مراد از آیه «یوم ندعو کل اناس بامامهم»
بنابر قرآن خداوند در روز قیامت اقوام و ملل مختلف را با مقتدا و رهبرشان در دادگاه الهی حاضر می‌کند، بنابر این آیه، مراد از رهبر و مقتدا چیست؟
آیه ۷۱ سوره اسراء ناظر بر این مطلب است که خداوند همه انسان‌ها را با امام خود محشور می‌کند. مفسران در معنای امام گفته‌اند می‌توان معنای پیشوا، کتاب، مراد و نامه اعمال را هم برای آن درنظر داشت. این آیه نشان می‌دهد انسان‌ها باید در انتخاب امام خود و حمایت از او، نهایت مراقب را انجام دهند چه اینکه آن پیشوا است که شکل و نوع زندگی آنان را تعیین می‌کند و به سبب همین اهمیت است که همه مردم در قیامت با امام خود محشور می‌شوند.
متن آیه
| ﴿ | یَوْمَ نَدْعُو کلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ
روزی که هر گروه از مردم را به پیشوایانشان بخوانیم اسراء:۷۱ |
﴾ |
تفسیر امام
مفسرین در تفسیر امام در آیه نظرات مختلفی را ارائه کرده‌اند:
- بعضی گفته‌اند که مراد از امام کتابی است که از آن پیروی شده است مانند تورات و انجیل و قرآن و…
- بعضی دیگر گفته‌اند مراد از امام پیامبر(ص) است که پیشوای پیروان حق است.
- بعضی دیگر گفته‌اند مراد از امام نامه اعمال مردم است.
- بعضی دیگر گفته‌اند مراد لوح محفوظ است.
- بعضی دیگر گفته‌اند مراد از امام مادران است.
- بعضی دیگر گفته‌اند که مراد از امام کسی است که به او اقتدا می‌شود چه عاقل باشد و چه غیر عاقل چه حق باشد چه باطل.
علامه طباطبائی می‌فرماید: کلمه امام به معنای مقتدا است و خداوند افرادی از بشر را به این نام نامیده که بشر را به امر خدا هدایت می‌کنند همچنان که درباره حضرت ابراهیم(ع) این اسم را به کار برده است. در مقابل افراد دیگری را که مقتدا و رهبر گمراهانند ائمه کفر خوانده است،[۱] علامه طباطبایی با استفاده از ظاهر آیه استدلال می‌کند که منظور از امام لوح محفوظ و کتاب و دیگر احتمالات نیستند بلکه مراد از امام هر طائفه همان اشخاصی هستند که مردم هر طائفه به آنها إقتدا و در راه حق یا باطل از آنها پیروی می‌کرده‌اند. در نتیجه مقتدای ضلالت مثل مقتدای هدایت امام خوانده می‌شود و مراد از امامی که روز قیامت خوانده می‌شود آن کسی است که مردم او را امام خود گرفته باشند و به او اقتدا کرده باشند نه آن کسی که خداوند به امامت برگزیده باشد.[۲]
امام به كسى گفته می‌شود كه ديگران به او اقتدا كنند و فرمان او را بپذيرند و تفاوت نمی‌كند كه اين امام، وحى باشد، يا انسان، يا عقل و يا هواى نفسانی.[۳]
مراد آیه
قرآن از دو گونه پيشوا نام برده است[۴]: يكى امام نور و هدايت[۵] و ديگرى امام نار و ضلالت[۶]. هرکس با توجه با افکار و اعمالش امام خود را انتخاب می‌کند و امام هم بر او تأثیر بسزایی دارد تا جایی که قرآن فرموده است همه مردم را با امام خود محشور می‌کند.