|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش}}
| |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{شاخه | | {{شاخه |
| خط ۱۰: |
خط ۹: |
| اگر گناهی از انسان سر بزند، چگونه خود را تنبیه و مجازات کند؟ {{پایان سوال}} | | اگر گناهی از انسان سر بزند، چگونه خود را تنبیه و مجازات کند؟ {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
|
| |
| == خود تربیتی ==
| |
| خود تربیتی یکی از روش‌های تربیت اخلاقی در اسلام است، که به آن «خود کنترلی» یا «نظارت بر خود» نیز گفته می‌شود.<ref>ر. ک. فرهنگ شیوه‌های رفتار درمانی، ترجمه ایزدی، دکتر سیروس، تهران، نشر رشد، شیوه درمانی کنترل خود، ص۲۷۷.</ref> مراد از این روش، این است که فرد با هوشیاری و مراقبت نسبت به ارزش‌های اخلاقی تلاش کند مرتکب رفتارهای غیراخلاقی از او سر نزده و باعث از میان رفتن ویژگی‌های خوب اخلاقی او نشود.
| |
|
| |
| === مراحل ===
| |
| برای خود کنترلی، سه مرحله گفته شده است:
| |
|
| |
| '''مشاهده خود''': فرد در این مرحله، به ثبت و ضبط رفتارهای خود به صورت جزئی می‌پردازد.
| |
|
| |
| '''خودسنجی''': در مرحله خودسنجی، رفتارهای فرد با الگوهای ایده‌آل مقایسه و ارزیابی می‌شود.
| |
|
| |
| '''خود تقویتی''': در این مرحله، به رفتارهایی که هدف را نزدیک‌تر می‌کند پاداش داده می‌شود؛ و رفتارهای بد، با تنبیه کنترل می‌شوند. بدین ترتیب، با استفاده از پیامدهای رفتاری (پاداش و تنبیه) یک نظارت و مراقبت دائمی بر خود، به عمل می‌آوریم. شیوه دیگری که برای کنترل خویش و ضبط نفس در همین زمینه ارائه می‌شود عبارتنداز: تضییق و تسهیل شرایط و وسایل (مثلاً فرد ولخرج، پول کمتری در جیبش بگذارد)، محرومیت، تسلط بر شرایط عاطفی، استفاده از محرک رنج آور (مثل ساعت زنگ دار و…) و پرداختن به کار دیگر.<ref>دیلمی، احمد و آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، قم، نشر معارف، چاپ چهل و یکم، ۱۳۸۵، ص۲۲۳.</ref>
| |
|
| |
|
| == تعریف == | | == تعریف == |