|
|
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| دلایل تجدید نبوت چه بوده و چرا به خاتمیت منجر شد؟
| | ارتباط عوامل تجدید نبوت و خاتمیت پیامبر(ص) چیست؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}}[[قرآن]] کریم فرموده برای هر گروهی از شما شریعت و روشی قرار داده‌ایم و خواسته‌ایم شما را آزمایش کنیم. در واقع دلیل آوردن انبیا آزمایش انسان‌ها بوده است. یک دلیل تجدید نبوت، برای آن بوده که پیامبر جدید، پیامبر پیش از خود را که تکذیب شده بود تایید کند. همینطور که گاهی پیامبران به قتل می‌رسیدند، خداوند برای تداوم هدایت، نبی‌ای دیگر را می‌فرستاد. و در واقع هر جامعه‌ای به تناسب رشد تاریخی خود، پیامبری درخور خود می‌خواست و همین هم دلیلی دیگر برای ارسال مجدد نبی بود تا امر هدایت قطع نشود. | | {{اصول دین و فروع دین}} |
| | {{پاسخ}} |
|
| |
|
| در موضوع [[خاتمیت]]، شهید مطهری قایل به این است که نبود عوامل تجدید نبوت، علت خاتمیت بوده است. همچون اینکه پیامبر اسلام(ص) در زمانی آمده است که دیگر بیم تحریف کتابش نمی‌رفت. یا اینکه علمای اسلام می‌توانند نقش پیامبران تبلیغی را ایفا کنند.
| | [[خاتمیت]] در کنار دلایل ایجابی از جمله کامل بودن دین اسلام، دارای دلایل سلبی نیز است. |
|
| |
|
| == چند دلیل برای تجدید نبوت ==
| | بشر در طول تاریخ و حیات خود برای رشد و سعادت و تکاملش نیاز به راهنمایی از سوی خدا داشته است. این راهنمایی با فرستادن پیاپی پیامبران و امر نبوت انجام می‌گرفت. طبق این قاعده زمین هیچگاه از حجت خداوند خالی نبود. از این جهت دلیل اصلی تجدید نبوت، نیاز بشر به نبوت و تکامل عقلی آنان بود. |
| اسرار نهفته و نگفته فراوانی ممکن است برای این مسئله (تجدید و تعدد انبیاء) وجود داشته باشد که به دست آوردن و کشف آن اسرار و حکمت تجدید نبوت به‌طور قطعی میسور و مقدور کسی غیر از معصومین(ع) نخواهد بود، اما بر اساس ظواهر برخی آیات، در این باره مطالبی قابل طرح است:
| |
|
| |
|
| '''الف:''' در سوره مائده می‌فرماید: {{قرآن|لِکُلٍّ جَعَلْنا مِنْکُمْ شِرْعَه وَ مِنْهاجاً وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَکُمْ أُمَّه واحِدَه وَ لکِنْ لِیَبْلُوَکُمْ فی ما آتاکُم
| | از سوی دیگر جامعیت و جاودانگی دین اسلام، در کنار عدم وجود عوامل تجدید نبوت، منجر به خاتمیت [[پیامبر(ص)]] شد. |
| | ترجمه = برای هر گروهی از شما شریعت و روشی نهادیم و اگر خدا می‌خواست همه شما را یک امت می‌ساخت، ولی خواست شما را به وسیله آنچه به شما داده آزمایش کند.
| |
| }}<ref>مائده/ ۴۸.</ref> در این آیه مبارکه به عنصر امتحان و آزمایش اشاره شده است. برخی از بزرگان با طرح این آیه گفته‌اند: «حکمت الهی اقتضا کرده که کم و بیش اختلافاتی بین احکام باشد با این احکام (شریعت‌های متفاوت) مردم مورد آزمایش قرار گیرند، ابزار آزمایش یک امت چیزی بوده و ابزار آزمایش دیگران چیز دیگر؛ و در همین راستا در آیه دیگر فرموده: {{قرآن|لکل امه جعلنا منسکاً هم ناسکوه فلا ینازعنک فی الامر
| |
| | ترجمه = برای هر امتی آیینی نهادیم تا بدان عمل کنند، پس در این کار با تو مجادله نکنند.
| |
| }}<ref>حج/ ۶۷.</ref> <ref>مصباح یزدی، محمد تقی، راه و رهنماشناسی، ص۲۳۴.</ref>
| |
|
| |
|
| '''ب:''' در آیه دیگر آمده است: {{قرآن|اذ ارسلنا الیهم اثنین فکذبوهما فعززنا بثالثٍ
| | در موضوع خاتمیت، شهید مطهری قایل به این است که نبود عوامل تجدید نبوت، علت خاتمیت بوده است. همچون اینکه پیامبر اسلام(ص) در زمانی آمده است که دیگر بیم تحریف کتابش نمی‌رفت. یا اینکه عالمان مسلمان می‌توانند نقش پیامبران تبلیغی را ایفا کنند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، نشر صدرا، چاپ هشتم، ۱۳۷۸ ش، ج۲، ص۱۸۴.</ref> |
| | ترجمه = آنگاه که دو نفر (فرستادگان) سوی آنان فرستادیم آن دو را تکذیب کرده و دروغگو پنداشتند تا با فرستادن (رسول) سوم آنان را تأیید کردیم.
| |
| }} از این آیه به دست می‌آید یکی از دلایل تعدد و تجدید انبیاء آن بوده که بشر طغیان‌گر حاضر به تسلیم در برابر انبیاء نمی‌شدند و آنان را تکذیب می‌کردند خداوند با فرستادن پیامبران بعدی حرف پیامبر قبلی را مورد تأیید قرار می‌داد و از این رهگذر بشر را وادار به پذیرش حق می‌کرد.
| |
| | |
| '''ج:''' یکی از دلایل تعدد و تجدید انبیاء(ع) این بوده که وقتی پیامبری توسط دشمنانش به قتل می‌رسیده، خداوند پیامبر دیگر را برای هدایت بشر می‌فرستاده است، لذا در برخی از آیات آمده: {{قرآن|و قتلهم الانبیاء بغیر حق
| |
| | ترجمه = کشتار ناحق آنان (بنی‌اسرائیل) از انبیاء
| |
| }} و در آیه دیگر فرمود: {{قرآن|فلم تقتلون انبیاء الله
| |
| | ترجمه = پس چرا پیش از این پیامبران خدا را می‌کشتید؟
| |
| }}
| |
| | |
| '''د:''' دربرخی از روایات آمده: ما پیامبران الهی به اندازه عقل و خرد مردم با آنان سخن می‌گویم. از این گونه روایات می‌توان به دست آورد که بشر به تدریج رشد فکری و عقلی و دانش و معرفت‌شان افزایش یافته یا نحوه زندگی فردی و اجتماعی‌شان به تدریج تکامل پیدا کرده است و خداوند به حسب شرایط در هر زمان و مکان، احکام خاصی را به وسیله پیامبری خاص برای هدایت بشر فرستاده است.
| |
| | |
| '''هـ:''' یکی از دلایل تعدد و تجدید انبیاء آن است که خداوند با فرستادن انبیاء متعدد زمین را از خالی بودن از حجت حفظ کرده چنانکه در کلام امیر مؤمنان آمده: «خداوند سبحان خالی نگذاشت مردم را از نبی فرستاده شده یا کتاب نازل شده یا حجت ضروری یا روشی استوار.»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱.</ref>
| |
| | |
| == دلایل خاتمیت ==
| |
| [[شهید مطهری]] درباره اینکه چرا نبوت به خاتمیت منجر شد می‌گوید: با این که نبوت یک جریان پیوسته است و پیام خدا یعنی دین یک حقیقت بیشتر نیست، علل تجدید نبوت‌های تشریعی و تبلیغی و ظهور پیامبران پیاپی و متوقف شدن همه آنها بعد از ظهور خاتم انبیاء این است که:
| |
| | |
| '''اول:''' بشر قدیم به علت عدم رشد و عدم بلوغ فکری قادر به حفظ کتاب آسمانی خود نبودند و معمولاً کتب آسمانی مورد تحریف و تبدیل قرار می‌گرفت یا به کلی از بین می‌رفت؛ از این رو لازم می‌شد که این پیام تجدید شود. زمان نزول قرآن با دوره‌ای که بشریت کودکی خود را پشت سر گذاشت و مواریث علمی و دینی خود را می‌تواند حفظ کند و لهذا در آخرین کتاب مقدس یعنی قرآن تحریفی رخ نداده و مسلمین از ساعت نزول هر آیه عموماً آن را در دل‌ها و در نوشته‌ها حفظ می‌کردند به گونه‌ای که امکان هرگونه تغییر و تبدیل و تحریف و حذف و اضافه از بین می‌رفت. لهذا دیگر تحریف و نابودی در کتاب آسمانی رخ نداد و این علت که یکی از علل تجدید نبوت بود منتفی گشت.
| |
| | |
| '''دوم:''' در دوره‌های پیش، بشریت به واسطه عدم بلوغ و رشد قادر نبود که یک نقشه کل برای مسیر خود دریافت کند و با راهنمای آن نقشه راه خویش را ادامه دهد و لازم بود مرحله به مرحله و منزل به منزل راهنمایی شود و راهنمایانی همیشه او را همراهی کنند، ولی مقارن با دوره رسالت پیامبر اسلام و از آن به بعد این توانایی که نقشه کلی دریافت کنند، برای بشر پیدا شد و برنامه دریافت راهنمایی‌های منزل به منزل و مرحله به مرحله متوقف گشت.
| |
| | |
| '''سوم:''' علت تجدید شریعت‌ها علاوه بر علت پیش (نابودی یا وقوع تحریف در کتب آسمانی) این بود که بشر قادر نبود برنامه کلی و طرح جامع خود را دریافت نماید؛ با پیدایش این امکان و این استعداد، طرح کلی و جامع در اختیار بشر قرار گرفت و این علت تجدید نبوت‌ها و شرایع نیز منتفی گشت. علمای امت متخصصانی هستند که با استفاده از نقشه کلی راهنمایی که اسلام به دست می‌دهد و با تدوین و تنظیم آئین‌نامه‌ها راه را نشان می‌دهند.
| |
| | |
| '''چهارم:''' غالب پیامبران بلکه اکثریت قریب به اتفاق آنها پیامبر تبلیغی بوده‌اند نه تشریعی، پیامبران تشریعی شاید از انگشتان یک دست تجاوز نکنند. کار پیامبران تبلیغی ترویج و تبلیغ و اجرا و تفسیر شریعتی بود که حاکم بر زمان آنها بوده است؛ علمای امت در عصر خاتمیت که عصر علم است قادرند با معرفت به اصول کلی اسلام و شناخت شرایط زمان و مکان آن کلیات را با شرایط و مقتضیات زمانی و مکانی تطبیق دهند و حکم الهی را استخراج کنند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، نشر صدرا، چاپ هشتم، ۱۳۷۸ ش، ج۲، ص۱۸۴.</ref>
| |
|
| |
|
| {{مطالعه بیشتر}} | | {{مطالعه بیشتر}} |
|
| |
|
| == مطالعه بیشتر == | | == جستار وابسته == |
| ۱. دانش‌نامه امام علی، ج۳، ص۱۱، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول سال ۱۳۸۰ ش.
| |
| | |
| ۲. مرتضی مطهری، مجموعه آثار ۴، ص۳۴۸، نشر صدرا، چاپ ۵، سال ۱۳۷۸ ش.
| |
|
| |
|
| ۳. مرتضی مطهری، مجموعه آثار، ج۳، ص۱۵۳، نشر صدرا، چاپ ۷، ۱۳۷۸ ش.
| | * [[دلیل فرستادن ۱۲۴ هزار پیامبر]] |
| | * [[دلایل خاتمیت]] |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| خط ۵۹: |
خط ۳۰: |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = شد | | | شناسه = - |
| | تیترها = شد | | | تیترها = - |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینک‌دهی = | | | لینک‌دهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر =شد |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی = |