۶٬۸۱۴
ویرایش
عوامل تحریف واقعه عاشورا از نظر شهید مطهری (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۰۴
، ۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۳←تمایل بشر به اسطوره‌سازی
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
مرتضی عوامل تحریف یک رخداد دو قسم است:<ref>مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۷۷.</ref> | مرتضی عوامل تحریف یک رخداد دو قسم است:<ref>مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۷۷.</ref> | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۷: | ||
==== تمایل بشر به اسطوره‌سازی ==== | ==== تمایل بشر به اسطوره‌سازی ==== | ||
عامل دوم عمومی تمایل بشر به اسطوره‌سازی و افسانه‌سازی است. این عامل در تمام رخدادهای دنیا ممکن است که رخ دهد. علت چنین تحریفی این است که در وجود بشر یک حس قهرمان‌پرستی وجود دارد که در اثر آن درباره قهرمان‌های ملی و قهرمان‌های دینی افسانه می‌سازند. قسمتی از تحریفاتی که در حادثه کربلا صورت گرفته معلول حس اسطوره‌سازی است.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۷۹.</ref> این اسطوره‌سازی‌ها درباره افراد کم اثر در تاریخ بشر خطری ندارد یا خطر کمتری دارد، ولی درباره شخصیت‌هایی که نقش پیشوایی در تاریخ داشته‌اند و قول و فعل و قیام آنها حجت برای دیگران است، نباید در شخصیت و تاریخشان تحریفی واقع شود. | عامل دوم عمومی تمایل بشر به اسطوره‌سازی و افسانه‌سازی است. این عامل در تمام رخدادهای دنیا ممکن است که رخ دهد. علت چنین تحریفی این است که در وجود بشر یک حس قهرمان‌پرستی وجود دارد که در اثر آن درباره قهرمان‌های ملی و قهرمان‌های دینی افسانه می‌سازند. قسمتی از تحریفاتی که در حادثه کربلا صورت گرفته معلول حس اسطوره‌سازی است.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۷۹.</ref> این اسطوره‌سازی‌ها درباره افراد کم اثر در تاریخ بشر خطری ندارد یا خطر کمتری دارد، ولی درباره شخصیت‌هایی که نقش پیشوایی در تاریخ داشته‌اند و قول و فعل و قیام آنها حجت برای دیگران است، نباید در شخصیت و تاریخشان تحریفی واقع شود.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۷۹-۸۰.</ref> | ||
از نظر مطهری، قسمتی از تحریفاتی که در حادثه کربلا صورت گرفته معلول حس اسطوره‌سازی است. برای نمونه، ملا آقای دربندی در اسرار الشهاده آورده که سواره‌نظام لشکریان عمر سعد ششصد هزار نفر و پیاده نظامشان دور کرور (یک میلیون) بوده که در مجموع تعداد سپاه کوفه یک میلیون و ششصد هزار نفر خواهد بود که همه اهل کوفه بودند! در حالی که در آن وقت شاید همه جمعیت کوفه به صد هزار نفر هم نمی‌رسیده است. اینکه یک میلیون و ششصد هزار نفر سپاهی در آن روز جمع شود و حسین بن علی(ع) هم سیصد هزار نفر از آنان را بکشد عقلانی نیست و از ارزش رخداد عاشورا هم می‌کاهد.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۸۱.</ref> | |||
== عوامل خصوصی == | == عوامل خصوصی == | ||
در خصوص حادثه عاشورا عوامل خاصی هم وجود داشته که سبب شده در این رخداد تحریف واقع شود. مهم‌ترین عامل خصوصی تحریف‌کننده رخداد عاشورا این است که پیشوایان دین، از زمان [[پیامبر(ص)]] و [[ائمه اطهار(ع)]] دستور داده‌اند که باید نام امام حسین(ع) زنده بماند و هر سال باید برای مصائب او عزاداری شود تا روح این مکتب، که عدالت‌طلبی، ظلم‌ستیزی و آزادگی است، از طریق این یادآوری‌ها زنده بماند. این عامل باعث شده که برخی بدون شناختن فلسفه این تأکید از هر راهی تلاش کنند تا مردم را بر مصیبت امام حسین(ع) بگریانند و این خود موجب شده تا داستان‌های کذبی را جعل کنند که درون‌مایه آن خلاف روح آزادگی نهضت حسینی و اهداف عالی آن است.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۸۲- | در خصوص حادثه عاشورا عوامل خاصی هم وجود داشته که سبب شده در این رخداد تحریف واقع شود. مهم‌ترین عامل خصوصی تحریف‌کننده رخداد عاشورا این است که پیشوایان دین، از زمان [[پیامبر(ص)]] و [[ائمه اطهار(ع)]] دستور داده‌اند که باید نام امام حسین(ع) زنده بماند و هر سال باید برای مصائب او عزاداری شود تا روح این مکتب، که عدالت‌طلبی، ظلم‌ستیزی و آزادگی است، از طریق این یادآوری‌ها زنده بماند. این عامل باعث شده که برخی بدون شناختن فلسفه این تأکید از هر راهی تلاش کنند تا مردم را بر مصیبت امام حسین(ع) بگریانند و این خود موجب شده تا داستان‌های کذبی را جعل کنند که درون‌مایه آن خلاف روح آزادگی نهضت حسینی و اهداف عالی آن است.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۸۲-۸۳.</ref> | ||
از نظر برخی در این موضوع هدف وسیله را توجیه می‌کند و چون زنده نگه داشتن رخداد عاشورا توصیه شده می‌توان از هر راهی این عمل را انجام داد، حتی از راه جعل و تحریف. هدف از عزاداری سالانه زنده نگه داشتن روح قیام عاشوراست که در کلمات امام حسین(ع) جریان دارد. هدف از عزاداری این است که مکتب حسین(ع) و تربیت حسینی زنده بماند و پرتوی از روح حسینی در نسل‌های آینده بشر دمیده شود.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۸۳.</ref> از نظر مطهری، اما عده‌ای این فلسفه را نشناختند و خیال کردند بدون اینکه مردم را به مکتب امام حسین(ع) آشنا کنند، همین اندازه که بیایند و بنشینند و بگریانند و بگریند اهداف آن رخداد انسانی و الهی را زنده کرده‌اند.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۸۳.</ref> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||