صحیفه اعمال: تفاوت میان نسخه‌ها

{{در دست ویرایش|کاربر=Rahmani}}

امام صادق(ع) فرمودند: چون بنده استغفار بسیار کند، صحیفه عملش که بالا می‌رود می‌درخشد و نور می‌دهد»<ref>کافی، ج۲، ص۵۰۴، باب الاستغفار، ح۲</ref> مقصود از صحیفه عمل و بالا رفتن آن و درخشندگی و نورانیت آن چیست؟

در مقدمه لازم است به چند نکته اشاره کنیم:

==صحیفه اعمال، اقسام و معنای آن==

* صحیفه و کتابی که اعمال همه انسان‌ها از اولین و آخرین در آن محاسبه می‌شود.

* دوم کتابی است که هر امتی دارد یعنی اعمال یک امت در آن درج است همان گونه که در سوره جاثیه آمده‌است {{قرآن|کلَّ أُمَّه جَاثِیَه کلُّ أُمَّه تُدْعَی إِلَی کتَابِهَا.}}<ref>جاثیه / ۲۸.</ref>

* کتابی که برای هر انسانی جداگانه وجود دارد چنان‌که در سوره اسرأ، آمده {{قرآن|وَکلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ .}}<ref>اسرأ / ۱۳.</ref> /<ref>ر. ک. طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۲، ج۱۳، ص۳۴۳؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، چاپ نهم، ۱۳۷۰ش، ج۱۲، ص۴۵۵.</ref>

اما معنای کتاب و صحیفه یا ثبت اعمال چیست؟ چند معنی برای آن گفته‌اند:

۱. روح انسان که آثار همه اعمال آن در آن ثبت است زیرا، هر عملی انجام می‌دهیم خواه ناخواه اثری در روح و جان می‌گذارد.

۲. یا این که این نامه عمل، اعضای پیکر، و از آن بالاتر زمین و هوا و فضائی است که در آن اعمال خود را انجام می‌دهیم چرا که اعمال، گذشته از این که در جسم و همه ذرات پیکر ما نقش می‌بندند، در هوا و زمین منعکس می‌شوند و در قیامت دیده می‌شود.<ref>تفسیر نمونه، همان، ج۱۲، ص۵۵.</ref>

۳. ثبت اعمال یعنی تجسم اعمال، که انسان آن را در روز قیامت می‌بیند.<ref>همان، ص۴۵۷.</ref>

و این اعمال توسط مراقبان متعدد از جمله ملائکه ثبت می‌شود. علی (ع) فرمود: «بدانید ای بندگان که مراقبانی از خودتان بر شما گماشته شده و دیدبان‌هایی از اعضای پیکرتان و نیز بدانید حساب گران راستگو، اعمال شما را ثبت می‌کنند و حتی شماره نفس‌هایتان را نگه می‌دارند. نه ظلمت شب تاریک از آن‌ها پنهان می‌دارد و نه درهای محکم و فرو بسته و چه فردا به امروز نزدیک است»<ref>نهج البلاغه، خطبه، ۱۵۷.</ref>

== ب) اعمال خوب نورانی هستند ==

اعمال خوب انسان، دارای نور هستند و صاحب خود را نورانی می‌کنند در این زمینه به یک حدیث اکتفا می‌شود.

امام صادق (ع) فرمود: «هرگاه بنده مؤمنی از دنیا رفت و وارد برزخ شد شش صورت زیبا می‌بیند؛ یکی از سمت راست، دیگر چپ یکی جلو، دیگری عقب، یکی نزد پاها و زیباترین صورت بالای سر صورتی که از سمت راست می‌آید نماز، صورتی که از سمت چپ می‌آید زکات، صورت پیش رو روزه و صورت پشت سر حج و عمره است. صورت زیبایی که نزد پاهای خود می‌بیند صله رحم و زیباترین صورت و خوشبوترین بوها و وجیه‌ترین شکل‌ها را که بالای سر خود رویت می‌کند ولایت محمد و آل اوست<ref>احمد برقی، المحاسن، المجمع العالمی لاهل البیت، چاپ دوم، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۸۸.</ref>

آنچه از روایات استفاده می‌شود: ملائک در آسمان‌ها و عالم بالا هستند.<ref>ر. ک. تفسیر نمونه، همان، ج۱۹، ص۳۳۳ و ج۱۷، ص۱۱۵.</ref>

با توجه به نکات گفته شده، روایت مورد پرسش گر را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

امام صادق (ع) فرمود: «هر گاه بنده بسیار استغفار (طلب آمرزش کند از خداوند) نامه عملش بالا رود در حالی که می‌درخشد».<ref>محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ترجمه مصطفوی، قم، انتشارات، علمیه اسلامیه قم، ج۴، ص۲۶۶، ح۲.</ref>

از آنچه گفتیم می‌توان گفت که استغفار کلّ پرونده انسان را و اعمال او را نورانی می‌کند و این صحیفه (آنچه ملک ثبت کرد یا حقیقت عملی) نورانی به سمت آسمان‌ها که محل ملائکه می‌باشد بالا برده می‌شود. و اگر مراد از صحیفه، روح انسان می‌باشد، یعنی روح انسان ترفیع درجه یافته و نورانیّت خاصی پیدا می‌کند.

== منابع ==

|شاخه فرعی۲ =

|شاخه فرعی۳ =

  | شناسه =

  | تیترها =

  | ویرایش =

  | لینک‌دهی =

  | ناوبری =

  | نمایه =

  | تغییر مسیر =

  | ارجاعات =

  | بازبینی =

  | تکمیل =

  | اولویت =

  | کیفیت =