۱۱٬۸۷۷
ویرایش
←قرن هشتم، نهم و دهم
بدون خلاصۀ ویرایش |
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷ |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
تفسیرهای فارسی قرآن را معرفی کنید. | تفسیرهای فارسی قرآن را معرفی کنید. | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}}'''فهرست تفسیرهای فارسی قرآن''' مجموعه‌ای از | {{پاسخ}}'''فهرست تفسیرهای فارسی قرآن''' مجموعه‌ای از تفسیرها در قرن‌های مختلف است که برخی به صورت ترجمه و برخی به صورت تفسیر نوشته شده است. | ||
== قرن چهارم و پنجم == | == قرن چهارم و پنجم == | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
* '''مواهب علّیه یا تفسیر حسینی:''' نوشته [[کمال‌الدین حسین واعظ کاشفی]]. مواهب علیه کاشفی یکی از تفاسیر قرآن است که آیات قرآن را به فارسی ساده و موجز با نقل قول‌هایی برگزیده از دیگر آثار تفسیری و نظم و نثر اهل طریقت در هم آمیخته است.<ref>سندس، کریستین زهرا، و دیگران، «علل شهرت «مواهب علیه» کاشفی»، آینه پژوهش، شماره ۱۲۸، ۱۳۹۰ش، ص۳۹.</ref> | * '''مواهب علّیه یا تفسیر حسینی:''' نوشته [[کمال‌الدین حسین واعظ کاشفی]]. مواهب علیه کاشفی یکی از تفاسیر قرآن است که آیات قرآن را به فارسی ساده و موجز با نقل قول‌هایی برگزیده از دیگر آثار تفسیری و نظم و نثر اهل طریقت در هم آمیخته است.<ref>سندس، کریستین زهرا، و دیگران، «علل شهرت «مواهب علیه» کاشفی»، آینه پژوهش، شماره ۱۲۸، ۱۳۹۰ش، ص۳۹.</ref> | ||
* '''تفسیر بَلابِل القَلاقِل''': اثر ابوالمکارم محمودبن محمد قوام‌الدین حسنی واعظ مفسر و متکلم شیعی در نیمه دوم قرن هفتم. البلابل القلاقل فقط به تفسیر آیاتی که با «قُل» آغاز می‌شوند یا لفظ «قُل» در آنها به کار رفته، به ترتیب از ابتدا تا انتهای قرآن، پرداخته است.<ref>قاسمپور، محسن، «حسنی واعظ ابوالمکارم محمودبن محمد قوام الدین»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۳، ذیل مدخل.</ref> | * '''تفسیر بَلابِل القَلاقِل''': اثر ابوالمکارم محمودبن محمد قوام‌الدین حسنی واعظ مفسر و متکلم شیعی در نیمه دوم قرن هفتم. البلابل القلاقل فقط به تفسیر آیاتی که با «قُل» آغاز می‌شوند یا لفظ «قُل» در آنها به کار رفته، به ترتیب از ابتدا تا انتهای قرآن، پرداخته است.<ref>قاسمپور، محسن، «حسنی واعظ ابوالمکارم محمودبن محمد قوام الدین»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۳، ذیل مدخل.</ref> | ||
* '''تفسیر شُنقُشی''': متعلق به قرن ششم، به نام | * '''تفسیر شُنقُشی''': متعلق به قرن ششم، به نام «گزاره‌ای از بخشی از قرآن کریم» چاپ شده است. نثر عمومی فارسی‌ای دارد، اما واژه‌های عربی به حدود دوازده درصد می‌رسد.<ref>آذرنوش، آذرتاش، «ترجمه قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.</ref> این کتاب قریب به ثلث قرآن (ده سوره اول) را شامل می‌شود.<ref>مؤلف ناشناس، گزاره‌ای از بخشی از قرآن کریم تفسیر شنقشی، تصحیح: محمدجعفر یاحقی، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۵ش، از مقدمه مصحح، ص۱۱.</ref> | ||
== قرن هشتم، نهم و دهم == | == قرن هشتم، نهم و دهم == | ||
[[پرونده:000a183e29459017aa4c03204e3a91749765c883 1663082722.jpg|بندانگشتی|تفسیر گازر|308x308پیکسل]] | [[پرونده:000a183e29459017aa4c03204e3a91749765c883 1663082722.jpg|بندانگشتی|تفسیر گازر|308x308پیکسل]] | ||
* '''جلاء الأذهان و جلاء الأحزان (تفسیر گازر)''': مشهور به تفسیر گازُر، تفسیر فارسی قرآن از [[ابوالمحاسن جرجانی]]، مفسر گمنام امامی احتمالاً در قرن هشتم. نخستین بار [[جلال‌الدین محدث ارموی|میرجلال‌الدین محدّث ارموی]]، تفسیر گازر را در ده مجلد به چاپ رساند.<ref>پهلوان، منصور، «تفسیر گازر»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.</ref> این اثر را تلخیصی ستودنی از تفسیر ابوالفتوح رازی می‌دانند. مؤلف گاه در ترجمه‌ها تصرف کرده و آنها را به فارسی نزدیکتر ساخته است.<ref>آذرنوش، آذرتاش، «ترجمه قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.</ref> | * '''جلاء الأذهان و جلاء الأحزان (تفسیر گازر)''': مشهور به تفسیر گازُر، تفسیر فارسی قرآن از [[ابوالمحاسن جرجانی]]، مفسر گمنام امامی احتمالاً در قرن هشتم. نخستین بار [[جلال‌الدین محدث ارموی|میرجلال‌الدین محدّث ارموی]]، تفسیر گازر را در ده مجلد به چاپ رساند.<ref>پهلوان، منصور، «تفسیر گازر»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.</ref> این اثر را تلخیصی ستودنی از تفسیر ابوالفتوح رازی می‌دانند. مؤلف گاه در ترجمه‌ها تصرف کرده و آنها را به فارسی نزدیکتر ساخته است.<ref>آذرنوش، آذرتاش، «ترجمه قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.</ref> | ||
* '''حدائق الحقایق''': از این تفسیر فقط تفسیر سوره یوسف به‌طور کامل بجا مانده است و قستی دیگر از این تفسیر که مربوط به جزء آخر قرآن مجید است نیز بجاست. مؤلف آن، مولی | * '''حدائق الحقایق''': از این تفسیر فقط تفسیر سوره یوسف به‌طور کامل بجا مانده است و قستی دیگر از این تفسیر که مربوط به جزء آخر قرآن مجید است نیز بجاست. مؤلف آن، مولی معین‌الدین فراهی هروی عارف و واعظ شهر هرات بوده است. او از اهل عرفان بود و از طبع شاعری بهره‌مند؛ تفسیر خود را به دو مزیت اقوال عارفانه و اشعار دلشنین نیز مزین ساخته است.<ref>دانش‌پژوه، منوچهر، گزیده متون تفسیری فارسی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۹ش، ص۲۲۵.</ref> | ||
[[پرونده:Cover.jpg|بندانگشتی|تفسیر منهج الصادقین |292x292پیکسل]] | [[پرونده:Cover.jpg|بندانگشتی|تفسیر منهج الصادقین |292x292پیکسل]] | ||
* '''منهج الصادقین فی الزام المخالفین''': تفسیر منهج الصادقین از مشهورترین تفسیرهای فارسی است که [[ملافتح‌الله کاشانی]] دانشمند شیعه قرن دهم آن را نوشته است.<ref>ستار، حسین، «نگاهی به تفسیر منهج الصادقین»، مطالعات قرآن و حدیث سفینه پاییز ۱۳۸۸ش، شماره ۲۴، ص۳۵.</ref> | * '''منهج الصادقین فی الزام المخالفین''': تفسیر منهج الصادقین از مشهورترین تفسیرهای فارسی است که [[ملافتح‌الله کاشانی]] دانشمند شیعه قرن دهم آن را نوشته است.<ref>ستار، حسین، «نگاهی به تفسیر منهج الصادقین»، مطالعات قرآن و حدیث سفینه پاییز ۱۳۸۸ش، شماره ۲۴، ص۳۵.</ref> | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
* '''تفسیر اثنی عشری''': اثر سیدحسین شاه‌عبدالعظیمی از عالمان شیعه. این تفسیر در چهارده مجلد به چاپ رسیده است.<ref>استادی، رضا، «تفسیر اثنی عشری و مؤلف آن»، آینه پژوهش، شماره ۱۲۲، سال ۱۳۸۹ش، ص۱۵۶.</ref> | * '''تفسیر اثنی عشری''': اثر سیدحسین شاه‌عبدالعظیمی از عالمان شیعه. این تفسیر در چهارده مجلد به چاپ رسیده است.<ref>استادی، رضا، «تفسیر اثنی عشری و مؤلف آن»، آینه پژوهش، شماره ۱۲۲، سال ۱۳۸۹ش، ص۱۵۶.</ref> | ||
* '''تفسیر جامع''': تفسیری روایی تألیف سید محمد ابراهیم بروجردی که در در هفت جلد منتشر شده است. | * '''تفسیر جامع''': تفسیری روایی تألیف سید محمد ابراهیم بروجردی که در در هفت جلد منتشر شده است. | ||
* '''حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر''': تفسیری ده جلدی از [[سید عبدالحجت بلاغی]]. این | * '''حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر''': تفسیری ده جلدی از [[سید عبدالحجت بلاغی]]. این کتاب، تفسیری جامع است که نویسنده با توجه به سلوک عرفانی خود رنگ مایه‌های عرفانی نیز به تفسیر بخشیده است. ویژگی‌های مهم این تفسیر، بهره‌گیری از معلومات عمومی درباره شناخت ادیان و مقایسه آن با دین اسلام و قرآن، طرح مباحث تاریخی، نقل قصص، حکایات و شواهد تاریخی و استفاده از اشعار عرفانی است.<ref>مرادی، عماد، «حجت التفاسیر و گرایش‌های تفسیری عبدالحجت بلاغی»، حسنا زمستان ۱۳۹۴ش، شماره ۲۷، ص۱۳۶.</ref> | ||
* '''تفسیر عاملی''': نوشته ابراهیم عاملی، در ۸ جلد به نگارش درآمده، که شامل لغت‌شناسی، شأن نزول آیات، اقوال مفسران و نکات تربیتی و اجتماعی است.<ref>ایازی، سید محمدعلی، «ابراهیم موثق عاملی، مفسری گمنام»، بینات ۱۳۷۶، شماره ۱۳، ص۳۹.</ref> | * '''تفسیر عاملی''': نوشته ابراهیم عاملی، در ۸ جلد به نگارش درآمده، که شامل لغت‌شناسی، شأن نزول آیات، اقوال مفسران و نکات تربیتی و اجتماعی است.<ref>ایازی، سید محمدعلی، «ابراهیم موثق عاملی، مفسری گمنام»، بینات ۱۳۷۶، شماره ۱۳، ص۳۹.</ref> | ||
* '''تفسیر خسروی''': نوشته علیرضا خسروی (خسروانی) از شاهزادگان قاجار و نویسنده مذهبی. تفسیری است ساده و روان که برای عموم مردم نوشته شده و خالی از بحث‌های | * '''تفسیر خسروی''': نوشته علیرضا خسروی (خسروانی) از شاهزادگان قاجار و نویسنده مذهبی. تفسیری است ساده و روان که برای عموم مردم نوشته شده و خالی از بحث‌های زاید است و در ۸ جلد چاپ شده است.<ref>ایازی، محمدعلی، «تفسیر خسروی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، زیرنظر بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۹۸.</ref> | ||
* '''تفسیر راهنما''': از اکبر هاشمی رفسنجانی و جمعی از محققان مرکز فرهنگ و معارف قرآن که توسط بوستان کتاب قم چاپ شده است.<ref>عابدی، محمد، «گرایش‌های تفسیری در تفسیر راهنما»، آیینه پژوهش، شماره ۹۸ و ۹۹، ۱۳۸۵ش، ص۷۰.</ref> | * '''تفسیر راهنما''': از اکبر هاشمی رفسنجانی و جمعی از محققان مرکز فرهنگ و معارف قرآن که توسط بوستان کتاب قم چاپ شده است.<ref>عابدی، محمد، «گرایش‌های تفسیری در تفسیر راهنما»، آیینه پژوهش، شماره ۹۸ و ۹۹، ۱۳۸۵ش، ص۷۰.</ref> | ||
* '''پرتوی از قرآن''': از | * '''پرتوی از قرآن''': از سیدمحمود طالقانی است.این تفسیر از آغاز قرآن است تا آیه ۲۸ سوره نساء و تمام جزء سی‌ام است.<ref>ایازی، محمدعلی، «پرتوی از قرآن»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، زیرنظر بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۸۰.</ref> | ||
* '''تفسیر تسنیم:''' اثر [[عبدالله جوادی آملی]] از جمله تفاسیری است که به زبان فارسی و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نوشته شده است.<ref>فهیمی‌تبار، حمیدرضا، «روش‌شناسی تسنیم»، پژوهش‌های قرآنی، شماره ۵۳، ۱۳۸۷ش، ص۱۲.</ref> | * '''تفسیر تسنیم:''' اثر [[عبدالله جوادی آملی]] از جمله تفاسیری است که به زبان فارسی و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نوشته شده است.<ref>فهیمی‌تبار، حمیدرضا، «روش‌شناسی تسنیم»، پژوهش‌های قرآنی، شماره ۵۳، ۱۳۸۷ش، ص۱۲.</ref> | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
| تغییر مسیر =شد | | تغییر مسیر =شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی =شد | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت =ج | | اولویت =ج | ||