فلسفه نماز: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۸۷۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ سپتامبر ۲۰۲۳
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
فلسفه و حکمت نماز چیست؟
فلسفه و حکمت نماز چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}فلسفه نماز، [[ارتباط با خدا|ارتباط گرفتن با خدا]]، آموختن [[بندگی]]، آرامش، دوری از [[گناه|گناهان]]، [[صبر]] در برابر سختی‌ها، [[نظم]] و دوری از [[تکبر]] است.


نماز و رعایت آداب آن، باعث می‌شود انسان بندگی خدا را آموخته و [[یاد خدا]] که در نماز است، به قلب انسان آرامش می‌دهد. نماز به انسان نیروی [[توکل به خدا]] داده و باعث می‌شود در سختی‌ها [[صبر|بردبار]] و با استقامت شود.


نمازگزار با توجه به اراده و قدرت معنوی که نماز به او می‌دهد، آلوده به گناهان نمی‌شود و چنانچه آلوده شد، در پرتو نماز آن آلودگی را از [[روح انسان|روح خود]] پاک می‌کند.
خواندن نماز در [[وقت نمازهای یومیه|وقت‌های مشخص]] و رعایت [[آداب نماز|آداب آن]]، باعث می‌شود انسان منظم تربیت شود. همچنین [[تواضع|تواضعی]] که در نماز، در برابر خدا وجود دارد،‌ نمازگزار را از تکبر دور می‌کند.
== ارتباط با خدا ==
== ارتباط با خدا ==
{{اصلی|ارتباط با خدا}}
{{اصلی|ارتباط با خدا}}
یکی ار فلسفه‌های نماز، ارتباط با خدا است. انسان فطرتاً نیاز به ارتباط با آفریدگارش دارد و باید این به این نیاز درونی، با شیوه‌ای مفید و سازنده پاسخ دهد.<ref>محمدی اشتهاردی، محمد، نماز از دیدگاه قرآن و عترت، ناشرانتشارات نبوی، ص۶.</ref> دانشمندان غربی نیز، بر این مسئله اذعان دارند.<ref>موسوی راد لاهیجی، حسین، نماز از دیدگاه قرآن و حدیث، قم، ناشر جامعه مدرسین حوزه علمیه ص۷–۸.</ref>
یکی ار فلسفه‌های [[نماز]]، [[ارتباط با خدا]] است. انسان [[فطرت|فطرتاً]] نیاز به ارتباط با آفریدگارش دارد و باید به این نیاز درونی، با شیوه‌ای مفید و سازنده پاسخ دهد.<ref>محمدی اشتهاردی، محمد، نماز از دیدگاه قرآن و عترت، انتشارات نبوی، ص۶. موسوی راد لاهیجی، حسین، نماز از دیدگاه قرآن و حدیث، قم، جامعه مدرسین،  ص۷.</ref>  


اگر این ارتباط با خدا که یک نیاز درونی است، رها شود، نابود نمی‌شود؛ بلکه انسان را در سردرگمی قرار می‌دهد، یا سر از بی‌خدایی درمی‌آورد و یا خدایان باطل را جایگزین خدای حقیقی می‌کند.
ارتباط با خدا، که یک نیاز درونی است، اگر رها شود، انسان را در سردرگمی قرار می‌دهد، یا انسان سر از [[بی خدایی|بی‌خدایی]] درمی‌آورد و یا خدایان باطل را جایگزین خدای حقیقی می‌کند.


نماز در اسلام برنامه جامع توحیدی است، که انسان را از سر درگمی درآورده و نیاز ارتباط با آفریدگار را به صورت صحیح هدایت می‌کند. تکرار نماز در هر شبانه روز این ارتباط را همواره تازه نگه داشته و کامل می‌کند.
نماز در [[اسلام]] برنامه جامع توحیدی است، که انسان را از سر درگمی درآورده و نیاز ارتباط با آفریدگار را به صورت صحیح هدایت می‌کند. تکرار نماز در هر شبانه روز، این ارتباط را همواره تازه نگه داشته و کامل می‌کند.


== درس بندگی ==
== درس بندگی ==
آموختن عبودیت و بندگی، یکی از فلسفه‌های عبادات از جمله نماز شمرده شده است. در دستور نماز، شرایط و وظیفه‌هایی مانند وضو، غصبی نبودن مکان و لبس، پاک بودن بدن و رو به قبله بودن وجود دارد که رعایت و انجام آنها به صورت روزانه، به انسان درس بندگی، تسلیم و تواضع در برابر خدا می‌دهد.  
{{همچنین ببینید|بندگی}}
آموختن عبودیت و بندگی، یکی از فلسفه‌های [[عبادات]]، از جمله نماز شمرده شده است. در دستور نماز، شرایط و وظیفه‌هایی مانند [[وضو]]، غصبی نبودن مکان و لباس، پاک بودن بدن و [[قبله|رو به قبله بودن]] وجود دارد که رعایت و انجام آنها به صورت روزانه، به انسان درس بندگی، تسلیم و [[تواضع|تواضع در برابر خدا]] می‌دهد.  


بر همین اساس است که در تشهد نماز، اول به عبودیت و بندگی پیامبر(ع) و پس از آن، به رسالت و نبوت او اقرار می‌کنیم.<ref>محمدی اشتهاردی، محمد، نماز از دیدگاه قرآن و عترت، ناشرانتشارات نبوی، ص۹۰–۹۱.</ref>
بر همین اساس است که در [[تشهد نماز]]، اول به عبودیت و بندگی [[پیامبر(ع)]] و پس از آن، به [[رسالت]] و [[نبوت]] او اقرار می‌کنیم.<ref>محمدی اشتهاردی، محمد، نماز از دیدگاه قرآن و عترت، انتشارات نبوی، ص۹۰.</ref>


== آرامش و اطمینان ==
== آرامش و اطمینان ==
نماز باعث آرامش و اطمینان قلب انسان می‌شود. بر اساس قرآن نماز یاد خدا است<ref>طه:۱۴.</ref> و یاد خدا مایه آرامش و اطمینان دل‌ها است.<ref>رعد:۲۸.</ref>
نماز باعث آرامش و اطمینان قلب انسان می‌شود. بر اساس [[قرآن]]، نماز [[یاد خدا]] است: {{قرآن|وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْري|سوره=طه|آیه=۱۴}} و یاد خدا مایه آرامش و اطمینان دل‌ها است: {{قرآن|أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ |سوره=رعد|آیه=۲۸}}


یکی از دلایل اضطراب و نداشتن آرامش، فراموشی خدا و روی آوردن به ظواهر دنیا است و هر چه فرد بیشتر دلبستگی به دنیا پیدا می‌کند، از خدا دورتر می‌شود. نماز باعث می‌شود دلبستگی به دنیا کاهش یافته و یاد خدا در دل زنده شود.  
یکی از دلایل [[اضطراب]] و نداشتن آرامش، [[غفلت|فراموشی خدا]] و روی آوردن به [[دنیا|ظواهر دنیا]] است و هر چه فرد بیشتر [[دلبستگی به دنیا]] پیدا می‌کند، از خدا دورتر می‌شود. نماز باعث می‌شود دلبستگی به دنیا کاهش یافته و یاد خدا در دل زنده شود.  


== بازدارندگی از گناه ==
== بازدارندگی از گناه ==
یکی از فلسفه‌های نماز، دوری انسان از گناهان و بدی‌ها است. بر اساس آیه ۴۵ سوره عنکبوت،  نماز از کارهای زشت، و کارهای ناپسند باز می دارد.
یکی از فلسفه‌های نماز، دوری انسان از [[گناه|گناهان]] و بدی‌ها است. بر اساس آیه ۴۵ [[سوره عنکبوت]]، نماز از کارهای زشت و ناپسند باز می‌دارد: {{قرآن|وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ}} 


نماز در روح انسان اراده و نیروی خداترسی ایجاد می‌کند و انسان را بنده حق قرار می‌دهد. در پرتو این اراده و نیرو، از پلیدی‌ها دور شده و استعدادهای خود را در جهت کمال الهی و انسانی خود به کار می‌گیرد.  
نماز در [[روح انسان]] اراده و [[ترس از خدا|نیروی خداترسی]] ایجاد می‌کند و انسان را [[بندگی|بنده حق]] قرار می‌دهد. فرد در پرتو این اراده و نیرو، از پلیدی‌ها دور شده و استعدادهای خود را در جهت کمال الهی خود به کار می‌گیرد.  


انسان با توجه به اراده و قدرت معنوی، آلوده به گناهان نمی‌شود و چنانچه آلودگی حاصل شود، در پرتو نماز آن آلودگی‌ها را از روح خود پاک می‌کند.
انسان با توجه به اراده و قدرت معنوی، آلوده به گناهان نمی‌شود و چنانچه آلوده شد، در پرتو نماز آن آلودگی را از روح خود پاک می‌کند.


== استقامت و بردباری ==
== استقامت و بردباری ==
نماز باعث می‌شود انسان در سختی‌ها بردبار و با استقامت شود. خداوند در آیه ۴۵ و ۱۵۳ سوره بقره، به انسان سفارش کرده از صبر و نماز کمک بگیرد.
{{همچنین ببینید|صبر بر نماز با توجه به آیه ۱۳۲ سوره طه}}
نماز باعث می‌شود انسان در سختی‌ها [[صبر|بردبار]] و با استقامت شود. [[خداوند]] در آیه ۴۵ و ۱۵۳ [[سوره بقره]]، به انسان سفارش کرده از صبر و نماز کمک بگیرد.


نماز انسان را با خدا که پناهگاهی مطمئن و یاری مهربان است آشنا می‌کند. کسی که انسان در برابر سختی‌ها و مشکلات زندگی به او تکیه می‌کند.
نماز، انسان را با خدا که پناه‌گاهی مطمئن و یاری مهربان است آشنا می‌کند، پناه‌گاهی که انسان در برابر سختی‌ها و مشکلات به آن پناه می‌برد.


== نظم و انضباط ==
== نظم ==
{{اصلی|نظم}}
{{اصلی|نظم}}
خواندن نماز در وقت‌های مشخص و رعایت آداب آن باعث می‌شود انسان منظم بار بیاید.  
خواندن نماز در وقت‌های مشخص و رعایت آداب آن، باعث می‌شود انسان منظم شود.  


آداب و اعمال نماز مانند نیت، قیام، رکوع، سجود و جای گرفتن هر موضوعی در محل خودش، موجب نظم و انضباط در زندگی می‌شود. تأثیر نماز بر انضباط و نظم انسان، در زندگی بزرگان دین، مشهود بود.
آداب و اعمال نماز مانند [[نیت]]، [[قیام نماز|قیام]]، [[رکوع]]، [[سجود]] و جای گرفتن هر موضوعی در محل خودش، موجب نظم و انضباط در زندگی می‌شود. تأثیر نماز بر نظم انسان، در زندگی بزرگان دین، مشهود بود.


== تواضع  ==
== تواضع  ==
{{اصلی|تواضع}}
{{اصلی|تواضع}}
یکی از فسلفه‌های نماز، ایجاد تواضع و فروتنی در انسان است. نمازگزار در هر شبانه روز، در هفده رکعت نماز واجب، ۳۴ بار پیشانی بر خاک و زمین می‌گذارد و به سجده می‌افتد، که نشانه فروتنی در برابر خدا است. در سجده فرد خود را بنده کوچک خدا دانسته و هرگونه خودخواهی و غرور را از خود دور می‌کند.  
یکی از فسلفه‌های نماز، ایجاد [[تواضع]] در انسان است. نمازگزار در هر شبانه روز، در هفده رکعت [[نمازهای یومیه|نماز واجب]]، ۳۴ بار پیشانی بر خاک می‌گذارد و به [[سجده]] می‌افتد، که نشانه فروتنی در برابر خدا است. در سجده، فرد خود را بنده کوچک خدا دانسته و هرگونه [[خودخواهی]] و [[غرور]] را از خود دور می‌کند.  
بر اساس روایتی از امام علی(ع) نیز، یکی از دلایل واجب شدن نماز، دور شدن انسان از تکبر است.<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۵۲.</ref>
 
بر اساس [[روایت|روایتی]] از [[امام علی(ع)]] نیز، یکی از دلایل واجب شدن نماز، دور شدن انسان از تکبر است.<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۵۲.</ref>
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==


* ابواب رحمت، ص۶۹تا ص۱۸۳، علی نمازی شاهرودی، ناشر حاذق، چاپ سوم، ۱۳۶۲ش قم.
* ابواب رحمت، ص۶۹تا ص۱۸۳، علی نمازی شاهرودی، حاذق، چاپ سوم، ۱۳۶۲ش، قم.
* سجاده عشق، ص۵۲تا ص۶۲، صالحی حاجی‌آبادی، ناشر مؤلف، چاپ اول، ۱۳۷۷ش، قم.
* سجاده عشق، ص۵۲تا ص۶۲، صالحی حاجی‌آبادی، نشر مؤلف، چاپ اول، ۱۳۷۷ش، قم.
* یکصد و چهارده نکته درباره نماز، قرائتی، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم، ۱۳۷۲ش تهران.
* یکصد و چهارده نکته درباره نماز، قرائتی، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم، ۱۳۷۲ش، تهران.
 


<span></span>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = اخلاق
  | شاخه اصلی = فقه
|شاخه فرعی۱ = عبادات
| شاخه فرعی۱ = نماز
|شاخه فرعی۲ = نماز
| شاخه فرعی۲ = فلسفه احکام
|شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =شد
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت = ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۲٬۱۵۱

ویرایش