|
|
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۵: |
خط ۵: |
|
| |
|
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| قرآن بیش از چهل مرتبه به داستان‌های دریایی اشاره کرده است از جمله سفر دریایی حضرت یونس، سوراخ کردن کشتی توسط خضر، کشتی حضرت نوح و نجات مؤمنان از طوفان، حرکت کشتی در دریا برای بهره‌وری انسان‌ها از موجودات دریایی و …، تفکر در شگفتی‌های دریا و دیدن نشانه‌های الهی در آن | | [[قرآن]] حرکت کشتیها در دریا را به فرمان خدا دانسته و تسخیر دریاها و کشتیها توسط [[خداوند]] برای [[انسان]] را نشانه‌ای برای شکرگزاران قرار داده است. آیات مختلف قرآنی به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم به دریاها و سفرهای دریایی پرداخته‌اند. |
| == دریانوردی در قرآن ==
| |
| ۱. حرکت کشتیها در دریا به فرمان خدا، زمینه‌ساز دریانوردی برای انسان:
| |
| * {{قرآن| هُوَ الَّذی یُسَیِّرُکُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ حَتَّی إِذا کُنْتُمْ فِی الْفُلْکِ وَ جَرَیْنَ بِهِمْ بِریحٍ طَیِّبَةٍ وَ فَرِحُوا بِها جاءَتْها ریحٌ عاصِفٌ وَ جاءَهُمُ الْمَوْجُ مِنْ کُلِّ مَکانٍ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحیطَ بِهِمْ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصینَ لَهُ الدِّینَ لَئِنْ أَنْجَیْتَنا مِنْ هذِهِ لَنَکُونَنَّ مِنَ الشَّاکِرینَ |ترجمه=او کسی است که شما را در خشکی و دریا سیر می‌دهد؛ زمانی که در کشتی قرار می‌گیرید، و بادهای موافق آنان را (بسوی مقصد) حرکت می‌دهد و خوشحال می‌شوند، ناگهان طوفان شدیدی می‌وزد؛ و امواج از هر سو به سراغ آنها می‌آید؛ و گمان می‌کنند هلاک خواهند شد؛ در آن هنگام، خدا را از روی اخلاص می‌خوانند که اگر ما را از این گرفتاری نجات دهی، حتماً از سپاسگزاران خواهیم بود!|سوره= یونس|آیه=۲۲}}
| |
| * {{قرآن|وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْفُلْکَ لِتَجْرِیَ فِی الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْأَنْهارَ |ترجمه=و کشتیها را مسخّر شما گردانید، تا بر صفحه دریا به فرمان او حرکت کنند؛ و نهرها را (نیز) مسخّر شما نمود|سوره=ابراهیم|آیه=۳۲}}
| |
| * {{قرآن| اللَّهُ الَّذی سَخَّرَ لَکُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ فیهِ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ|ترجمه=خداوند همان کسی است که دریا را مسخّر شما کرد تا کشتیها بفرمانش در آن حرکت کنند و بتوانند از فضل او بهره گیرید، و شاید شکر نعمت‌هایش را بجا آورید!|سوره= جاثیه|آیه=۱۲}}
| |
| ۲. تمکّن انسان‌ها برای دریانوردی، جلوه‌ای از تکریم خداوند نسبت به آنان:
| |
| * {{قرآن|وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلی کَثیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضیلاً|ترجمه=ما آدمی‌زادگان را گرامی داشتیم؛ و آنها را در خشکی و دریا، (بر مرکب‌های راهوار) حمل کردیم؛ و از انواع روزی‌های پاکیزه به آنان روزی دادیم؛ و آنها را بر بسیاری از موجوداتی که خلق کرده‌ایم، برتری بخشیدیم.|سوره= اسراء|آیه=۷۰}}
| |
| ۳. اعطای قدرت دریانوردی به انسان، جلوه‌ای از رحمت خدا:
| |
| * {{قرآن|رَبُّکُمُ الَّذی یُزْجی لَکُمُ الْفُلْکَ فِی الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ کانَ بِکُمْ رَحیماً|ترجمه=پروردگارتان کسی است که کشتی را در دریا برای شما به حرکت درمی‌آورد، تا از نعمت او بهره‌مند شوید؛ او نسبت به شما مهربان است.|سوره= اسراء|آیه=۶۶}}
| |
| * {{قرآن|أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی الْأَرْضِ وَ الْفُلْکَ تَجْری فِی الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ یُمْسِکُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَی الْأَرْضِ إِلاَّ بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ رَحیمٌ|ترجمه=آیا ندیدی که خداوند آنچه را در زمین است مسخّر شما کرد؛ و (نیز) کشتی‌هایی را که به فرمان او بر صفحه اقیانوسها حرکت می‌کنند؛ و آسمان را نگه می‌دارد، تا جز بفرمان او، بر زمین فرو نیفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحیم و مهربان است!|سوره= حج|آیه=۶۵}}
| |
| * {{قرآن|وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ یُرْسِلَ الرِّیاحَ مُبَشِّراتٍ وَ لِیُذیقَکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ |ترجمه=و از آیات (عظمت) خدا این است که بادها را بعنوان بشارتگرانی می‌فرستد تا شما را از رحمتش بچشاند و کشتیها بفرمانش حرکت کنند و از فضل او بهره گیرید؛ شاید شکرگزاری کنید.|سوره= روم|آیه=۴۶}}
| |
|
| |
|
| == تاریخ دریانوردی ==
| | قرآن از [[حضرت نوح(ع)|کشتی حضرت نوح(ع)]]، سفر دریایی [[حضرت یونس(ع)]]، سفر دریایی [[حضرت موسی(ع)]] با [[حضرت خضر(ع)]] و بهره‌وری از نعمتهای دریایی یاد کرده است. |
| ۱. آشنایی مردم عصر حضرت نوح با صنعت دریانوردی:
| |
| * {{قرآن|وَ اصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنا وَ وَحْیِنا وَ لا تُخاطِبْنی فِی الَّذینَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ|ترجمه=و (اکنون) در حضور ما و طبق وحی ما، کشتی بساز! و درباره آنها که ستم کردند شفاعت مکن، که (همه) آنها غرق شدنی هستند!»|سوره= هود|آیه=۳۷}}
| |
| ۲. دریانوردی در زمان حضرت یونس:
| |
| * {{قرآن|وَ إِنَّ یُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلینَ. إِذْ أَبَقَ إِلَی الْفُلْکِ الْمَشْحُونِ|ترجمه=و یونس از رسولان است. به خاطر بیاور زمانی را که به سوی کشتی پر (از جمعیّت و بار) فرار کرد.|سوره= صافت|آیه=۱۴۰–۱۳۹}}
| |
| ۳. رواج دریانوردی در زمان حضرت خضر و موسی:
| |
| * {{قرآن| فَانْطَلَقا حَتَّی إِذا رَکِبا فِی السَّفینَةِ خَرَقَها قالَ أَ خَرَقْتَها لِتُغْرِقَ أَهْلَها لَقَدْ جِئْتَ شَیْئاً إِمْراً| ترجمه=آن دو به راه افتادند؛ تا آن که سوار کشتی شدند، (خضر) کشتی را سوراخ کرد. (موسی) گفت: آیا آن را سوراخ کردی که اهلش را غرق کنی؟! راستی که چه کار بدی انجام دادی|سوره= کهف|آیه=۷۱}}
| |
|
| |
|
| == نعمت دریانوردی == | | == حرکت کشتیها در دریا به فرمان خدا == |
| ۱. دریانوردی، نعمت شایان شکرگزاری:
| | * {{قرآن||ترجمه=او کسی است که شما را در خشکی و دریا سیر می‌دهد؛ زمانی که در کشتی قرار می‌گیرید و بادهای موافق آنان را (بسوی مقصد) حرکت می‌دهد و خوشحال می‌شوند، ناگهان طوفان شدیدی می‌وزد؛ و امواج از هر سو به سراغ آنها می‌آید؛ و گمان می‌کنند هلاک خواهند شد؛ در آن هنگام، خدا را از روی اخلاص می‌خوانند که اگر ما را از این گرفتاری نجات دهی، حتماً از سپاسگزاران خواهیم بود!|سوره=یونس|آیه=۲۲}} |
| * {{قرآن| أَ لَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْکَ تَجْری فِی الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللَّهِ لِیُرِیَکُمْ مِنْ آیاتِهِ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ |ترجمه=آیا ندیدی کشتیها بر دریاها به فرمان خدا، و به نعمت او حرکت می‌کنند تا بخشی از آیاتش را به شما نشان دهد؟! در اینها نشانه‌هایی است برای کسانی که شکیبا و شکرگزارند!|سوره= لقمان|آیه=۳۱}} | | * {{قرآن||ترجمه=و کشتیها را مسخّر شما گردانید، تا بر صفحه دریا به فرمان او حرکت کنند؛ و نهرها را (نیز) مسخّر شما نمود|سوره=ابراهیم|آیه=۳۲}} |
| * {{قرآن| اللَّهُ الَّذی سَخَّرَ لَکُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ فیهِ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ|ترجمه=خداوند همان کسی است که دریا را مسخّر شما کرد تا کشتیها بفرمانش در آن حرکت کنند و بتوانند از فضل او بهره گیرید، و شاید شکر نعمت‌هایش را بجا آورید!|سوره= جاثیه|آیه=۱۲}} | | * {{قرآن||ترجمه=خداوند همان کسی است که دریا را مسخّر شما کرد تا کشتیها بفرمانش در آن حرکت کنند و بتوانید از فضل او بهره گیرید، و شاید شکر نعمت‌هایش را بجا آورید!|سوره=جاثیه|آیه=۱۲}} |
| ۲. تسخیر دریا برای بهره‌وری از نعمتهای خداوند:
| |
| * {{قرآن| وَ هُوَ الَّذی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُوا مِنْهُ لَحْماً طَرِیًّا وَ تَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَها وَ تَرَی الْفُلْکَ مَواخِرَ فیهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ|ترجمه=او کسی است که دریا را مسخّر (شما) ساخت تا از آن، گوشت تازه بخورید؛ و زیوری برای پوشیدن (مانند مروارید) از آن استخراج کنید؛ و کشتیها را می‌بینی که سینه دریا را می‌شکافند تا شما (به تجارت پردازید و) از فضل خدا بهره گیرید؛ شاید شکر نعمتهای او را بجا آورید!|سوره= نحل|آیه=۱۴}} | |
|
| |
|
| == آثار معنوی و اقتصادی دریانوردی == | | == دریانوردی، جلوه‌ای از تکریم و مهربانی خداوند نسبت به انسان‌ها == |
| ۱- دریا از منابع عمده مواد پروتئینی است؛ یعنی خدا دریا را رام و در فرمان بشریت قرار داد، راه سفرهای دریایی و استخراج منافع دریا را آسان ساخت، تا از دریا انواع ماهی، صدف و … بدست آورده شود. دریا زمینه و مسیری است برای حمل وسایل و کالاهای بزرگ از جایی به جای دیگر؛ و بهره‌برداری از راه‌های دریایی دارای فواید اقتصادی و حیاتی بسیار مهم است.<ref>طبرسی، فضل، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش، ج6، ص545.</ref>
| | * {{قرآن||ترجمه=ما آدمی‌زادگان را گرامی داشتیم و آنها را در خشکی و دریا، (بر مرکب‌های راهوار) حمل کردیم؛ ... و آنها را بر بسیاری از موجوداتی که خلق کرده‌ایم، برتری بخشیدیم.|سوره=اسراء|آیه=۷۰}} |
| | * {{قرآن||ترجمه=پروردگارتان کسی است که کشتی را در دریا برای شما به حرکت درمی‌آورد، تا از نعمت او بهره‌مند شوید؛ او نسبت به شما مهربان است.|سوره=اسراء|آیه=۶۶}} |
| | * {{قرآن||ترجمه=آیا ندیدی که خداوند آنچه را در زمین است مسخّر شما کرد؛ و (نیز) کشتی‌هایی را که به فرمان او بر صفحه اقیانوسها حرکت می‌کنند؛ و آسمان را نگه می‌دارد، تا جز بفرمان او، بر زمین فرو نیفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحیم و مهربان است!|سوره=حج|آیه=۶۵}} |
| | * {{قرآن||ترجمه=و از آیات (عظمت) خدا این است که بادها را بعنوان بشارتگرانی می‌فرستد تا شما را از رحمتش بچشاند و کشتیها بفرمانش حرکت کنند و از فضل او بهره گیرید؛ شاید شکرگزاری کنید.|سوره=روم|آیه=۴۶}} |
|
| |
|
| ۲- دریا از مهم‌ترین منابع شناخت زندگی (و اسرار حیات) و گسترش دادن آفاق تجربه‌های علمی است، از جمله در باره انواع گوناگون جانوران یعنی آفریدن باد و آب به صورتی که حرکت کشتی در آن امکان‌پذیر باشد (و با قانونمند ساختن این امور)، به حرکت درآورد، تا با سوار شدن بر کشتیها بر روی آب، به جستجوی فضل و نعمت خدای متعال بپردازید و امور بازرگانی و معاملات خویش را سامان دهید.<ref>طبرسی، فضل، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش، ج6، ص545.</ref>
| | == دریانوردی، نعمتی شایان شکرگزاری == |
| | * {{قرآن||ترجمه=خداوند همان کسی است که دریا را مسخّر شما کرد تا کشتیها بفرمانش در آن حرکت کنند و بتوانند از فضل او بهره گیرید، و شاید شکر نعمت‌هایش را بجا آورید!|سوره=جاثیه|آیه=۱۲}} |
| | * {{قرآن||ترجمه=آیا ندیدی کشتیها بر دریاها به فرمان خدا، و به نعمت او حرکت می‌کنند تا بخشی از آیاتش را به شما نشان دهد؟! در اینها نشانه‌هایی است برای کسانی که شکیبا و شکرگزارند!|سوره=لقمان|آیه=۳۱}} |
|
| |
|
| ۳- دریا گردشگاه و تفریح‌گاه بزرگی است برای سفر کردن و به سیاحت پرداختن، و همچنین است ساحل‌های آن و فواید و منافعی که در آنها وجود دارد.
| | == سفر دریایی پیامبران == |
| | | * سفر دریایی حضرت نوح(ع): {{قرآن||ترجمه=و (اکنون) در حضور ما و طبق وحی ما، کشتی بساز! و درباره آنها که ستم کردند شفاعت مکن، که (همه) آنها غرق شدنی هستند!»|سوره=هود|آیه=۳۷}} |
| ۴- دریا از جمله راه‌های خداشناسی و پی‌بردن به وحدانیت و یگانگی خدا است، هم از لحاظ بدیع بودن آفرینش آن و هم از لحاظ بزرگی و شگفتی‌هایی که در آن وجود دارد.<ref>حکیمی، محمدرضا و حکیمی، محمد و حکیمی، علی، الحیاة، ترجمه احمد آرام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، 1380، ج5، ص521.</ref>
| | * سفر دریایی حضرت یونس(ع): {{قرآن||ترجمه=و یونس از رسولان است. به خاطر بیاور زمانی را که به سوی کشتی پر (از جمعیّت و بار) فرار کرد.|سوره=صافت|آیه=۱۴۰–۱۳۹}} |
| | * دریانوردی توسط حضرت خضر و حضرت موسی: {{قرآن||ترجمه=آن دو به راه افتادند؛ تا آن که سوار کشتی شدند، (خضر) کشتی را سوراخ کرد. (موسی) گفت: آیا آن را سوراخ کردی که اهلش را غرق کنی؟! راستی که چه کار بدی انجام دادی|سوره=کهف|آیه=۷۱}} |
| | {{پایان پاسخ}} |
|
| |
|
| {{پایان پاسخ}}
| |
|
| |
|
| == منابع ==
| |
| {{پانویس|۲}} | | {{پانویس|۲}} |
| {{شاخه | | {{شاخه |
| خط ۵۲: |
خط ۳۸: |
| |شاخه فرعی۳ = | | |شاخه فرعی۳ = |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله= | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه =شد |
| | تیترها = | | | تیترها =شد |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینک‌دهی = | | | لینک‌دهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر =شد |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی =شد |
| | تکمیل = | | | تکمیل = |
| | اولویت = | | | اولویت =ج |
| | کیفیت = | | | کیفیت =ب |
| }} | | }} |
|
| |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |