فهرست کتاب‌های آموزشی ریاضیات در تاریخ حوزهٔ علمیه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:


* تحریر مجسطی: کتابی از خواجه نصیرالدین طوسی که تهذیب و تحریر از کتاب المجسطی اقلیدس است. بر این تحریر جمعی از دانشمندان اسلامی شرح و حاشیه نگاشته‌اند. کتاب المجسطی بیش از یک هزار سال محور بحث‌های ریاضی و نجوم در حوزه‌ها علمی اسلامی بوده است. این کتاب نهایی‌ترین متن درسی حوزه‌های علوم اسلامی در این رشته بوده است.<ref>قاسملو، فرید، «تحریر مَجِسطی»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ج۶، ۶۲۹-۶۳۴.</ref>
* تحریر مجسطی: کتابی از خواجه نصیرالدین طوسی که تهذیب و تحریر از کتاب المجسطی اقلیدس است. بر این تحریر جمعی از دانشمندان اسلامی شرح و حاشیه نگاشته‌اند. کتاب المجسطی بیش از یک هزار سال محور بحث‌های ریاضی و نجوم در حوزه‌ها علمی اسلامی بوده است. این کتاب نهایی‌ترین متن درسی حوزه‌های علوم اسلامی در این رشته بوده است.<ref>قاسملو، فرید، «تحریر مَجِسطی»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ج۶، ۶۲۹-۶۳۴.</ref>
* الملخص فی الهیئة: کتابی مختصر از محمود بن محمد چغمینى خوارزمى (قرن هشتم)، در یک مقدمه و دو مقاله. مقدمه این کتاب درباره اقسام اجسام است. مقاله اول آن پیرامون اجرام علوی و مقاله دوم آن درباره بسائط سفلی است. این کتاب را تعدادى از ریاضى‌دانان اسلامى شرح کرده‌اند.<ref>صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۳، ص۲۷۴.</ref>


* رساله فارسی در هیئت: کتابی نگاشته علاءالدین علی بن محمد قوشچی (۸۰۵-۸۷۸ق) است. این کتاب از متون درسی علم هیئت در حوزه‌ها علمیه بوده است. به همین دلیل این کتاب مکرر در تهران و تبریز به‌چاپ رسیده است.<ref>حسن زاده آملی، حسن، دروس هيئت و ديگر رشته‌های رياضی، قم، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى قم، ۱۳۷۱ش، ج۱، ۳۹۴.</ref>
* رساله فارسی در هیئت: کتابی نگاشته علاءالدین علی بن محمد قوشچی (۸۰۵-۸۷۸ق) است. این کتاب از متون درسی علم هیئت در حوزه‌ها علمیه بوده است. به همین دلیل این کتاب مکرر در تهران و تبریز به‌چاپ رسیده است.<ref>حسن زاده آملی، حسن، دروس هيئت و ديگر رشته‌های رياضی، قم، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى قم، ۱۳۷۱ش، ج۱، ۳۹۴.</ref>
 
* شرح الملخص چغمينى: مشهورترین و رایج‌ترین شرح ملخص چغمینی در حوزه‌های علمیه
دوم: شرح ملخص،<ref>(الملخص فی الهیه) کتابی است مختصر در یک مقدمه و دو مقاله. مقدمه درباره اقسام اجسام و مقاله اولی بحثی پیرامون اجرام علوی و مقاله دوم در درارتباط با بسائط سفلی. (تاریخ ادبیات در ایران، ج۳، ص۲۷۴).</ref> محمود چغمینی خوارزمی که معروف و متداول در حوزه‌ها بوده است. به همین روی این کتاب به کرات در تهران و هند و جاهای دیگر که حوزه‌ها رایج بود، به چاپ رسیده است.


سوم: تذکره،<ref>تذکره نصریه: کتابی است مختصر به زبان عربی جامع مسائل علم هیئت و مشتمل بر چهار باب. محققان این کتاب را از مهمترین کتاب‌های این فن دانسته‌اند. این کتاب همواره مورد توجه پژوهشگران و علاقه مندان مسائل هیئت بوده است. ازاین روی شرح‌ها و حاشیه‌های بسیاری بر آن نگاشته شده است. ر.ک. الذریعه، ج۱۳، ص۱۴۴؛ کشف الظنون، ج۱، ص۳۹۱؛ احوال و آثار خواجه نصیرالدین طوسی، ص۳۹۹.</ref> در علم هیئت که از مصنفات خواجه نصیرالدین طوسی می‌باشد. از جمله کتاب‌های مورد توجه حوزویان بوده است.
سوم: تذکره،<ref>تذکره نصریه: کتابی است مختصر به زبان عربی جامع مسائل علم هیئت و مشتمل بر چهار باب. محققان این کتاب را از مهمترین کتاب‌های این فن دانسته‌اند. این کتاب همواره مورد توجه پژوهشگران و علاقه مندان مسائل هیئت بوده است. ازاین روی شرح‌ها و حاشیه‌های بسیاری بر آن نگاشته شده است. ر.ک. الذریعه، ج۱۳، ص۱۴۴؛ کشف الظنون، ج۱، ص۳۹۱؛ احوال و آثار خواجه نصیرالدین طوسی، ص۳۹۹.</ref> در علم هیئت که از مصنفات خواجه نصیرالدین طوسی می‌باشد. از جمله کتاب‌های مورد توجه حوزویان بوده است.
۶٬۸۱۴

ویرایش