شیوه برخورد با تندخو

سؤال

چگونه باید با فرد تندخو، به‌ویژه نوجوان برخورد کرد؟

تقویت رابطه با تندخو

برای درمان فرد تندخو، لازم است با او رابطه‌ای قوی برقرار شود. برای تقویت رابطه با تندخو، نکته‌هایی گفته شده که برخی از آنها چنین است:

• پرهیز از موضوعات بحث‌برانگیز: برای تقویت رابطه با فرد تندخو، باید از طرح موضوعاتی که باعث ناراحتی و عصبانیت او می‌شود، پرهیز کرد.
• احترام: یکی از عوامل پرخاشگری این است که فرد احساس می‌کند به شخصیت او توهین شده است؛ بنابراین حفظ احترام یکی از عوامل مؤثر در کاهش تندخویی او است. از این رو، سفارش شده به عقاید و اندیشه‌های او احترام گذاشته و در مخالفت با او موضع‌گیری صریح نشود.
• تحسین: یکی از شیوه‌های برقراری روابط دوستانه و جلوگیری از پرخاشگری افراد، برجسته سازی و تحسین توانایی‌های مثبت آنها است. تحسین توانایی‌ها احساس خوبی در فرد ایجاد می‌کند و از تندخویی او می‌کاهد.
• توجه به منافع طرف مقابل: یکی از عوامل ناراحتی و عصبانیت این است که فرد منافع خود را در خطر ببیند؛ بنابراین، برای تقویت رابطه با فرد تندخو، باید به منافع او توجه شود.
• پرهیز از خشم: برای تقویت رابطه با فرد تندخو، باید به همان میزان که او تندخو است، صبر و حوصله داشته و از خشم در برابر او پرهیز شود. در بیشتر اوقات، متانت و وقار در مقابل پرخاشگری دیگران، موجب پشیمانی و شرمندگی آنها می‌شود.
• توجه به ظرفیت‌های خانوادگی فرد مقابل: توقع برای خوب بودن افراد، باید با توجه به ظرفیت‌های آنان باشد. ممکن است شرایط خانوادگی و تربیتی او، باعث تندخو شدن وی شده باشد.

درمان

همچنین ببینید: راه‌های کنترل خشم

پس از تقویت رابطه با فرد تندخو، می‌توان درمان او را شروع کرد.

نصحیت کردن فرد تندخو، زمانی که خشمگین است، باعث افزایش خشم او می‌شود. باید صبر کرد تا از حالت خشم بیرون آمده، آنگاه از راه‌های درمان خشم برای راهنمایی او بهره برد.

امام خمینی، در کتاب شرح حدیث جنود و عقل، فرد خشمگین را نسبت به موعظه و نصیحت ناشنوا دانسته است. به گفته او، راهنمایی او تا وقتی خشمگین است ممکن نیست.

در نوجوانی

در شیوه برخورد با نوجوانی که دچار تندخویی است، باید شرایط خاص دوران نوجوانی در نظر گرفته شود. نوجوانی يكي از دوره‌های بحرانی زندگی دانسته شده است. در اين دوره تغييرات عميقي در اندیشه‌ها، باورها، احساسات و ويژگي‎هاي افراد به وجود مي‎آيد. شناخت اين ويژگي‎ها برای برخورد درست با نوجوان ضروری است.

یکی از ویژگی‌های دوره نوجوانی، عصبانیت و پرخاشگری است. به باور برخی، اگر تندخویی در دوره نوجوانی به‌شکل افراطی و بیش از اندازه نباشد، پدیده‌ای طبیعی است.

گاهی پرخاشگری نوجوانان به دلیل این است که حمایت و محبت کافی از سوی والدین دریافت نکرده‌اند. روابط ناسالم در خانواده باعث می‌شود نوجوانان در جامعه و با برخورد با دوستان دچار تندخویی و خشم‌های بی‌جا شوند.

در ایجاد ارتباط با نوجوان، باید تلاش شود از انتقادهای غیر ضروری پرهیز شود؛ زیرا گفته شده انتقاد کردن باعث پرخاشگری و عصبانیت در نوجوانان می‌شود.

مطالعه بیشتر

• حورایی، صمیمیت، تأثیرگذاری و نفوذ، دکلمه گران، چاپ شانزدهم، ۱۳۸۱ش.