مجازات عدم ثبت ازدواج موقت: تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح ارقام
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح ارقام)
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
طبق [[قانون مجازات اسلامی]]، تنها عدم ثبت ازدواج «دائم» پیامد کیفری دارد، اما عدم ثبت ازدواج «موقّت» اگر از لحاظ شرعی درست انجام گرفته باشد، مسئولیت کیفری ندارد.
{{درگاه|زن و خانواده}}
در ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده برای عدم ثبت نکاح دائم در هر صورت و نیز عدم ثبت نکاح موقت تنها در سه صورت مجازات تعیین شده است. بنابراین، در حال حاضر عدم ثبت ازدواج «موقّت» اصولاً مسئولیت کیفری ندارد.


== اصلاح قانون مجازات اسلامی ==
== ثبت الزامی ازدواج در قانون حمایت خانواده ==
قانون‌گذار ثبت نکاح در دفتر رسمی ازدواج را لازم شمرده است و هدف از این الزام، آسان کردن اثبات نکاح و حمایت از حقوق کودکان و نیز بانوان (حق نفقه …) است. ثبت نکاح در دفتر اسناد رسمی از بسیاری گفتگوهای ناهنجار و بی‌نظمی درباره انکار ازدواج و نسب می‌کاهد و به استواری بنیان خانواده و ایجاد نظم در جامعه کمک می‌کند. به همین دلیل، در ماده یک قانون ازدواج سابق مقرر کرده بود: «... هر ازدواج و طلاق و رجوع باید در یکی از دفاتر… به ثبت برسد و چنانچه مرد و عاقدی که از اجرای این تکلیف خودداری کنند از یک ماه تا شش ماه حبس تأدیبی محکوم می‌شوند.»<ref>قانون اصلاح، قانون ازدواج، مصوّب ۲۹ / ۲ / ۱۳۱۶ ش، ماده ۱.</ref>
پیشتر قانون‌گذار در قانون مجازات اسلامی در ماده ۶۴۵ این قانون تنها برای عدم ثبت ازدواج دائم مجازات تعیین کرده بود. در ماده بیستم [[قانون حمایت خانواده]] نیز ثبت نکاح دائم الزامی اعلام شده است. قانون‌گذار ثبت نکاح در دفتر رسمی ازدواج را لازم شمرده است و هدف از این الزام، آسان کردن اثبات نکاح و حمایت از حقوق کودکان و نیز بانوان (حق نفقه …) است. ثبت نکاح در دفتر اسناد رسمی از بسیاری گفتگوهای ناهنجار و بی‌نظمی درباره انکار ازدواج و نسب می‌کاهد و به استواری بنیان خانواده و ایجاد نظم در جامعه کمک می‌کند. علاوه بر این در ماده بیست و یکم قانون حمایت خانواده استثنائا در سه مورد ثبت نکاح موقت نیز الزامی دانسته شده است: ۱ـ در صورت باردارشدن زوجه، ۲ـ در صورت توافق طرفین بر ثبت نکاح موقت و ۳ـ در صورتی که در ضمن عقد شرط شده باشد که نکاح موقت ثبت شود.  


قانون ملزم کرده است که، هر ازدواج (دایم و موقّت) باید ثبت شود و چنانچه زوج یا عاقد (سردفتر) از ثبت آن خودداری نمایند به حبس تأدیبی محکوم می‌شود. لکن این مجازات طبق نظریه شورای محترم نگهبان غیرشرعی تشخیص داده شده و به موجب این نظریه: «مجازات متعاقدین و عاقد در عقد ازدواج غیررسمی مذکور در مادّه یک قانون ازدواج … شرعی نمی‌باشد.»<ref>روزنامه رسمی، ش ۱۱۵۰۲، مورّخ ۳ / ۶ / ۱۳۶۳.</ref> پس طبق نظریّه [[شورای نگهبان]] افرادی که واقعه «ازدواج» را در دفتر رسمی ازدواج ثبت نکنند، مجازاتش غیرشرعی است.
در هر صورت، در ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده برای عدم ثبت نکاح دائم و نیز عدم ثبت نکاح موقت در موارد یادشده مجازات تعیین شده است. بر مبنای این ماده چنانچه مرد از این حکم قانونگذار تخطی کرده و از ثبت نکاح خوداری نموده باشد، ضمن اجبار به ثبت نکاح دائم یا موقت به یکی از دو مجازات زیر محکوم خواهد شد: ۱- پرداخت جزای نقدی درجه پنج که بر اساس ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی، از هشتاد میلیون (۸۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال تا یکصد و هشتاد میلیون (۱۸۰٫۰۰۰٫۰۰۰)ریال است. ۲- حبس تعزیری درجه هفت که بر اساس ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی، از نود و یک روز تا شش ماه قابل تعیین است.


لذا قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) این اشکال را رفع و برای عدم ثبت ازدواج «دایم» حبس تعزیری تا یک سال را مقرر نموده است. لکن این مادّه فقط برای مردی که اقدام به ازدواج «دائم» کرده است مجازات تعیین کرده و شامل عدم ثبت ازدواج «موقّت» نمی‌شود.<ref>صفایی، سید حسین، امامی، اسدالله، مختصر حقوق خانواده، تهران: دادگستر ۱۳۷۶، ص۵۱و۵۲.</ref>
بنابراین در حال حاضر اصولا عدم ثبت نکاح موقت مجازات ندارد؛ مگر در یکی از موارد سه‌گانه مذکور در ماده ۲۱ قانون حمایت خانواده.


<span></span>
<span></span>
خط ۱۷: خط ۱۸:


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
حقوق مدنی خانواده، ناصر کاتوزیان، جاول.
حقوق مدنی، خانواده، ناصر کاتوزیان، ج اول.
مختصر حقوق خانواده، سید حسین صفایی و اسدالله امامی، تهران، دادگستر ۱۳۷۶.
 
مختصر حقوق خانواده، سید حسین صفایی و اسدالله امامی، تهران، دادگستر، ویرایش چهارم و بعد از آن.


== منابع ==
== منابع ==
خط ۴۴: خط ۴۶:
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:ازدواج]]
۴۶۵

ویرایش