مرقد بی‌بی شهربانو در شهر ری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
قبری در نزدیکی شهر ری واقع است که به بی‌بی شهربانو مادر امام حسین(ع) منسوب است، اما محققان این مسئله را نادرست دانسته‌اند. دکتر کریمان در کتاب «ری باستان»، با ذکر دلایل و شواهدی، انتساب این محل به بی‌بی شهربانو را با شک و تردید مواجه ساخته است.
قبری در نزدیکی شهر ری واقع است که به بی‌بی شهربانو مادر امام حسین(ع) منسوب است، اما محققان این مسئله را نادرست دانسته‌اند. دکتر کریمان در کتاب «ری باستان»، با ذکر دلایل و شواهدی، انتساب این محل به بی‌بی شهربانو را با شک و تردید مواجه ساخته است.


انتساب این مکان به بی‌بی شهربانو در کتاب‌های تاریخ و رجال ذکر نشده است.<ref>ری باستان، ج۱، ص۴۰۳چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه ملی، ۱۳۴۵ ش.</ref>هم‌چنین در منابع معتبر، مطلبی نیست که بی‌بی شهربانو در ری درگذشته و در آن‌جا مدفون گردیده، کتاب «عیون اخبارالرضا» را برای صاحب بن عبّاد که نیز در این شهر مقیم بوده، فراهم آورده است، در این کتاب به درگذشت مادر امام زین العابدین(ع) در هنگام زاییدن، تصریح کرده است. بی‌گمان هرگاه بقعهٔ بی‌بی شهربانو به عهد وی در ری موجود و مزار می‌بود، در این کتاب اشارتی می‌رفت.
انتساب این مکان به بی‌بی شهربانو در کتاب‌های تاریخ و رجال ذکر نشده است.<ref>ری باستان، ج۱، ص۴۰۳چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه ملی، ۱۳۴۵ ش.</ref>هم‌چنین در منابع معتبر، مطلبی نیست که بی‌بی شهربانو در شهر ری درگذشته و در آن‌جا مدفون گردیده است. در مقابل شیخ صدوق در کتاب «عیون اخبار الرضا» به درگذشت مادر امام زین العابدین(ع) در هنگام زاییدن، تصریح کرده است.[[پرونده:مرقد بی بی شهربانو ۱.jpg|بندانگشتی|مرقد بی‌بی شهربانو]]
در کتاب «النقض» که شامل اماکن مقدس شهر ری است، نامی از بی‌بی شهربانو نشده است.


ابودلف که در سال ۳۳۴ هـ.ق. از ری دیدن کرده و آثار فُرس و مقابر زرتشتیان را در شمال ری، ذکرکرده است، هیچ گونه اشاره‌ای به مدفن بی‌بی شهربانو در آن حدود ندارد.
حاج محمد باقر نگارندهٔ «جنه النعیم» که کتاب خود را به تحقیق در مورد حضرت عبدالعظیم اختصاص داده و به مناسبت از شخصیت‌های مذهبی مدفون، سخن گفته، از محل دفن بی‌بی شهربانو در این شهر یادی نکرده است.<ref>ری باستان، ج۱، ص۴۱۲.</ref>
[[پرونده:مرقد بی بی شهربانو ۱.jpg|بندانگشتی|مرقد بی‌بی شهربانو]]
در کتاب «النقض» نیز که مشتمل بر اماکن مقدس ری می‌باشد، به هیچ روی نامی از بی‌بی شهربانو نشده است.


حاج محمد باقر نگارندهٔ «جنه النعیم» که کتاب خود را به تحقیق در احوال حضرت عبدالعظیم اختصاص داده و به مناسبت از شخصیت‌های مذهبی مدفون، ذکری به میان آورده، از مدفن بی‌بی شهربانو در این شهر یادی نکرده است.<ref>ری باستان، ج۱، ص۴۱۲.</ref>
نویسندهٔ کتاب «ری باستان»، با توجه به قرائن و شواهد، چنین نتیجه‌گیری می‌کند: «چون در تاریخ حوادث ری، تا آن‌جا که عرصهٔ تتبع بر نگارنده فراخ بود، نام بانویی بدین صورت مشهود نیفتاده تا احتمال خلط اسم برود؛ از این رو شاید بتوان گفت که این محل دخمه‌ای از بزرگان زرتشتی بوده است، و برای آن‌که مسلمانان آن‌جا را خراب نکنند، آن را به عروس ایرانی خاندان نبوت نسبت داده‌اند و به بنای آن درافزودند. وجود دخمهٔ گبرها در آن نزدیکی ـ در شمال ـ مؤید این نظر است … و این محل، دخمهٔ فرزندان یزدگرد دهم (هرمز و خاندان وی) بوده که در ری به دست فیروز کشته شده‌اند و برای محفوظ ماندن، آن را به فرزند یزدگرد سوم نسبت داده‌اند.»<ref>ری باستان، ج۱، ص۴۱۴–۴۱۵.</ref>
 
نویسندهٔ کتاب «ری باستان» در پایان این بحث، با توجه به قرائن و شواهد یاد شده، چنین نتیجه‌گیری می‌کند: «چون در تاریخ حوادث ری، تا آن‌جا که عرصهٔ تتبع بر نگارنده فراخ بود، نام بانویی بدین صورت مشهود نیفتاده تا احتمال خلط اسم برود؛ از این رو شاید بتوان گفت که این محل دخمه‌ای از بزرگان زرتشتی بوده است، و برای آن‌که مسلمانان آن‌جا را خراب نکنند، آن را به عروس ایرانی خاندان نبوت نسبت داده‌اند و به بنای آن درافزودند. وجود دخمهٔ گبرها در آن نزدیکی ـ در شمال ـ مؤید این نظر است … و این محل، دخمهٔ فرزندان یزدگرد دهم (هرمز و خاندان وی) بوده که در ری به دست فیروز کشته شده‌اند و برای محفوظ ماندن، آن را به فرزند یزدگرد سوم نسبت داده‌اند.»<ref>ری باستان، ج۱، ص۴۱۴–۴۱۵.</ref>


گذشته از مطالب یاد شده، مؤلف ناسخ التواریخ شاهد دیگری را برای عدم امکان انتساب این مکان به بی‌بی شهربانو، آورده است. وی داستانی را به نقل از یکی از سادات بیان می‌کند که وی با خواندن نوشتهٔ مبهم روی صندوق مقبره، به این نتیجه رسیده که مقبره یاد شده، آرامگاه یکی از دختران ارباب و اشراف آن منطقه بنام شهربانو بوده است.<ref>ناسخ التواریخ، عباسقلی خان سپهر، تصحیح محمد باقر بهبودی، ج۸ حضرت سجاد(ع)، ص۳۷–۳۸، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۶۴ ش.</ref>
گذشته از مطالب یاد شده، مؤلف ناسخ التواریخ شاهد دیگری را برای عدم امکان انتساب این مکان به بی‌بی شهربانو، آورده است. وی داستانی را به نقل از یکی از سادات بیان می‌کند که وی با خواندن نوشتهٔ مبهم روی صندوق مقبره، به این نتیجه رسیده که مقبره یاد شده، آرامگاه یکی از دختران ارباب و اشراف آن منطقه بنام شهربانو بوده است.<ref>ناسخ التواریخ، عباسقلی خان سپهر، تصحیح محمد باقر بهبودی، ج۸ حضرت سجاد(ع)، ص۳۷–۳۸، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۶۴ ش.</ref>
۱۱٬۸۷۷

ویرایش