|
|
| خط ۲۸: |
خط ۲۸: |
|
| |
|
| بنا بر این، خطبه ۳۲ طبق گفته‌های شارحان نهج البلاغه اعم از شیعه و سنی و تمامی کسانی که درباره نهج البلاغه سخن گفته‌اند و حتی آن‌هایی هم که این خطبه را از معاویه نقل کرده‌اند جملگی صراحت دارند که این خطبه از امیر مؤمنان علی بن ابی طالب(ع) می‌باشد. این خطبه را حسن بن ابی الحسن دیلمی در ارشاد القلوب، علی لیثی واسطی در کتاب عیون الحکم و المواعظ نیز از امیر المؤمنین علی بن ابی طالب(ع) نقل کرده‌اند و علاوه بر این‌ها تمامی افرادی که درباره اسناد و مدارک نهج البلاغه کتابی نوشته‌اند، استناد این را به امیر المؤمنان ثابت نموده و و استنادش را به معاویه نادرست دانسته‌اند. | | بنا بر این، خطبه ۳۲ طبق گفته‌های شارحان نهج البلاغه اعم از شیعه و سنی و تمامی کسانی که درباره نهج البلاغه سخن گفته‌اند و حتی آن‌هایی هم که این خطبه را از معاویه نقل کرده‌اند جملگی صراحت دارند که این خطبه از امیر مؤمنان علی بن ابی طالب(ع) می‌باشد. این خطبه را حسن بن ابی الحسن دیلمی در ارشاد القلوب، علی لیثی واسطی در کتاب عیون الحکم و المواعظ نیز از امیر المؤمنین علی بن ابی طالب(ع) نقل کرده‌اند و علاوه بر این‌ها تمامی افرادی که درباره اسناد و مدارک نهج البلاغه کتابی نوشته‌اند، استناد این را به امیر المؤمنان ثابت نموده و و استنادش را به معاویه نادرست دانسته‌اند. |
|
| |
| == درون‌مایهٔ خطبه ==
| |
| با نگاهی به محتوی این خطبه و با تأملی در دیگر سخنان گهربار امیر مؤمنان بر کسی پوشیده نمی‌ماند که این خطبه را آن حضرت ایراد کرده‌اند و حضرت در این خطبه دنیا و جو فرهنگی حاکم بر جامعه را چنین ترسیم می‌کنند:
| |
|
| |
| * کینه‌توزی، و کفران نعمت‌های الهی.
| |
| * نیکوکاران را احترام نمی‌کنند و بلکه آن‌ها را افرادی بدکار می‌دانند.
| |
| * ظلم و ستم بر زیر دستان افزایش می‌یابد.
| |
| * دانشمندان از دانش خود بهره نمی‌برند و جاهلان دنبال علم آموزی و آگاهی نیستند.
| |
| * از حوادث و بلاها و گرفتاری‌هایی که در اثر این کارها به دنبال دارد، کسی هراس نداشته و به ناهنجاری‌های بوجود آمده اهمیتی داده نمی‌شود.
| |
|
| |
| سپس آن حضرت مردمان را به چهار گروه تقسیم کرده که هر چهار گروه به سوی انحراف می‌روند:
| |
|
| |
| * عده ای هستند که به دنبال فساد نیستند نه این که دین دارند و عادل، بلکه چون قدرت مالی و نظامی ندارند.
| |
| * گروه دیگر شمشیر کشیده و فساد می‌کنند، دینشان را به دنیا فروخته و دنبال مقام و ثروت اند و چه بد تجارتی می‌کنند با خدای خود.
| |
| * گروه سوم افرادی ریاکار که با دین نان می‌خورند، خود را متواضع، دین دار و اهل عبادت جلوه می‌دهند تا مردم به آن‌ها احترام گذارند و پوشش خدائی را وسیله معصیت قرار داده‌اند.
| |
| * عده‌ای در ظاهر قناعت پیشه و ساده زیستند چرا که توان به دست آوردن مقام و دنیا را ندارند، و لباس زاهدان را می‌پوشند در حالی که در هیچ زمان نه به هنگام شب و نه هنگام روز در سلک زاهدان راستین نیستند.
| |
|
| |
| این گروه فقط چون نمی‌توانند می گویند دنیا ارزش ندارد باید ساده زیست و فرقشان با گروه سوم در این است که گروه سوم با دین داری می‌خواهند به دنیا برسند و اعتماد مردم را بدست آورده و سوء استفاده کنند، ولی گروه چهارم توان این را هم دارند و در حسرت دنیا می‌سوزند.
| |
|
| |
| در دید مولای متقیان فقط یک گروه هستند که ارزشمند و با کرامت هستند و نزد خداوند آبرو دارند و آن‌ها عبارتند از:
| |
|
| |
| * ترس از قیامت چشمانشان را اشک آلود کرده و با خدای خود در راز و نیاز از روی اخلاصند.
| |
| * یا بخاطر سخنان حقی که می‌گویند از جامعه رانده می‌شوند یا لب از گفتار بسته‌اند و بعضی هم مخلصانه به کار دعوت به سوی الهی پرداخته‌اند و عده ای هم از ترس ظالمان گریان و دردناکند و ناتوانی و مظلومیت وجودشان را فرا گرفته. دهان شان بسته و قلب شان مجروح است، آن قدر نصیحت کرده‌اند که خسته شده‌اند و از بس مغلوب شده‌اند که ناتوان گشته‌اند و از بس کشته داده‌اند که کم شده‌اند.
| |
|
| |
| نتیجه: با توجه به آنچه گفته شد و دلیل نقل سخنان دانشمندان اسلامی محتوای این خطبه نشان می‌دهد که از فرمایشات امام علی(ع) و معاویه هیچگاه چنین سخنانی را نمی‌تواند بیان کند.
| |
| {{پایان پاسخ}}{{مطالعه بیشتر}}
| |
|
| |
| == مطالعه بیشتر ==
| |
| ۱ـ ترجمه و شرح نهج البلاغه، محمدتقی جعفری، ج۸، خطبه ۳۲.
| |
|
| |
| ۲ـ شرح نهج البلاغه ابن میثم بحرانی، ج۲–۱، شماره خطبه ۳۱.
| |
| {{پایان مطالعه بیشتر}}
| |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |