها و بلاها و نقصانها مورد امتحان قرار می‌دهد. قرآن کریم می‌فرماید: {{قرآن|وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الَّثمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِینَ}} «قطعاً شما را با چیزی از ترس ـ گرسنگی ـ زیان مالی و کمبود میوه‌ها آزمایش می‌کنیم و بشارت باد بر صابران»<ref>بقره/ ۱۵۵.</ref>

برخی انسان‌ها، در زمان گرفتاری‌ها و ابتلائات سخت زندگی، تحمل و صبر را در مقابل آن‌ها از دست داده و زبان به گلایه و شکایت در مقابل خدا باز می‌کنند و عدالت و حکمت خداوند را زیر سؤال می‌برند یا از فضل و رحمت الهی ناامید می‌شوند، در نتیجه در این امتحان الهی، موفق بیرون نمی‌آیند. آنان به جای آن که بیش از پیش به خدا و رحمت واسعه او امیدوار باشند و بیشتر در مقابل خداوند خاضع و شکر گذار باشند و از خدا در رفع این موانع و مشکلات و دادن صبر و شرح صدر، کمک و یاری بجویند، بلکه بالعکس کاملاً از درگاه الهی دور و ناسپاس می‌شوند. اما برخی‌ها از این امتحان پیروز و سر بلند بیرون می‌آیند و خدا هم، گناهان آن‌ها را می‌بخشد و هم درجات او را بالا می‌برد و بیشتر او را دوست می‌دارد. پس چنین نیست که همه انسان‌ها همواره در مقابل سختی و شدائد رو به درگاه الهی بیاورند و با موفقیت از این آزمون بیرون بیایند؛ و لذا چنین نیست که همه انسانها در سختی و مشقت به یاد خدا بوده و از امتحان الهی سر بلند بیرون آیند.

گروهی را خداونی با نعمت و امکانات مادی مورد آزمایش قرار می‌دهد، و نعمت‌های فراوان مادی و امکانات به آنان ارزانی می‌کند، تا ببیند آیا جزو شاکران است یا به نعمت‌ها کفران نموده و از امتحان الهی سر بلند بیرون نمی‌آید.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ پنجم، ج۱۶.</ref> خدای متعال در قرآن کریم به آنان اشاره کرده است، و می‌فرماید: {{قرآن|أَنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَه}} «اموال و اولاد شما، وسیله آزمایش شما هستند.»<ref>تغابن/ ۱۵.</ref> و این قسم خود دارای مصادیق و انواعی است که به پاره ای از آن‌ها اشاره می‌شود:

الف: امتحان با فرزند و مال و ثروت؛ از جمله اموری که انسانها با آن مورد ابتلاء و امتحان واقع می‌شوند، داشتن مال و فرزند است، خدای متعال به این نوع از امتحان در آیه فوق اشاره کرده و می‌فرماید: {{قرآن|أَنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَه}} «اموال و اولاد شما، وسیله آزمایش شما هستند.»<ref>تغابن/ ۱۵.</ref>

بدون تردید مال و فرزند از مهمترین وسائل امتحان انسان‌ها می‌باشند، چرا که جاذبه اموال از یک سو و عشق و علاقه به فرزندان از سوی دیگر، کشش نیرومندی را در انسان ایجاد می‌کند و چه بسا در مواردی رضای خداوند تعالی از رضایت آنها جدا می‌شود، انسان سخت در فشار قرار می‌گیرد و برای او تصمیم‌گیری مشکل خواهد شد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۲۰۶.</ref>