ضرورت انتخاب دین اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
از ضروریات این آیین الهی است. همگان هم به خوبی می‌دانند که محدود به منطقه جغرافیایی خاصّی نبوده است. علاوه بر این، پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) به سران کشورهایی مانند: قیصر روم، پادشاه ایران و فرمانروایان مصر و… نامه نوشتند و همه را به پذیرش دین اسلام دعوت کرده و از پیامدهای کفر بر حذر داشتند؛ و اگر دین اسلام، جهانی نبود چنین دعوتی عمومی انجام نمی‌گرفت و سایر اقوام و امت‌ها هم عذری برای عدم پذیرش می‌داشتند؛ بنابراین، نمی‌توان بین ایمان به اسلام و ضرورت عمل بر طبق این شریعت الهی تفکیکی قایل شد و در نتیجه نمی‌توان کسی را از این آیین الهی مستثنی دانست.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، اصول عقاید، ناشر مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ سیزدهم، ۱۳۷۴، ج۱ و ۲، ص۳۳۰–۳۲۹.</ref>
از ضروریات این آیین الهی است. همگان هم به خوبی می‌دانند که محدود به منطقه جغرافیایی خاصّی نبوده است. علاوه بر این، پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) به سران کشورهایی مانند: قیصر روم، پادشاه ایران و فرمانروایان مصر و… نامه نوشتند و همه را به پذیرش دین اسلام دعوت کرده و از پیامدهای کفر بر حذر داشتند؛ و اگر دین اسلام، جهانی نبود چنین دعوتی عمومی انجام نمی‌گرفت و سایر اقوام و امت‌ها هم عذری برای عدم پذیرش می‌داشتند؛ بنابراین، نمی‌توان بین ایمان به اسلام و ضرورت عمل بر طبق این شریعت الهی تفکیکی قایل شد و در نتیجه نمی‌توان کسی را از این آیین الهی مستثنی دانست.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، اصول عقاید، ناشر مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ سیزدهم، ۱۳۷۴، ج۱ و ۲، ص۳۳۰–۳۲۹.</ref>


آیات قرآنی نیز دین اسلام را برای هدایت تمام مردم می‌داند {{قرآن|اِنْ هُوَ اِلاّ ذکرٌ لِلعالَمِین<ref>تکویر/ ۲۷.</ref> در این آیه تأکید شده است که قرآن برای جهانیان نازل شده است.
آیات قرآنی نیز دین اسلام را برای هدایت تمام مردم می‌داند {{قرآن|اِنْ هُوَ اِلاّ ذکرٌ لِلعالَمِین}}<ref>تکویر/ ۲۷.</ref> در این آیه تأکید شده است که قرآن برای جهانیان نازل شده است.


و در آیه دیگر خبر از پیروزی دین جهانی اسلام، بر همه ادیان خبر داده و می‌فرماید: {{قرآن|هو الذی ارسل رسوله بالهُدی و دین الحقِّ لِیُظْهِرَهُ علی الّدین کُلِّهِ}}<ref>صف/ ۹.</ref> «او کسی است که رسول خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا او را بر همه ادیان غالب سازد.
و در آیه دیگر خبر از پیروزی دین جهانی اسلام، بر همه ادیان خبر داده و می‌فرماید: {{قرآن|هو الذی ارسل رسوله بالهُدی و دین الحقِّ لِیُظْهِرَهُ علی الّدین کُلِّهِ}}<ref>صف/ ۹.</ref> «او کسی است که رسول خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا او را بر همه ادیان غالب سازد.
خط ۳۶: خط ۳۶:
در این آیه از اتمام نعمت و اکمال دین سخن به میان آمده است و طبق این آیه دین در یک روز خاص به کمال می‌رسد که مراد از این روز، روزی است که پیامبر(ص) علی (علیه السلام) را به امامت برگزید یعنی پس از طرح مجموعه ای از معارف و احکام یک چیزی باقی می‌ماند که باید مطرح شود تا دین به کمال خود برسد و آن هم امر امامت است.
در این آیه از اتمام نعمت و اکمال دین سخن به میان آمده است و طبق این آیه دین در یک روز خاص به کمال می‌رسد که مراد از این روز، روزی است که پیامبر(ص) علی (علیه السلام) را به امامت برگزید یعنی پس از طرح مجموعه ای از معارف و احکام یک چیزی باقی می‌ماند که باید مطرح شود تا دین به کمال خود برسد و آن هم امر امامت است.


«البته جامعیّت و کمال دین، با یکدیگر در ارتباط هستند یعنی می‌توان گفت که دین کامل است اما جامع نیست عدم جامعیت دین معنایش ناقص بودن دین است یعنی در دین، باید چیزهایی می‌بوده که نیست، دین دارای اجزایی است که با جمع آن اجزاء تمام می‌شود و پس از آنکه تمام شد، اگر به هدف خود برسد کمال پیدا خواهد کرد طبق آیات قرآنی دین اسلام هم تمام و جامع و هم کامل است» لذا انتخاب دین کامل برای مردم شایسته است.}}<ref>نصری، عبدالله، تلخیص از کتاب انتظار بشریت از دین، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، چاپ دیتا، چاپ اول، ۱۳۷۸، صص ۸۰–۷۹.</ref>
«البته جامعیّت و کمال دین، با یکدیگر در ارتباط هستند یعنی می‌توان گفت که دین کامل است اما جامع نیست عدم جامعیت دین معنایش ناقص بودن دین است یعنی در دین، باید چیزهایی می‌بوده که نیست، دین دارای اجزایی است که با جمع آن اجزاء تمام می‌شود و پس از آنکه تمام شد، اگر به هدف خود برسد کمال پیدا خواهد کرد طبق آیات قرآنی دین اسلام هم تمام و جامع و هم کامل است» لذا انتخاب دین کامل برای مردم شایسته است.<ref>نصری، عبدالله، تلخیص از کتاب انتظار بشریت از دین، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، چاپ دیتا، چاپ اول، ۱۳۷۸، صص ۸۰–۷۹.</ref>


== ج) جامعیت دین اسلام ==
== ج) جامعیت دین اسلام ==
جامعیت دین به دو گونه بررسی می‌شود: ۱ـ جامعیت قرآن؛ ۲ـ جامعیت منابع دین.
جامعیت دین به دو گونه بررسی می‌شود: ۱ـ جامعیت قرآن؛ ۲ـ جامعیت منابع دین.


گروهی از اندیشمندان اسلامی جامعیت دین را همان جامعیت قرآن دانسته‌اند و برای بیان جامعیت قرآن به آیاتی استناد کرده‌اند: ۱ـ آیه ای که تبیین بودن قرآن را مطرح کرده است: {{قرآن|یوم نَبعثُ فی کُلّ اُمه شهیداً علیهم مّن أنفسهم و جئنابک شهیداً علی هؤلاء و نزّلنا علیک الکتاب تبیاناً لکلّ شیء و هدی و رحمه و بُشری للمُسلمین<ref>نحل/ ۸۹.</ref> «(به یاد آورید) روزی را که از هر امتی، گواهی از خودشان بر آنها برمی‌انگیزیم و تو را گواه بر آنان قرار می‌دهیم؛ و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز، و مایه هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است.
گروهی از اندیشمندان اسلامی جامعیت دین را همان جامعیت قرآن دانسته‌اند و برای بیان جامعیت قرآن به آیاتی استناد کرده‌اند: ۱ـ آیه ای که تبیین بودن قرآن را مطرح کرده است: {{قرآن|یوم نَبعثُ فی کُلّ اُمه شهیداً علیهم مّن أنفسهم و جئنابک شهیداً علی هؤلاء و نزّلنا علیک الکتاب تبیاناً لکلّ شیء و هدی و رحمه و بُشری للمُسلمین}}<ref>نحل/ ۸۹.</ref> «(به یاد آورید) روزی را که از هر امتی، گواهی از خودشان بر آنها برمی‌انگیزیم و تو را گواه بر آنان قرار می‌دهیم؛ و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز، و مایه هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است.


طبق این آیه، هدف از نزول قرآن روشنگری است یعنی قرآن بیانگر و روشنگر همه امور است که نظر صحیح آن است که قرآن بیانگر همه مسایل مربوط به هدایت انسان است.
طبق این آیه، هدف از نزول قرآن روشنگری است یعنی قرآن بیانگر و روشنگر همه امور است که نظر صحیح آن است که قرآن بیانگر همه مسایل مربوط به هدایت انسان است.
خط ۴۷: خط ۴۷:
در آیاتی به این نکته نیز اشاره شده است که قرآن تفصیل دهنده هر چیز است: {{قرآن|ما کان حدیثاً یفتری ولکن تصدیق الذی بین یدیه و تفصیل کل شیء}}<ref>یوسف/ ۱۱۱.</ref> اینها داستان دروغین نبود؛ بلکه (وحی آسمان است و) هماهنگ است با آنچه پیش روی او (از کتب آسمانی پیشین) قرار دارد و شرح هر چیزی (که پایه سعادت انسان است).
در آیاتی به این نکته نیز اشاره شده است که قرآن تفصیل دهنده هر چیز است: {{قرآن|ما کان حدیثاً یفتری ولکن تصدیق الذی بین یدیه و تفصیل کل شیء}}<ref>یوسف/ ۱۱۱.</ref> اینها داستان دروغین نبود؛ بلکه (وحی آسمان است و) هماهنگ است با آنچه پیش روی او (از کتب آسمانی پیشین) قرار دارد و شرح هر چیزی (که پایه سعادت انسان است).


از آنجا که قرآن، کتاب هدایت است و برای رشد و کمال انسانها نازل شده، لذا مراد از تفصیل «کل شیء» محتوای برنامه پیامبر است؛ یعنی هر آنچه را که بشر برای تکامل خود لازم دارد در قرآن آمده است.}}<ref>نصری، عبدالله، تلخیص از کتاب انتظار بشر از دین، همان، صص ۷۳–۷۱.</ref>
از آنجا که قرآن، کتاب هدایت است و برای رشد و کمال انسانها نازل شده، لذا مراد از تفصیل «کل شیء» محتوای برنامه پیامبر است؛ یعنی هر آنچه را که بشر برای تکامل خود لازم دارد در قرآن آمده است.<ref>نصری، عبدالله، تلخیص از کتاب انتظار بشر از دین، همان، صص ۷۳–۷۱.</ref>


== د) اسلام دین ثابت و جاودانه ==
== د) اسلام دین ثابت و جاودانه ==
در قرآن از دین الهی به عنوان اسلام یاد شده و درباره ثبات آن براهینی اقامه شده است که به جهت اختصار به بعضی از براهین اشاره می‌شود:
در قرآن از دین الهی به عنوان اسلام یاد شده و درباره ثبات آن براهینی اقامه شده است که به جهت اختصار به بعضی از براهین اشاره می‌شود:


۱ـ برهان اولی که برای ثبات دین اقامه شده است، مبتنی بر مبدأ فاعل دین است. این برهان از انضمام دو آیه حاصل می‌شود. آیه اول می‌فرماید: {{قرآن|اِن الدین عند الله الاسلام<ref>آل عمران/ ۱۹۹.</ref> یعنی تسلیم و انقیاد در برابر حق تنها دینی است که در نزد خداوند به رسمیت شناخته شده است و آیه دوم نیز می‌فرماید: {{قرآن|ما عندکم ینفَدُ و ما عند اللّه باق}}<ref>نحل/ ۹۶.</ref> یعنی آنچه در نزد شماست فناپذیر و از بین رفتنی است و آنچه در نزد خدا است همیشگی و باقی است. خلاصه برهان این است که دین اسلام نزد خداوند است و آنچه در نزد خداوند است باقی است، پس دین اسلام باقی است.
۱ـ برهان اولی که برای ثبات دین اقامه شده است، مبتنی بر مبدأ فاعل دین است. این برهان از انضمام دو آیه حاصل می‌شود. آیه اول می‌فرماید: {{قرآن|اِن الدین عند الله الاسلام}}<ref>آل عمران/ ۱۹۹.</ref> یعنی تسلیم و انقیاد در برابر حق تنها دینی است که در نزد خداوند به رسمیت شناخته شده است و آیه دوم نیز می‌فرماید: {{قرآن|ما عندکم ینفَدُ و ما عند اللّه باق}}<ref>نحل/ ۹۶.</ref> یعنی آنچه در نزد شماست فناپذیر و از بین رفتنی است و آنچه در نزد خدا است همیشگی و باقی است. خلاصه برهان این است که دین اسلام نزد خداوند است و آنچه در نزد خداوند است باقی است، پس دین اسلام باقی است.


۲ـ این برهان مبتنی بر فطرت انسانی است که مبدأ قبول دین است به این بیان که اسلام برای پرورش و شکوفایی فطرت انسانی نازل شده است و فطرت انسانی امری ثابت و تغییرناپذیر است، چنان‌که فطرت اصیل همه انسانها یکی است آنچه که در زندگی انسان محل تغییر است آداب، عادات و رسومی است که متعلق به طبیعت و زندگی مادی است. اما ساختار درونی و روحی انسان که امری خدا خواه و خدا طلب است ثابت و مشترک بین همگان است، پس دینی که برای تربیت فطرت انسانها تنظیم می‌شود ثابت و مشترک خواهد بود.}}<ref>جوادی آملی، عبدالله، تلخیص از شریعت در آینه معرفت، مرکز نشر اسراء، چاپخانه اسوه، چاپ اول، ۱۳۷۷، صص ۱۱۶–۱۱۵.</ref>
۲ـ این برهان مبتنی بر فطرت انسانی است که مبدأ قبول دین است به این بیان که اسلام برای پرورش و شکوفایی فطرت انسانی نازل شده است و فطرت انسانی امری ثابت و تغییرناپذیر است، چنان‌که فطرت اصیل همه انسانها یکی است آنچه که در زندگی انسان محل تغییر است آداب، عادات و رسومی است که متعلق به طبیعت و زندگی مادی است. اما ساختار درونی و روحی انسان که امری خدا خواه و خدا طلب است ثابت و مشترک بین همگان است، پس دینی که برای تربیت فطرت انسانها تنظیم می‌شود ثابت و مشترک خواهد بود.<ref>جوادی آملی، عبدالله، تلخیص از شریعت در آینه معرفت، مرکز نشر اسراء، چاپخانه اسوه، چاپ اول، ۱۳۷۷، صص ۱۱۶–۱۱۵.</ref>


== ویژگیهای دین جامع و جاودانه ==
== ویژگیهای دین جامع و جاودانه ==
خط ۶۱: خط ۶۱:
۲ـ هماهنگی با فطرت: اگر بنا شود که دین برای تمام اعصار دارای پیام باشد باید دستورات آن مطابق با فطرت باشد.
۲ـ هماهنگی با فطرت: اگر بنا شود که دین برای تمام اعصار دارای پیام باشد باید دستورات آن مطابق با فطرت باشد.


۳ـ سهولت و سادگی: دستورالعمل دین جاوید و جامع، باید آسان باشد زیرا که دین برای همه افراد بشر در تمام زمانها آمده است باید به گونه ای باشد که التزام به آنها عسر و حرجی را برای مکلفین ایجاد نکند {{قرآن|یُریدُ اللّهُ بِکُم الیُسْرَ وَ لا یُریدُ بِکُم العُسْر<ref>بقره/ ۱۸۵.</ref> خداوند راحتی شما را می‌خواهد نه زحمت شما را.
۳ـ سهولت و سادگی: دستورالعمل دین جاوید و جامع، باید آسان باشد زیرا که دین برای همه افراد بشر در تمام زمانها آمده است باید به گونه ای باشد که التزام به آنها عسر و حرجی را برای مکلفین ایجاد نکند {{قرآن|یُریدُ اللّهُ بِکُم الیُسْرَ وَ لا یُریدُ بِکُم العُسْر}}<ref>بقره/ ۱۸۵.</ref> خداوند راحتی شما را می‌خواهد نه زحمت شما را.


۴ـ انعطاف‌پذیری: دین ثابت و جامع باید انعطاف‌پذیر باشد تا بتواند نیازهای همه اعصار را جوابگو باشد.
۴ـ انعطاف‌پذیری: دین ثابت و جامع باید انعطاف‌پذیر باشد تا بتواند نیازهای همه اعصار را جوابگو باشد.
۱۵٬۱۴۷

ویرایش