عوامل غفلت: تفاوت میان نسخه‌ها

{{سوال}}

علت این که بعضی افراد بعد از دست یابی به معنویت دوباره به غفلت دچار می‌شوند و از دین فاصله می‌گیرند، چیست؟

{{پایان سوال}}

{{پاسخ}}

یکی از عوامل غفلت، پیروی از وسوسه‌های شیطان است. خداوند در آیه ۲۷ [[سوره اعراف]]، به انسان هشدار داده شیطان او را نفریبد و او را مانند پدر و مادرش (آدم و حوا) از بهشت خارج نکند.  

بر اساس روایات، وقتی فردی کار نیکی انجام می‌دهد، شیطان ناراحت می‌شود و تلاش می‌کند او را بفریبد. امام علی(ع) انسان را از (شیطان) دشمنی که پنهانی در سینه‌ها نفوذ می‌کند و در گوش‌ها افسون می‌دمد، پرهیز داده است.<ref>محمدی ری شهری، منتخب میزان الحکمه، حمید رضا شیخی، قم: دارالحدیث، ص۲۹۴.</ref>  

قابلیت فرد به دلیل رفتار و اعمال خود فرد از دست می‌رود. برخی افراد با ارتکاب گناه این قابلیت را از خود سلب می‌کنند. تا وقتی انسان از گناهان گذشته خود پشیمان نشده و توبه نکند قابلیت از دست رفته او برنمی‌گردد.

یکی از عوامل مهم غفلت، دلبسته شدن به دنیا شمرده شده است؛ مانند علاقه انسان به ثروت، مقام، همسر و فرزند؛ البته محبت به همسر و فرزندان اگر در راه رضایت خداوند باشد، نیکو و باعث پیشرفت معنوی انسان است.

برخی از افراد تا وقتی به مقام و ریاستی نرسیده، اهل معنویت‌اند؛ ولی پس از رسیدن به مقام یا ثروت، به‌تدریج به گناه آلوده می‌شوند. یکی از علت‌های این انحراف، دلبستگی مقام و ثروت و فراموشی خدا است. در روایتی، امام صادق(ع) ریشه هر گناهی را محبت به دنیا دانسته است.<ref>بحارالانوار، چاپ بیروت، ج۷۳، ص۹۰.</ref> بر اساس روایتی دیگر، اولین چیزی که به وسیله آن معصیت خدا انجام گرفت، شش صفت بود: علاقه به دنیا؛ علاقه به ریاست؛ علاقه به زن و همسر؛ علاقه به خوارک؛ علاقه به خواب و علاقه به راحتی.<ref>بحارالانوار، چاپ بیروت، ج۷۳، ص۹۴.</ref>

امام علی(ع) نیز، محبت به دنیا را باعث تباه شدن عقل و ناشنوا شدن دل از شنیدن حکمت دانسته است.<ref>منتخب میزان الحکمه، ص۲۰۲.</ref>

افراط در امور معنوی تأثیر عکس گذاشته و پس از مدتی ممکن است فرد دچار غفلت و حتی دین‌زدگی شود.

برخی نیز، تنها برای رسیدن به کمالات و درجات عرفانی به عبادت و امور معنوی می‌پردازند. این افراد در حقیقت برای خداوند تعیین تکلیف می‌کنند که چگونه به آنها مزد بدهد. این افراد پس از مدتی خسته شده و دچار غفلت می‌شوند.

انسان در کنار امور عبادی باید به تفریح، کار، خواب و دیگر امور زندگی نیز رسیدگی کند. خداوند در آیه ۳۷ [[سوره نور]]، مؤمنان را کسانی دانسته که تجارت و کار، آنها را از خداوند بازنمی‌دارد؛ یعنی انسان باید در همه حال به خدا توجه داشته باشد؛ نه اینکه برای خودسازی از همه امور فاصله بگیرد.

ضعف در اعتقادات باعث می‌شود فرد دچار غفلت از یاد خدا شود. زیرا نداشتن اعتقادات قوی عوامل انسان را امور معنوی دچار تزلزل کرده، درنتیجه فرد از یاد خدا و معنویت غاقل می‌شود. کسی که اصول اعتقادات خود را با دلایل عقلی نیاموخته باشد، در فروع دین و عبادات خود استوار نخواهد بود.  

یکی دیگر از عوامل غفلت، ضعف اراده است. ضعف اراده انسان را از ادامه عمل بازمی‌دارد و موجب می‌شود که زمینه نفوذ و سیطره شیطان در انسان فراهم شود.<span></span>