۱٬۴۰۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
در اسلام علمی مورد نظر است که مفید به حال جامعه و افراد باشد. در روایت دیگر علم مفید را خداشناسی، انسان‌شناسی، هدف‌شناسی (هدف خلقت هستی و انسان) و گناه‌شناسی شمرده است.<ref>اصول کافی، ص۶۳–۶۴، روایت۱۱.</ref> | در اسلام علمی مورد نظر است که مفید به حال جامعه و افراد باشد. در روایت دیگر علم مفید را خداشناسی، انسان‌شناسی، هدف‌شناسی (هدف خلقت هستی و انسان) و گناه‌شناسی شمرده است.<ref>اصول کافی، ص۶۳–۶۴، روایت۱۱.</ref> | ||
==علم پزشکی و ادبیات== | ===علم پزشکی و ادبیات=== | ||
امام علی(ع) مصداق‌های علمی را که فراگرفتن آن‌ها لازم است چنین بیان می‌دارد: {{متن عربی|العِلمُ ثَلاثَةٌ: الفِقهُ لِلأَديانِ، وَ الطِّبُّ لِلأَبدانِ، وَ النَّحوُ لِلِّسانِ؛|ترجمه=علم مفید و لازم سه علم است، علم به ادیان و علم پزشکی برای بدن‌ها و علم ادبیات برای حفظ زبان.}} در بعضی نقل‌ها علم نجوم نیز برای زمان‌شناسی آمده است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، دارالکتب الاسلامیه، ج۷۸، ص۴۵؛ و الایصال الطالب، ج۲.</ref> در روایت علم پزشکی که یکی از مهم‌ترین علوم دانشگاهی است و همچنین ادبیات را جز علومی که فراگیری آن‌ها لازم است برشمرده‌انذ. | امام علی(ع) مصداق‌های علمی را که فراگرفتن آن‌ها لازم است چنین بیان می‌دارد: {{متن عربی|العِلمُ ثَلاثَةٌ: الفِقهُ لِلأَديانِ، وَ الطِّبُّ لِلأَبدانِ، وَ النَّحوُ لِلِّسانِ؛|ترجمه=علم مفید و لازم سه علم است، علم به ادیان و علم پزشکی برای بدن‌ها و علم ادبیات برای حفظ زبان.}} در بعضی نقل‌ها علم نجوم نیز برای زمان‌شناسی آمده است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، دارالکتب الاسلامیه، ج۷۸، ص۴۵؛ و الایصال الطالب، ج۲.</ref> در روایت علم پزشکی که یکی از مهم‌ترین علوم دانشگاهی است و همچنین ادبیات را جز علومی که فراگیری آن‌ها لازم است برشمرده‌انذ. | ||
در جای دیگر فرمود: «علم در یک تقسیم به دو قسم می‌شود، علم دینی و علم بدنی؛ با علوم دینی روح و جان انسان حیات می‌گیرد و زنده می‌شود و با علم پزشکی بدن‌ها زندگی می‌یابند. منتهی حفظ دین بر حفظ جان برتری دارد.»<ref>حسینی عاملی، سید محمد، اثنا عشریه، چاپ قدیم، ص۲۷.</ref> | در جای دیگر فرمود: «علم در یک تقسیم به دو قسم می‌شود، علم دینی و علم بدنی؛ با علوم دینی روح و جان انسان حیات می‌گیرد و زنده می‌شود و با علم پزشکی بدن‌ها زندگی می‌یابند. منتهی حفظ دین بر حفظ جان برتری دارد.»<ref>حسینی عاملی، سید محمد، اثنا عشریه، چاپ قدیم، ص۲۷.</ref> | ||
==هندسه و ریاضیات== | ===هندسه و ریاضیات=== | ||
علم دیگری که جزء علوم اسلامی و لازم و ضروری شمرده، هندسه و ریاضیات برای شناخت اوقات است. امام علی(ع) می‌فرماید: {{متن عربی|مَنْ لَمْ یَعْرِفِ الهِیْئَه وَ التَشْریِح فَهُوَ عَنیِنٌ فیِ مَعْرِفَتِهِ؛|ترجمه=هر کس هیئت را نشناسد در معرفتش لنگ است.}} علم هیئت اشاره به نجوم و ریاضیات دارد.<ref>دستغیب، سرای دیگر، ص۴ و ۸۰.</ref> | علم دیگری که جزء علوم اسلامی و لازم و ضروری شمرده، هندسه و ریاضیات برای شناخت اوقات است. امام علی(ع) می‌فرماید: {{متن عربی|مَنْ لَمْ یَعْرِفِ الهِیْئَه وَ التَشْریِح فَهُوَ عَنیِنٌ فیِ مَعْرِفَتِهِ؛|ترجمه=هر کس هیئت را نشناسد در معرفتش لنگ است.}} علم هیئت اشاره به نجوم و ریاضیات دارد.<ref>دستغیب، سرای دیگر، ص۴ و ۸۰.</ref> | ||
==علوم سیاسی و زمانه‌شناسی== | ===علوم سیاسی و زمانه‌شناسی=== | ||
علم سیاسی و زمانه‌شناسی نییز جزء علوم ضروری شمره شده است. امام علی(ع) فرمود: {{متن عربی|مَنْ عَرَفَ الْأَيَّامَ لَمْ يَغْفُلْ عَنِ الِاسْتِعْدَادِ؛|ترجمه=آن کس که زمان را بشناسد، از برخورد با رویدادهای آن غافل نمی‌ماند.}}<ref>علی بن شعبه، تحف العقول، ص۹۸.</ref> و فرمود: {{متن عربی|مَنْ جهِلَ موضعَ قدَمِه زَلَّ؛|ترجمه=کسی که ناآگاهانه در مسایل زمانه قدم بردارد، می‌لغزد».<ref>برادران حکیمی، الحیاه، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ هفتم، ج۱، ص۱۵۷.</ref> | علم سیاسی و زمانه‌شناسی نییز جزء علوم ضروری شمره شده است. امام علی(ع) فرمود: {{متن عربی|مَنْ عَرَفَ الْأَيَّامَ لَمْ يَغْفُلْ عَنِ الِاسْتِعْدَادِ؛|ترجمه=آن کس که زمان را بشناسد، از برخورد با رویدادهای آن غافل نمی‌ماند.}}<ref>علی بن شعبه، تحف العقول، ص۹۸.</ref> و فرمود: {{متن عربی|مَنْ جهِلَ موضعَ قدَمِه زَلَّ؛|ترجمه=کسی که ناآگاهانه در مسایل زمانه قدم بردارد، می‌لغزد».<ref>برادران حکیمی، الحیاه، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ هفتم، ج۱، ص۱۵۷.</ref> | ||
و امام صادق (ع) فرمود: {{متن عربی|الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَيْهِ اللَّوَابِسُ؛|ترجمه=انسانی که زمان‌شناسی باشد لغزش‌ها و اشتباهات بر او هجوم نمی‌آورد.}}<ref>الحیاه، ج۱، ص۱۵۷.</ref> | و امام صادق (ع) فرمود: {{متن عربی|الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَيْهِ اللَّوَابِسُ؛|ترجمه=انسانی که زمان‌شناسی باشد لغزش‌ها و اشتباهات بر او هجوم نمی‌آورد.}}<ref>الحیاه، ج۱، ص۱۵۷.</ref> | ||
==علوم و فنون نظامی== | ===علوم و فنون نظامی=== | ||
قرآن دستور داده که از تمام نیرو و قدرت برای مقابله با دشمنان استفاده کنید.<ref>انفال/۶۰.</ref> یکی از راه‌های مقابله با دشمنان فراگیری علوم و فنون پیشرفته نظامی است، پس باید یک عده‌ای در دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها تربیت شوند برای فراگیری این علوم، تا توان دفاعی مسلمانان در مقابل دشمنان تقویت شود. | قرآن دستور داده که از تمام نیرو و قدرت برای مقابله با دشمنان استفاده کنید.<ref>انفال/۶۰.</ref> یکی از راه‌های مقابله با دشمنان فراگیری علوم و فنون پیشرفته نظامی است، پس باید یک عده‌ای در دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها تربیت شوند برای فراگیری این علوم، تا توان دفاعی مسلمانان در مقابل دشمنان تقویت شود. | ||
==هواشناسی و ستاره‌شناسی== | ===هواشناسی و ستاره‌شناسی=== | ||
از امام علی(ع) سؤال شد که آیا علم نجوم ریشه و اصلی دارد؟ فرمود: بلی، توسط یکی از پیامبران پایه‌گذاری شد».<ref>انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، چاپ قدیم، ص۲۹، بحث نجوم.</ref> و از امام صادق(ع) سؤال شد که «{{متن عربی|أَخْبِرْنِی عَنْ عِلْمِ النُّجُومِ مَا هُوَ فَقَالَ هُوَ عِلْمٌ مِنْ عِلْمِ الْأَنْبِیَاءِ؛|ترجمه=خبر بده مرا از علم نجوم، فرمود: علم نجوم علمی از علوم انبیا است.}} راوی در ادامه سوال می‌کند که آیا امیرالمؤمنین(ع) علم نجوم می‌دانست، امام فرمود: {{متن عربی|کَانَ أَعْلَمَ النَّاسِ بِهِ؛}} از همه مردم نسبت به علوم ستاره‌شناسی آگاه‌تر بود.<ref>کتاب المکاسب، ص۲۹، بحث نجوم.</ref> | از امام علی(ع) سؤال شد که آیا علم نجوم ریشه و اصلی دارد؟ فرمود: بلی، توسط یکی از پیامبران پایه‌گذاری شد».<ref>انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، چاپ قدیم، ص۲۹، بحث نجوم.</ref> و از امام صادق(ع) سؤال شد که «{{متن عربی|أَخْبِرْنِی عَنْ عِلْمِ النُّجُومِ مَا هُوَ فَقَالَ هُوَ عِلْمٌ مِنْ عِلْمِ الْأَنْبِیَاءِ؛|ترجمه=خبر بده مرا از علم نجوم، فرمود: علم نجوم علمی از علوم انبیا است.}} راوی در ادامه سوال می‌کند که آیا امیرالمؤمنین(ع) علم نجوم می‌دانست، امام فرمود: {{متن عربی|کَانَ أَعْلَمَ النَّاسِ بِهِ؛}} از همه مردم نسبت به علوم ستاره‌شناسی آگاه‌تر بود.<ref>کتاب المکاسب، ص۲۹، بحث نجوم.</ref> | ||