صفت مجید و کریم برای قرآن

سؤال

آيا صفت «كريم» و « مجيد» براي قرآن با هم فرق مي‌كند؟ آيا نشان دهنده دو كتاب الهي نيست؟

صفت مجید

«مجيد» از ريشه «مجد» به معناي بزرگواري آمده كه از كثرت خير و فضل ناشي مي‌شود، راغب اصفهانی در مفردات مي‌گويد: خدا را در اثر كثرت فضل «مجيد» مي‌گويند: ﴿قَالُوا أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَه اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَجِيدٌ؛ گفتند: آيا از فرمان خدا تعجب ميكنى‏؟! اين رحمت خدا و بركاتش بر شما خانواده است‏؛ چرا كه او ستوده و والا است‏!(هود:73)، قرآن نيز در دو جا با وصف «مجيد» آمده است:

  • ﴿ق وَالْقُرْآنِ الْمَجِيدِ؛ ق، سوگند به قرآن مجید(ق:1)
  • ﴿بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ . فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ؛ [اين آيات‏، سحر و دروغ نيست‏] بلكه قرآن با عظمت است‏. كه در لوح محفوظ جاى دارد(بروج:21 و 22)

مجيد بودن قرآن در اثر كثرت خيرات و بركات آنست[۱] به سبب آنكه محتوي قرآن عظيم و گسترده و معانيش بلند و پر مايه در تمام معارف و اعتقادات، اخلاق و مواعظ، احكام و سنن مي‌باشد.[۲]

صفت کریم

«كريم» از ماده «كرم» به معناي شرافت، سخاوت و عزت آمده است: ﴿... فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ؛ همانا پروردگارم بي‌نياز و سخاوتمند است(نمل:40)

اگر «كرم» وصف خدا واقع شود ، مراد از آن احسان و نعمت آشكار خداست و اگر وصف انسان باشد، نام اخلاق و افعال پسنديده اوست كه از وي ظاهر مي‌شود. «كريم» از اسماء حسني است كه در غير خدا نيز به كار مي‌رود و قرآن را كه با وصف كريم مي‌آورند به خاطر شرافت و عزت و گرانقدري اوست: ﴿إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ؛ كه آن‏، قرآن كريمى است(واقعه:77)[۳]

بنابراين چون معارف قرآن فراوان است، خداوند متعال به اين کتاب مجيد گفته و چون داراي شرافت و عزت مي باشد ،کريم ناميده شده است.

منابع

  1. ابن منظور، لسان العرب، نشرادب حوزه، قم، ۱۳۶۳، ذيل ماده «مجد».
  2. . مكارم شيرازي، ناصر، تفسيرنمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، ج۲۶، ص۳۵۳ و ج۲۲، ص۲۲۷.
  3. ر.ك: قرشي، سيد علي اكبر، قاموس قرآن، تهران، دارالكتب الاسلاميه، ذيل ماده «كرم».