شکایت حضرت زهرا(س) از فقر: تفاوت میان نسخه‌ها

{{درگاه|فاطمی}}'''شکایت حضرت زهرا(س) از فقر''' محتوای روایت‌هایی است که در صحت سند آن تردید کرده‌اند. این محتوا از دو روایت برداشت شده است که البته روایات معارض و مخالف بسیاری دارد که درباره قناعت و صبر حضرت زهرا(س) سخن می‌گویند. البته برخی به این نکته توجه داده‌اند که شِکوه و شکایت حضرت زهرا(س) منافاتی با مقام عصمت و زهد ایشان ندارد.

* راویان روایت غیر از امام باقر(ع) افرادی مجهول یا مهمل هستند؛ مجهول به راوی‌ای گفته می‌شود که نام راوی در منابع رجالی نیامده و اگر هم آمده به خاطر نامشخص بودن هویت، حکم به جهالت و ناشناس بودن او شده است.<ref>نصیری، علی، آشنایی با علوم حدیث، قم، مرکز مدیریت حوزهٔ علمیهٔ قم، ۱۳۸۳ ش، ص۱۸۹.</ref> و مهمل نیز به راوی گفته می‌شود که نام او در کتب رجال برده شده، اما دربارهٔ مدح یا ذم او سکوت شده است.<ref>همان. ورک: سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، قم، مؤسسه امام صادق((ع))، ۱۴۲۶ ق، ص۱۱۸.</ref>

در کتاب مناقب خوارزمی نقل می‌کند از بریده که رسول اللّٰه(ص) فرمود که: یا بریده برخیز که عیادت فاطمه(ع) می‌رویم که مریض است، چون در خدمت آن حضرت رفتیم فاطمه(ع) چشم مبارک را که بر روی پدر بزرگوار گشود اشک را بر رخسار مبارک فرو بارانید، آن حضرت فرمود که سبب گریه چیست ای دختر نیک‌اختر من، فرمود که: قلة الطعم و کثرة الهم و شدة السقم. کمی طعام و بسیاری غم و سختی بیماری، آن حضرت فرمود مر او را که: و اللّٰه که آنچه نزد حق سبحانه و تعالی برای تو آماده است بهتر از چیزیست که تو بآن راغبی، أی فاطمه آیا تو راضی نیستی که ترا داده‌ام به بهترین امت خود که أقدم ایشان است از روی سلم، و اکثر ایشان از روی علم و أفضل ایشان از روی حلم و اللّٰه که دو پسر تو بهترین جوانان اهل بهشت‌اند،}}<ref>اربلی، علی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، ج‏۱، ص۱۴۹.</ref>

=== بررسی سند و دلالت روایت دوم ===

روایت دوم نیز دارای سندی ضعیف و متعارض با روایات بسیاری است که در زمینهٔ زندگانی زاهدانه [[حضرت زهرا(س)]] و قناعت ایشان وارد شده است.

سند روایت:

 

روایات دیگری هم که در این زمینه وجود دارد، معمولاً سند آنها ضعیف می‌باشد.

 

دلالت روایت:

 

اگر اشکال شود که از مضمون این روایات در مجموع چنین استفاده می‌شود که چنین قضیه‌ای اتفاق افتاده است، در پاسخ خواهیم گفت در مقابل این روایات، احادیث دیگری هم داریم که اشاره به شدت زهد و قناعت حضرت زهرا(س) دارند مانند اینکه در روایتی آمده است: حضرت زهرا(س) به رسول خدا(ص) عرض کردند: «ای رسول خدا، سلمان از سادگی لباس من تعجب نمود، سوگند به خدایی که تو را مبعوث فرمود، مدت پنج سال است فرش خانه ما پوست گوسفندی است که روزها بر روی آن شترمان علف می‌خورد و شب‌ها بر روی آن می‌خوابیم، و بالش ما چرمی است که از لیف خرما پر شده است.»<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ ق، ج۸، ص۳۰۳.</ref>

 

و یا در روایت دیگری آمده است: «در یکی از روزها، صبحگاهان امام علی «ع» فرمود: فاطمه جان آیا غذایی داری تا از گرسنگی بیرون آیم؟ پاسخ دادند: نه، به خدایی که پدرم را به نبوت و شما را به امامت برگزید سوگند، دو روز است که در منزل غذای کافی نداریم و در این مدت شما را بر خود و فرزندانم در طعام ترجیح دادم. امام «ع» با تأسف فرمودند: فاطمه جان چرا به من اطلاع ندادی تا به دنبال تهیه غذا بروم؟ حضرت زهرا(ع) فرمودند: ای اباالحسن! من از پروردگار خود حیا می‌کنم که چیزی را که تو بر آن توان و قدرت نداری، درخواست نمایم.»<ref>بحارالانوار، پیشین، ج۴۳، ص۵۹.</ref>

 

  | بازبینی =

  | کیفیت =ج