عقاید خاص شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

اعتقاداتی که در میان مذاهب اسلامی خاص شیعه هستند کدامند؟

== ولایت ==

شهید مطهری می‌گوید: «امامت [نزد شیعه علاوه بر رهبری اجتماع و مرجعیت دینی] درجه و مرتبه سومی دارد که اوج مفهوم امامت است و کتاب‌های شیعه پر است از این مطلب و آن امامت به معنای ولایت [است، یعنی] در هر دوره یک انسان کامل (امام) که حامل معنویت کلّی انسانیت است وجود دارد… بدین معنا که او یک روح کلّی است و محیط بر همه روحها (و امور عالم).

مسئله ولایت در شیعه به معنای حجت زمان است و بنابر آموزه‌های شیعه زمانی خالی از حجت نیست: «و لولا الحجه لساخت الارض باهلها» (اگر حجت نباشد زمین ساکنانش را فرومی‌بلعد) یعنی هیچ وقت نبوده و نخواهد بود که زمین از یک انسان کامل (و خلیفه الهی) خالی باشد؛ و برای آن انسان کامل مقامات و درجات زیادی قائل اند و ما در اغلب زیارت‌ها که می‌خوانیم به چنین ولایت و امامتی اقرار و اعتراف می‌کنیم، یعنی معتقدیم که امام دارای چنین روح کلی است.»<ref>امامت و رهبری، علامّه شهید مطهری، ص۵۶، انتشارات صدرا.</ref>

== بداء ==

قرآن کریم در این آیه از بداء یاد کرده است: {{قرآن|یَمْحُو اللَّهُ مَا یَشَاءُ وَیُثْبِتُ ۖ وَعِنْدَهُ أُمُّ الْکِتَابِ|ترجمه=خداوند هر چه را بخواهد (که قبلاً ثبت نشده است) ثبت می‌کند و کتاب مادر، (اصل و مادر همه کتاب‌ها و نوشته‌ها) منحصراً نزد اوست.|سوره=رعد (۱۳)|آیه= ۳۹}}.

بداء در اصل به معنای «آشکار شدن چیزی از کسی» است، و معنای اصطلاحی بداء آشکار شدن امری از خداوند متعال است که برای انسان‌ها مجهول بوده و خلاف آن را تصوّر می‌کردند<ref>اوائل المقالات، شیخ مفید قدس سرّه، ص۸۰.</ref> (اظهار بعد الخفاء)

شهید مطهری می‌گوید: «معنی بداء (در اصطلاح کلام شیعه) این است که در برنامه قضا و قدر الهی تجدید نظر رخ بدهد. مقصود این است که در حوادث تاریخی بشر، خدا برای پیش و پس رفتن تاریخ بشر صورت قطعی معیّن نکرده است. یعنی ای انسان تو خودت مجری قضا و قدر الهی هستی، این تو هستی که تاریخ را می‌توانی جلو ببری، می‌توانی عقب ببری. می‌توانی نگاه داری، هیچ چیزی، نه از ناحیه طبیعت، نه از نظر ابزارهای زندگی و نه از نظر مشیّت الهی بر تاریخ حکومت نمی‌کند.»<ref>تکامل اجتماعی انسان، علامه مطهری، ص۱۶.</ref>

رجعت به معنای بازگشت است و در کلام شیعی معنای رجعت این است که پیش از قیام قیامت در ادامه حکومت حضرت مهدی(ع) دوران رجعت فرا می‌رسد و جمعی از نیکان و هم چنین گروهی از بدان از هر زمان به دنیا بر می‌گردند، نیکان برای دیدن دولت کریمه اهل بیت و رسیدن به آرزوی حکومت عدل و دریافت برخی از پاداش‌هایی که خداوند مقدر کرده در دنیا به آنها عطا کند، و بدکاران و کفار معاند، برای عقوبت و عذاب در دنیا.

امام صادق(ع) می‌فرماید: «إنّ الرجعه لیست بعامه و هی خاصه لا یرجع الا من محض الایمان محضا او محض الشرک محضا»<ref>میزان الحکمه، ری شهری، ج۴، ص۱۹۸۴.</ref> رجعت همگانی نیست بلکه خاص است و فقط کسانی به دنیا بازمی‌گردند که مؤمن خالص یا مشرک محض باشند. بر اساس برخی از روایات اولین کسی که از امامان(ع) رجعت می‌کند، امام حسین(ع) است.<ref>میزان الحکمه، ری شهری، ج۴، ص۱۹۸۲.</ref> از امام رضا(ع) نقل شده است که فرمود: … (رجعت) حقیقت دارد در میان امت‌های پیشین نیز وجود داشته است و قرآن از آن سخن به میان آورده است<ref>مانند: بقره:۲۴۳؛ نمل:۸۳؛ غافر:۱۱.</ref> و رسول خدا(ص) فرموده است هر چه در امت‌های گذشته بوده در میان این امت نیز عیناً پیش خواهد آمد.

== استمرار امامت ==

از نظر شیعه، امامت، نظامی است الهی و انقطاع ناپذیر و دوره فترت ندارد و در هر زمان و هر عصر وجود دارد. از عصر پیامبر اکرم(ص) تشکیل شده و تا به حال برقرار است و تا دنیا باقی است، برقرار خواهد بود، چنان‌که امیرالمومنین(ع) فرمود: «لا تخلو الارض من قائم لله بحجّه، امّا ظاهراً مشهورا، و امّا خایفا مغمورا، لئلا تبطل حجج الله و بیّناته»<ref>نهج البلاغه، حکمت، ۱۴۷، تذکره الفقها، ذهبی، ج۱، ص۱۲.</ref> زمین از قائمی (امامی) که برای خدا حجت باشد خالی نخواهد ماند (و این حجت) یا ظاهر و آشکار است یا بیمناک و مستور، برای اینکه حجت‌های خدا و بیّنات او باطل و نابود نگردد؛ بنابراین امام یا ظاهر و مشهور و در عیان در میان مردم است، همانند زمان حضور ائمه اطهار یا خایف و پنهان که در عصر غیبت چنین است و امام زمان(ع) اگر چه غائب است اما امامت جهان را بر عهده دارد.

* رجعت از نظر شیعه، نجم الدین طبسی.

* گفتمان مهدویت، آیت الله صافی گلپایگانی.

* اوائل المقالات، شیخ مفید قدس سرّه.

== منابع ==

  | شناسه = شد

  | تیترها = شد

  | ویرایش = شد

  | لینک‌دهی =

  | ناوبری =

  | نمایه =شد

  | تغییر مسیر =شد

  | ارجاعات =

| بازبینی نویسنده =  

  | بازبینی =

  | تکمیل =

  | اولویت = الف

  | کیفیت = ج