عذاب شش گروه به‌جهت شش خصلت ناروا: تفاوت میان نسخه‌ها

در حديثي آمده است: خداوند شش گروه را به خاطر داشتن شش خوي بد، کيفر کند، متن حديث و توضيح آن را بيان کنيد؟

{{عربی بزرگ|أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(ع): إِنَّ اللَّهَ يُعَذِّبُ‏ السِّتَّةَ بِالسِّتَّةِ الْعَرَبَ بِالْعَصَبِيَّةِ وَ الدَّهَاقِينَ بِالْكِبْرِ وَ الْأُمَرَاءَ بِالْجَوْرِ وَ الْفُقَهَاءَ بِالْحَسَدِ وَ التُّجَّارَ بِالْخِيَانَةِ وَ أَهْلَ الرَّسَاتِيقِ بِالْجَهْلِ|ترجمه=خداوند شش گروه را به داشتن شش خوي بد، کيفر کند: عرب را به داشتن خوي عصبيّت (نژاد پرستي)، کدخدایان را به داشتن خوي تکبّر، حاکمان را به خوي ستمگري، دانشمندان را به خوي حسادت، بازرگانان را به خوي خيانت، روستائيان را به ناداني. <ref> کليني، محمد بن یعقوب، الکافي، تهران، دار الکتب الاسلاميه، چاپ چهارم، 1407ق، ج8، ص162، حدیث170.</ref>}}  

علامه مجلسی سند حدیث را ضعیف دانسته است. <ref> مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، 1404ق، ج26، ص27.</ref> در سند حدیث یرفعونه آمده است <ref> کليني، محمد بن یعقوب، الکافي، تهران، دار الکتب الاسلاميه، چاپ چهارم، 1407ق، ج8، ص162، حدیث170.</ref> به چنین روایاتی مرفوعه گویند یعنی راویان حدیث، مقداری از سلسله سند را ذکر نکرده‌اند و حدیث را به امیرمومنان(ع) رسانده‌اند و مرفوعه بودن حدیث یکی از  دلایل ضعیف بودن حدیث است.<ref>سند، محمد، بحوث فى مبانى علم الرجال، قم، مدين، چاپ دوم، 1429ق، ص41. </ref>

عصبيّت و تعصّب همان پشتيباني کردن ستمگرانه از خويشان و هم ولايتي‌ها یا فرهنگ‌های بدون پشتوانه دینی و عقلانی است، که امروزه با مفهوم «نژاد پرستي» از آن ياد مي شود.

شخصی از [[امام سجاد(ع)]] از معناي عصبيّت پرسيد؟ حضرت فرمود: آن عصبيّت گناه به شمار مي‌آيد که آدمي بدان، قوم و تيره خود را از خوبان ديگران، برتر داند. (وگرنه) دوست داشتن قوم خود، عصبيّت نيست، بلکه ياري رساندن بر ستم آنان، عصبيّت است.<ref> کليني، محمد بن یعقوب، الکافي، تهران، دار الکتب الاسلاميه، چاپ چهارم، 1407ق، ج2، ص308، حدیث7.</ref>

نژاد پرستي برجسته‌ترين ويژگي عرب جاهلي بوده است، از همين رو تهديد به کيفر الهي شده‌اند.

'''تکبر کدخدایان'''

'''کبر''' براي خود امتياز ديدن و خود را به داشتن اين امتياز، برتر از ديگران دانستن است. هرگاه اين باور در رفتار و گفتار آدمي خود نمايي کند، وی را متکبر نامند.<ref> شجاعي، محمد ، مقالات، انتشارات سروش، ج2،ص 306.</ref>

'''دهقان''' همان کدخدايان را گويند که رياست دهاتيان را در دست دارند.<ref> بستانى، فؤاد افرام، فرهنگ ابجدى، تهران، اسلامی، چاپ دوم، 1375ش، ص400.</ref> از آنجا که رياست نيازمند گنجايش روحي خاصي است از همين رو آلودگي به خوي تکبّر در آنان فراهم است و آنان بايد بيش از ديگر دهاتيان مراقب خود باشند. [[امام باقر(ع)]] درباره دارندگان اين خوي زشت فرمود: «هر کس ذره اي از کبر در دلش باشد، وارد بهشت نمي شود».<ref>کليني، محمد بن یعقوب، الکافي، تهران، دار الکتب الاسلاميه، چاپ چهارم، 1407ق، ج2، ص310، حدیث6.</ref>

ستم کردن همان آسيب رساندن به جان، مال و آبروي ديگران است. فرمانده‌هان و حاکمان کشور، داراي قدرت و اعمال نظر مي‌باشند، زمينه ستم‌گري در آنان بيش از ديگران فراهم است، از همين رو آنان بايد بيش از ديگران مراقب باشند تا بر کسي ستم روا ندارند.

'''حسادت دانشمندان'''

'''خیانت بازرگانان'''

بازرگانان نياز زندگي مردم را فراهم مي‌کنند و مردم ناچارند به هر بهايي نياز خود را فراهم کنند. روح سوداگري بازرگانان زمينه مناسبي است براي سوء استفاده از اين شرايط اجتماعي می‌شود. بايد بسيار مراقب باشند تا به اعتماد همگاني، خيانت نورزند. [[پيامبر اکرم(ص)]] فرمود: «بازرگانان خيانت کار، بدترين مردانند». <ref> مجلسي، محمد باقر، بحارالأنوار، ج103، ص103، حدیث55.</ref>

'''جهالت روستانشینان'''

* مرفوعه بودن حدیث به معنای ضعیف بودن سند آن است نه اینکه جعلی و دروغ باشد، از این‌رو ممکن است که راویانی که نام‌شان در سند به هر دلیلی نیامده است، ثقه بودند و ضعیف بودن این روایت به معنای روا بودن این خصلت‌ها نیست.

* خصلت‌هاي ناروا و زشت، براي همه اصناف مردم زشت است. ليکن از آن رو که اين شش گروه زمينه بیشتری براي آلودگي به اين شش خصلت دارند، آنان تهديد به کيفر شده‌اند.

اين سخن، هشداری بر اين شش گروه است تا بيش از ديگران مراقب خود باشند نه آن که آنها ذاتاً داراي چنين اخلاقي هستند. در میان علما، حاکمان کشورها و بزرگان طایفه و قبیله افراد زیادی هستند که اهل تقوا بوده و دستورات الهی را همواره مد نظر داشتند.

{{پانویس}}

| شاخه فرعی۲ = رذایل اخلاقی

  | شناسه =  

  | تیترها =  

  | ویرایش =  

  | لینک‌دهی =  

  | بازبینی نویسنده =  

  | بازبینی =  

  | اولویت =  

  | کیفیت =