عدالت اجتماعی از دیدگاه امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۸: خط ۱۸:


== ظلم نکردن نسبت به مردم ==
== ظلم نکردن نسبت به مردم ==
امام علی(ع) به یکی از فرمانداران خود فرمود:
امام علی(ع) به یکی از فرمانداران خود فرمود: «عدالت را پیشه خود نما و از ظلم به مردم، دوری گزین؛ زیرا تجاوز و تعدی، سبب فرار و دوری مردم از تو خواهد شد و ظلم و ستم سبب قیام مردم و توسل آنها به شمشیر علیه تو می‌شود».<ref>نهج البلاغه، قصار الحکم، ۴۷۶.</ref> ایشان همچنین ‌فرموده‌اند: «ستم بر ناتوان، بدترین ستم است».<ref>نهج البلاغه، نامه، ۳۶.</ref> «بدا به حال آن که فقرا و مساکین، دشمن او باشند».<ref>نهج البلاغه، نامه، ۲۶.</ref>
 
عدالت را پیشه خود نما و از تعدی و ظلم به مردم، دوری گزین، زیرا که تجاوز و تعدی، سبب فرار و دوری مردم از تو خواهد شد و ظلم و ستم سبب قیام مردم و توسل آنها به شمشیر علیه تو می‌شود.<ref>نهج البلاغه، قصار الحکم، ۴۷۶.</ref>
 
امام(ع) می‌فرمایند: «ستم بر ناتوان، بدترین ستم است».<ref>نهج البلاغه، نامه، ۳۶.</ref>
 
و نیز می‌فرماید: «بدا به حال آن که فقرا و مساکین، خصم او باشند».<ref>نهج البلاغه، نامه، ۲۶.</ref>


== توجه به نیازمندان ==
== توجه به نیازمندان ==
در این رابطه امیر مؤمنان علی(ع) می‌فرمایند:
امام علی(ع) فرموده‌اند: «خداوند غذا و نیاز حاجتمندان را در اموال ثروتمندان معین کرده است. هیچ فقیری نیست مگر آنکه ثروتمندی از آن استفاده نموده باشد، و خداوند در این‌باره از آنها خواهد پرسید.<ref>نهج البلاغه، قصار الحکم، ۳۲۸.</ref> آن حضرت در فرمان خود به مالک اشتر نیز می‌فرماید: {{عربی|ثُمَّ اللَّهَ اللَّهَ فِي الطَّبَقَةِ السُّفْلَى مِنَ الَّذِينَ لَا حِيلَةَ لَهُمْ مِنَ الْمَسَاكِينِ وَ الْمُحْتَاجِينَ وَ أَهْلِ الْبُؤْسَى وَ الزَّمْنَى فَإِنَّ فِي هَذِهِ الطَّبَقَةِ قَانِعاً وَ مُعْتَرّا|ترجمه=خدا را خدا را در طبقه پايين اجتماع، از آنان كه راه چاره ندارند، و از كار افتادگان و نيازمندان و دچارشدگان به زيان و سختى و صاحبان امراضى كه از پا در آمده‏اند، در ميان اينان كسانى هستند كه روى سؤال و اظهار حاجت دارند و كسانى كه عفت نفسشان مانع از سؤال است‏}}.<ref>نهج البلاغه، نامه، ۵۳.</ref>
 
خداوند سبحان غذا ونیاز حاجتمندان را در اموال ثروتمندان معین کرده، پس هیچ فقیری نیست مگر آنکه ثروتمندی از آن استفاده نموده باشد، و خداوند متعال در این باره از آنها خواهد پرسید.<ref>نهج البلاغه، قصار الحکم، ۳۲۸.</ref>
 
آن حضرت در فرمان خود به مالک اشتر نیز چنین می‌فرماید:
 
الله الله فی الطبقه السفلی من الذین لا حیله لهم من المساکین و المحتاجین و اهل البؤسی و الزمنی.<ref>نهج البلاغه، نامه، ۵۳.</ref>
 
خدا را! خدا را! در مورد طبقه پایین، آنها که راه چاره ندارند، یعنی مستمندان و نیازمندان و تهیدستان و از کار افتادگان.


از امام علی(ع) پرسیدند عدالت برتر است یا بخشش؟ آن حضرت فرمود: {{متن عربی|الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا وَ الْجُودُ يُخْرِجُهَا مِنْ جِهَتِهَا وَ الْعَدْلُ سَائِسٌ عَامٌّ وَ الْجُودُ عَارِضٌ خَاصٌّ فَالْعَدْلُ أَشْرَفُهُمَا وَ أَفْضَلُهُمَا|ترجمه=عدل امور را در جاى خود قرار مى‌دهد، و جود آنها را از جايگاه خود بيرون مى‌برد. عدل حافظ عموم است، و بخشش سودبخش عده‌اى خاص. پس عدالت شريفتر و برتر است‏.}}<ref>سید رضی، نهج البلاغة، تصحیح صبحی صالح، ص۵۵۳.</ref>
از امام علی(ع) پرسیدند عدالت برتر است یا بخشش؟ آن حضرت فرمود: {{متن عربی|الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا وَ الْجُودُ يُخْرِجُهَا مِنْ جِهَتِهَا وَ الْعَدْلُ سَائِسٌ عَامٌّ وَ الْجُودُ عَارِضٌ خَاصٌّ فَالْعَدْلُ أَشْرَفُهُمَا وَ أَفْضَلُهُمَا|ترجمه=عدل امور را در جاى خود قرار مى‌دهد، و جود آنها را از جايگاه خود بيرون مى‌برد. عدل حافظ عموم است، و بخشش سودبخش عده‌اى خاص. پس عدالت شريفتر و برتر است‏.}}<ref>سید رضی، نهج البلاغة، تصحیح صبحی صالح، ص۵۵۳.</ref>
۱۱٬۸۸۰

ویرایش