|
|
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi}}
| |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| صله رحم چیست؟ رحم به چه کسانی گفته میشود؟ چه راهکارهایی را برای پی بردن خانوادهها به اهمیت صله رحم پیشنهاد میکنید؟
| | صلهرحم، احکام و فواید آن چیست؟ برای تقویت صلهرحم چه راهکارهایی وجود دارد؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| | {{درگاه|واژهها}} |
| | '''صلهرحم''' رفتاری اجتماعی به معنای ایجاد پیوند و نزدیکی بین خویشان است. صلهرحم با برقراری ارتباط، نیکی کردن و [[انفاق]] به خویشان انجام میشود. به فتوای [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]، صلهرحم واجب و قطع آن حرام است و حداقل میزانِ صلهرحم این است که در [[عرف]] گفته شود: «فلان فرد با خویشاوندانش ارتباط دارد و با آنها قطع ارتباط نکرده است». |
| | |
| | همه مراجع تقلید معتقدند رحم شامل خویشاوندن سَبَبی نمیشود؛ ولی درباره اینکه کدام یک از خویشاوندان نَسَبی رحم به شمار میآیند اختلافنظر است. به نظر بیشتر عالمان، همه خویشانی که از ناحیه پدر و مادر به فرد منتسب هستند رحم شمرده میشوند. |
| | |
| | طبق روایات، صلهرحم باعث آبادانی، افزایش روزی، افزایش عمر و محبوبیت نزد خدا میشود. برای صلهرحم فواید دیگری مانند رفع نیازهای عاطفی و اقتصادی نیز شمردهاند. سفارش شده برای تقویت صلهرحم از راهکارهایی مانند [[تغافل]]، [[مدارا]] و پرهیز از مقابله به مثل استفاده شود. |
|
| |
|
| ==مفهومشناسی و جایگاه== | | ==مفهومشناسی و جایگاه== |
| صله رحم به عمل و رفتاری گفته میشود که میان افراد پیوند و نزدیکی ایجاد میکند یا باعث میشود پیوندی که برقرار است مستحکم شود.<ref>شرف الدین، سیدحسین، تحلیلی اجتماعی از صله رحم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۸، ص۲۷.</ref> به ترک صله رحم، قطع رحم گفته شده است.
| | صلهرحم به عمل و رفتاری گفته میشود که میان خویشان پیوند و نزدیکی ایجاد میکند یا باعث میشود پیوندی که برقرار است مستحکم شود.<ref>شرف الدین، سیدحسین، تحلیلی اجتماعی از صلهرحم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۸، ص۲۷.</ref> به ترک صلهرحم، [[قطع رحم]] گفته شده است. |
| | |
| | در آیه اول سوره [[سوره نساء|نساء]]، از قطع رابطه با خویشان نهی شده و در روایات نیز به صلهرحم سفارش شده است. بر اساس روایتی، [[امام علی(ع)]] صلهرحم را یکی از نشانههای اهل دین دانسته است.<ref>شرف الدین، سید حسین، تحلیل اجتماعی از صلهرحم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه، چاپ اول، ۱۳۷۸، ص۱۷۰.</ref> پیامبر(ص) سفارش کرده اگر لازم است به اندازه یک سال سفر کنی تا صلهرحم به جای آوری، این کار را انجام بده.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، به نقل از نظام خانواده در اسلام. ج۷۴، ص۱۰۳–۱۰۵.</ref> در روایتی دیگر، امام علی(ع) قطع رحم را در کنار [[عاق والدین|عاق والدین شدن]] ذکره کرده، و آن دو را از زشتترین گناهان شمرده است.<ref>تحلیل اجتماعی از صلهرحم، ص۲۱۲.</ref> |
| | |
| | === مصادیق صلهرحم === |
| | مصادیق صلهرحم در [[قرآن ۱۰۳|قرآن]]، ارتباط داشتن، نیکی کردن و [[انفاق]] به خویشان معرفی شده است.<ref>بقره: ۸۳، ۱۷۷ و ۲۱۵.</ref> [[فیض کاشانی]] فقیه و محدث [[شیعه]] نیز، صلهرحم را به دیدار با خویشان، رفع کمبودهای مادی، حل مشکلات اقتصادی و کمک به کار و ازدواج فرزندان آنها معنا کرده است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، به نقل از نظام خانواده در اسلام. ج۷۴، ص۴۹۹.</ref> |
|
| |
|
| در آیه نخست سوره نساء، از قطع رابطه با خویشان نهی شده و در روایات نیز به صلهرحم سفارش شده است. بر اساس روایتی، امام علی(ع) صله رحم را یکی از نشانههای اهل دین دانسته است. در روایتی دیگر نقل شده، برترین عمل پس از ایمان، صله رحم است.<ref>شرف الدین، سید حسین، تحلیل اجتماعی از صله رحم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه، چاپ اول، ۱۳۷۸، ص۱۷۰.</ref> پیامبر(ص) سفارش کرده اگر لازم است به اندازه یک سال سفر کنی تا صله رحم به جای آوری، این کار را انجام بده.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، به نقل از نظام خانواده در اسلام. ج۷۴، ص۱۰۳–۱۰۵.</ref>
| | گفته شده، اگر چه در روایات مصادیقی برای صلهرحم بیان شده، ولی مصادیق صلهرحم بسته به عرفِ زمان و مکان قابل تغییر است؛ زیرا شرایط زمانی و مکانیِ جوامع و اوضاع محیط و اشخاص متفاوت است.<ref>تحلیلی اجتماعی از صلهرحم، به نقل از بحارالانوار، ص۴۴.</ref> بنابراین برخی محققان، مصادیق صلهرحم را شامل تلفن زدن، مکاتبه، فرستادن پیام و فرستادن هدیه نیز دانستهاند.<ref>تحلیلی اجتماعی از صلهرحم، به نقل از بحارالانوار، ص۵۳.</ref> |
|
| |
|
| در روایتی دیگر، امام علی(ع) قطع رحم را در کنار «عاق والدین شدن» ذکره کرده، و آن دو را از زشتترین گناهان شمرده است.<ref>تحلیل اجتماعی از صله رحم، ص۲۱۲.</ref>
| | === مصادیق رحم === |
| | همه فقیهان شیعه معتقدند رحم شامل خویشاوندان سَبَبی (که از طریق ازدواج با انسان خویشاوند میشوند) نمیشود؛ بنابراین صلهرحم با آنان واجب نیست.<ref>تحلیلی اجتماعی از صلهرحم، به نقل از بحارالانوار، ص۵۴.</ref> اما درباره اینکه کدام یک از خویشاوندان نَسَبی رحم به شمار میآیند اختلافنظر است. برخی از آن اقوال چنیناند: |
|
| |
|
| ==فواید== | | * همه خویشانی که از ناحیه پدر و مادر به فرد منتسب هستند. بیشتر عالمان این نظر را پذیرفتهاند. |
| | * کسانی که بی واسطه (مثل برادران و خواهران) یا با واسطه (مثل نوهها و عموزادهها) به یک رحم منتسب باشند. |
| | * کسانی که به سبب خویشاوندیِ نسبی و طبق ملاکهای شرعی از ازدواج با همدیگر ممنوع شدهاند؛ مانند خالهها، عموها و داییها. بر اساس این نظر، پسر عموها، دختر عموها، دختر عمهها و … از حکم صلهرحم بیرون خواهند بود.<ref>تحلیلی اجتماعی از صلهرحم، به نقل از بحارالانوار، ص۵۴.</ref> |
| | ==احکام== |
| | به فتوای مراجع تقلید، صلهرحم واجب و قطع آن حرام است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سیستانی، «[https://www.sistani.org/persian/qa/0960/ صلهرحم]» پایگاه اطلاعرسانی دفتر آیتالله سید علی سیستانی، تاریخ بازدید: ۲ مهر ۱۴۰۰ش.</ref> حداقل میزانِ صلهرحم که واجب است انجام شود، این است که در عرف گفته شود: «فلان فرد با خویشاوندانش ارتباط دارد» و اگر طوری رفتار کند که بگویند: «قطع رابطه کرده»، مرتکب حرام شده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، «[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46501&mid=259903 حداقل وظیفه افراد برای صلهرحم]»، پایگاه اطلاعرسانی آیتالله مکارم شیرازی، تاریخ بازدید: ۲ مهر ۱۴۰۰ش.</ref> |
|
| |
|
| برای صله رحم فواید گوناگونی ذکر شده است. بر پایه روایتی از پیامبر(ص) آبادانی یکی از فواید صله رحم است، حتی اگر افرادی که صله رحم میکنند افراد مؤمن و نیکوکاری نباشند.<ref name=":1" /> چرا که برای تقویت و پیشرفت یک اجتماع، باید از واحدهای کوچک آن شروع کرد. با تقویت و اصلاح تمام واحدهای کوچک، اجتماع نیز، خود به خود اصلاح خواهد شد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، نمونه، ج۱، ص۱۵۸.</ref>
| | مراجع تقلید شیعه معتقدند اگر ترک معاشرت با یکی از خویشان به طور موقت، موجب خودداری او از گناه شود، ترک معاشرت با او به صورت موقت از باب [[امر به معروف و نهی از منکر واجب]] است.<ref>خامنه ای، سید علی، رساله اجوبه الاستفتائات (ترجمه)، انتشارات بینالمللی الهدی، چاپ پنجم، ۱۳۸۰، ص۳۲۹.</ref> انجام مرحله ترک صلهرحم هنگامی است که دیگر راههای امر به معروف و نهی از منکر تأثیری نداشته باشد. پیش از ترک صلهرحم، باید از راهکارهایی مانند امر به معروف و نهی از منکر زبانی و ارائه کتابهای مفید استفاده کرد. |
|
| |
|
| در پرتو صله رحم، خویشان از نیازهای عاطفی و اقتصادی یکدیگر با خبر شده و چون یکدیگر را از یک پوست و خون میدانند با کمال میل و با تمام وجود سعی در رفع نیازهای خویشان خود میکنند. افراد جامعه ای که خود را ملزم به رعایت این اصل مهم در زندگی اجتماعی میدانند، از سلامت روحی و روانی مناسبی برخوردار هستند و کمتر با مشکلات روانی که امروز محصول زندگی صنعتی بشر است، دست به گریبان هستند. در ضمن صله رحم موجب استحکام روابط بین خویشان میشود. در پرتو چنین ارتباط مستحکمی انسانها در این دنیای پرهیاهو احساس تنهایی نمیکنند و خود را بی یار و یاور نمییابند بنابر این زمانی که با مشکلی روبرو شدند، با توکل بر خدا و کمک خویشان خود، میتوانند به راحتی بر آن پیروز شوند. پیامبر در مورد صله رحم میفرماید: «صله الرحم تعمر الدیار و تزید فی الاعمار و ان کان اهلها غیر اخیار»<ref name=":1">مکارم شیرازی، ناصر، نمونه، ج۱، ص۱۵۶، به نقل از سفینه البحار، ج۱، ص۵۱۴.</ref> صله رحم (پیوند با خویشاوندان) شهر را آباد میسازد و بر عمرها میافزاید، هر چند انجام دهندگان آن از نیکان نباشند.
| | == فواید == |
| | برای صلهرحم فواید گوناگونی شمردهاند. بر پایه روایتی از [[پیامبر(ص)]]، آبادانی یکی از فواید صلهرحم است؛ حتی اگر افرادی که صلهرحم میکنند مؤمن و نیکوکار نباشند.<ref name=":1">مکارم شیرازی، ناصر، نمونه، ج۱، ص۱۵۶، به نقل از سفینه البحار، ج۱، ص۵۱۴.</ref> چرا که با تقویت و اصلاح واحدهای کوچک، اجتماع نیز، اصلاح و تقوی شده و این باعث آبادانی خواهد شد.<ref>برگرفته از مکارم شیرازی، ناصر، نمونه، ج۱، ص۱۵۸.</ref> |
|
| |
|
| فواید دیگری نیز در روایات برای صله رحم ذکر شده که برخی از آنها چنین است:
| | صلهرحم باعث میشود خویشان از نیازهای عاطفی و اقتصادی یکدیگر با خبر شده و در رفع آن بکوشند. افراد جامعهای که اهل صلهرحم باشند، از سلامت روحی و روانی مناسبی برخوردارند. |
|
| |
|
| *افزایش عمر<ref>شرف الدین، سید حسین، تحلیل اجتماعی از صله رحم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه، چاپ اول، ۱۳۷۸، ص۱۷۹.</ref> | | فواید دیگری نیز در روایات برای صلهرحم ذکر شده، که برخی از آنها چنین است: |
| | {{ستون-شروع|۲}} |
| | *افزایش عمر<ref>شرف الدین، سید حسین، تحلیل اجتماعی از صلهرحم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه، چاپ اول، ۱۳۷۸، ص۱۷۹.</ref> |
| *در امان ماندن از بلایا<ref name=":0">جزایری، سید محمد علی، دروس اخلاق اسلامی، قم، نشر مرکز مدیریت حوزه. ۱۳۸۲، ص۲۱۸.</ref> | | *در امان ماندن از بلایا<ref name=":0">جزایری، سید محمد علی، دروس اخلاق اسلامی، قم، نشر مرکز مدیریت حوزه. ۱۳۸۲، ص۲۱۸.</ref> |
| *آسان شدن محاسبه روز قیامت<ref name=":0" /> | | *آسان شدن محاسبه روز قیامت<ref name=":0" /> |
خط ۲۹: |
خط ۴۷: |
| *جلوگیری از مرگ بد | | *جلوگیری از مرگ بد |
| *آسان شدن سختیهای مرگ | | *آسان شدن سختیهای مرگ |
| | {{پایان}} |
|
| |
|
| ==مصادیق==
| | ==راههای تقویت صلهرحم== |
| بر اساس آیات قرآن، از جمله آیات ۸۳، ۱۷۷ و ۲۱۵ سوره بقره، مراد از صله رحم ارتباط داشتن، نیکی کردن، و انفاق به خویشان است.
| | {{اصلی|راههای تقویت صلهرحم}} |
| | |
| صله رحم رفت و آمد و گره گشایی و خوبی کردن و رسیدگی به فامیل است؛<ref name=":0" />
| |
| | |
| ملا محسن فیض کاشانی که عمری را با قرآن و روایات اهل بیت(ع) به سر بردند، صله رحم را به زیارت ارحام، رفع کمبودهای مادی، حل مشکلات اقتصادی و کمک به کار و کسب و ازدواج پسران و دختران آنها معنا کردهاند.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، به نقل از نظام خانواده در اسلام. ج۷۴، ص۴۹۹.</ref>
| |
| | |
| اقل صله رحم دید و بازدید ارسال پیام و سلام با تلفن، نامه و… است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، به نقل از نظام خانواده در اسلام. ج۷۴، ص۵۰۴؛ در روایات توصیه شده که صله رحم را هر چند با لیوانی از آب یا سلامی مختصر انجام دهید.</ref>
| |
| | |
| با توجه به شرایط، صله رحم میتواند شرایط با رفت و آمد، مهمانی دادن و مهمانی رفتن، هدیه دادن، نامه نوشتن، تماس تلفنی، چت، پیغام فرستادن و نشست و برخاست کوتاه مدت و سلام و احوال پرسی تحقق پیدا کند.<ref>استفاده از سی دی پرسمان ۲ کاری از نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاهها، بیش از ۱۴ هزار پرسش و پاسخ. ارحام کسانی هستند که در مراتب ارث واقع میشوند مانند پدر، مادر، برادر، خواهر، فرزندان آنان، عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آنان. ر.ک. پرسمان.</ref> بنابراین با توجه به شرایط، میتوانیم صله رحم را با این موارد یاد شده تنظیم کنیم، تا خودمان نیز از نظر روحی یا معنوی آسیب نبینیم.
| |
| | |
| امام صادق(ع) میفرماید: با ارحامتان ارتباط داشته باشید و به برادرانتان نیکی کنید ولو به یک سلام نیک و جواب آن.<ref>تحلیل اجتماعی از صله رحم، ص۱۸۶.</ref>
| |
| | |
| در اینکه مصداق صله رحم چیست باید به عرف مراجعه کرد، گرچه در شرع و روایات هم مواردی برای آن ذکر شده است ولی از آن جا که شرایط زمانی و مکانی جوامع، اوضاع و احوال محیط و اشخاص متفاوت است شرع مرجعیت عرف را همچون سایر موارد به میان کشیده است.<ref>تحلیلی اجتماعی از صله رحم، به نقل از بحارالانوار، ص۴۴.</ref> اینگونه نیست که صله رحم فقط با رفت و آمد و دید و بازدید تحقق پیدا کند بلکه این راه یکی از موارد تحقق صله رحم میباشد: تلفن زدن، احوالپرسی کردن، مکاتبه، فرستادن هدیه، انفاق مال به اقوام و … میتواند از مصداقهای صله رحم باشد. البته باید دید که رحم چه انتظاری از ما دارد، مثلا اگر از ما انتظار دارد که به دیدن او برویم و این کار برای ما مقدور است باید آن را انجام داد، ولی اگر با یک تلفن زدن انتظار او برآورده میشود، صله رحم به جا آورده شده است. پس مصداقهای صله رحم میتواند با توجه به عرف و انتظارات طرفین از همدیگر تغییر کند. به عنوان مثال:
| |
| | |
| «یکی از بارزترین مصادیق صله افراد ثروتمند در برابر ارحام فقیرشان کمک مالی و تأمین نیازهای مادی ایشان میباشد (علاوه بر دید و بازدید) و بهطور قطع، سرکشی مستمر ایشان هر چند عرفاً از مصادیق صله محسوب میشود، اما آنها را از وظیفه دینی شان یعنی ادای صله مطلوب (کمک مالی) برئ الذمه نمیسازد».<ref>تحلیلی اجتماعی از صله رحم، به نقل از بحارالانوار، ص۵۳.</ref>
| |
| | |
| نیکی و انفاق ممکن است زبانی، فعلی، قلبی و مالی باشد. انفاق زبانی مثل سلام کردن و جواب دادن آن، دعا کردن، پرهیز از غیبت، دوری از تهمت و افتراء به آنها است. نام او را به نیکی یاد کردن، آشکار کردن نیکیها و پوشاندن عیوب ایشان.
| |
| | |
| انفاق فعلی با بجا آوردن نماز، روزه، حج و زیارت به نیابت، وفای به عهد، دید و بازدید، حفظ احترام و رعایت شأن و موقعیت ایشان، عیادت و … محقق میشود.
| |
| | |
| آرزوی وصول خیرات دنیوی و اخروی و آرزوی دفع بلایا، از مصادیق انفاق قلبی است؛ و در نهایت انفاق مالی میتواند با کمک بلاعوض، قرض الحسنه دادن، پرداخت صدقه به نیابت از او انجام گیرد.
| |
| | |
| ==احکام==
| |
| | |
| === حد وجوب ===
| |
| مراجع عظام تقلید نیز قطع رحم را جایز نمیشمارند.
| |
| | |
| ===رحم چه کسانی هستند؟===
| |
| در این مسئله اختلاف نظرهای فراوانی میان مفسّران و فقها وجود دارد، ولی آنچه که قطعی است این است که: خویشاوندان سببی (که از طریق ازدواج با انسان خویشاوند میشود) به اتفاق آراء علماء، جزء ارحام و خویشاوندان شمرده نمیشود که صله ایشان طبق وظیفه دینی واجب و قطع آن حرام باشد.<ref>تحلیلی اجتماعی از صله رحم، به نقل از بحارالانوار، ص۵۴.</ref> ولی درباره خویشاوندان نسبی هم مصادیق رحم متفاوت ذکر شده است؛ لذا جهت اطلاع از حکم شرعی آن میتوانید به مرجع تقلید خود رجوع کنید. آنچه که درباره مصادیق ارحام ذکر شده عبارت است از:
| |
| | |
| کسانی که بی واسطه (مثل برادران، خواهران) یا با واسطه (مثل نوهها و عموزادهها) به یک رحم واحد منتسب باشند.
| |
| | |
| کسانی که به سبب قرابت نسبی و طبق ملاکهای شرعی از ازدواج با همدیگر ممنوع شدهاند، در این صورت پسر عموها، دختر عموها و دختر عمهها و … از دایره حکم خارج میشوند.
| |
| | |
| ارحام همه اقاربی است که از ناحیه پدر و مادر به فرد منتسب باشند. این قول به خاطر دلایلی نزد بزرگان بیشتر پذیرفته شده است گرچه نمیتوان دلیل قطعی بر آن اقامه کرد.<ref>تحلیلی اجتماعی از صله رحم، به نقل از بحارالانوار، ص۵۴.</ref>
| |
| | |
| ولی آنچه به نظر میرسد که صله آنها از واجبات است، همان محارم انسان باشند، چرا که این افراد در هر صورت جزء رحم به حساب میآیند.
| |
| | |
| خلاصه کلام تا بدین جا این است که وجوب صله رحم با هر خویشاوندی واجب نیست و صله رحم هم فقط با رفت و آمد نمیباشد بلکه از راههای دیگری هم میتوان آن را به جا آورد و وظیفه شرعی خود را در این خصوص انجام داد.
| |
| | |
| ===ترک صله رحم برای نهی از منکر===
| |
| مراجع عظام تقلید تصریح میکنند که اگر ترک معاشرت بهطور موقت موجب خودداری وی از گناه شود از باب امر به معروف و نهی از منکر واجب میشود.<ref>خامنه ای، سید علی، رساله اجوبه الاستفتائات (ترجمه)، انتشارات بینالمللی الهدی، چاپ پنجم، ۱۳۸۰، ص۳۲۹.</ref>
| |
| | |
| انجام مرحله ترک صله رحم هنگامی است که دیگر راههای امر به معروف و نهی از منکر تأثیری نداشته باشد. پیش از ترک صله رحم با فرد گنهکار، باید انسان از راهکارهای دیگر مانند محبت ورزیدن، امر به معروف و نهی از منکر زبانی و ارائه کتابهای مفید استفاده کند.
| |
| | |
| ==راههای تقویت صله رحم== | |
| {{اصلی|راههای تقویت صله رحم}} | |
| '''اصلاح و تغییر نگرش''': دلایل قطع رحم ممکن است به جهاتی باشد که با تغییر در نگرش و بر طرف کردن آن شرایط میتوان به تقویت صله رحم پرداخت. تفکر در منافع دنیوی و معنوی صله رحم و ضررهای دنیوی و معنوی قطع رحم باعث تقویت صله رحم میشود.<ref>رجوع کنید به فصل چهارم.</ref>
| |
| | |
| '''پیروی از سبک زندگی اسلامی:''' کم رنگ شدن ارزشهای اخلاقی و دینی و پر رنگ شدن برخی رسوم فرهنگی غرب در تضعیف صله رحم اثرگذار است؛ بنابراین با پیروی از سبک زندگی اسلامی صله رحم تقویت خواهد شد.
| |
|
| |
|
| | راههای تقویت صلهرحم گوناگون است که برخی از آنها را چنین دانستهاند: |
| | * اصلاح و تغییر نگرش: تفکر در منافع دنیوی و معنوی صلهرحم و ضررهای دنیوی و معنوی قطع رحم باعث تقویت صلهرحم میشود. |
| | * [[تغافل]]: یعنی این که انسان چیزی را بداند، ولی با اراده و به صورت عمدی، خود را غافل نشان دهد و با بیتوجهی از کنار آن رفتار بگذرد. گذشت از خطاهای خویشان و مدارا کردن با آنها نیز، در جلوگیری از اختلافات و تقویت رابطه تأثیرگذار است. |
| | * پرهیز از مقابله به مثل: صلهرحم حتی با کسانی که قطع رحم کردهاند، واجب است؛ بنابراین نباید مقابله به مثل کرد. بر اساس روایتی، [[پیامبر(ص)]] سفارش کرد با کسی که [[قطع رحم]] کرده صلهرحم کنید.<ref>انصاریان، حسین، نظام خانواده در اسلام، قم، نشر ام ابیها، چاپ اول، ۱۳۷۵، ص۵۰۶.</ref> |
| | {{پایان پاسخ}} |
| {{مطالعه بیشتر}} | | {{مطالعه بیشتر}} |
|
| |
| ==مطالعه بیشتر== | | ==مطالعه بیشتر== |
|
| |
| *زواری نسب میانجی، سلمان، صله ارحام آثار و ثمرات آن، قم: نوید اسلام، ۱۳۸۱ش. | | *زواری نسب میانجی، سلمان، صله ارحام آثار و ثمرات آن، قم: نوید اسلام، ۱۳۸۱ش. |
| *غریب شاه، مصطفی، خویشاوندی و صله ارحام، تهران: قلم علم، ۱۳۸۹ش. | | *غریب شاه، مصطفی، خویشاوندی و صله ارحام، تهران: قلم علم، ۱۳۸۹ش. |
| *محمودی ارسنجانی، علی، حقوق والدین و صله رحم، احترام به سادات و همسایه، قم: مدرسه امام علی بن ابیطالب(ع)، ۱۳۸۹ش.
| |
| *شرف الدین، سیدحسین، تحلیلی اجتماعی از صله رحم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۸ش.
| |
| *بارکر، آلن، بهبود مهارتهای ارتباطی، ترجمه عبدالرضا شاه محمدی، تهران: فریش، ۱۳۸۹ش.
| |
|
| |
| {{پایان مطالعه بیشتر}} | | {{پایان مطالعه بیشتر}} |
|
| |
|
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{پانویس|۲}}{{شاخه | | {{پانویس|۲}}{{شاخه |
| | شاخه اصلی = تربیت و مشاوره
| | | شاخه اصلی = اخلاق |
| | شاخه فرعی۱ = خانواده | | | شاخه فرعی۱ = فضایل اخلاقی |
| | شاخه فرعی۲ = صله رحم | | | شاخه فرعی۲ = |
| | شاخه فرعی۳ = | | | شاخه فرعی۳ = |
| }}{{تکمیل مقاله | | }}{{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه =شد |
| | تیترها = | | | تیترها =شد |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینکدهی = | | | لینکدهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر =شد |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی نویسنده = | | | بازبینی نویسنده = |
| | بازبینی = | | | بازبینی = |
| | تکمیل = | | | تکمیل = |
| | اولویت = | | | اولویت =ج |
| | کیفیت = | | | کیفیت =ج |
| }}{{پایان متن}} | | }}{{پایان متن}} |
| <references /> | | <references /> |