automoderated، دیوانسالاران، مدیران
۷٬۲۲۸
ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
احادیث اهلبیت پس از قرآن دومین منبع رجوع شیعیان برای بدست آوردن احکام دینی است. محدثان شیعه در راستای اهمیت سلامت و درستی احادیث به علوم مرتبط با این منبع روی آوردهاند: علم الحدیث، درایة الحدیث و علم رجال از دانشهایی است که برای بررسی سند و محتوای روایات مورد استفاده قرار می گیرند. محدثان با بحث در این دانشها روشن کردهاند کدام حدیث را میتوان پذیرفت و کدام حدیث اعتبار ندارد. | احادیث اهلبیت پس از قرآن دومین منبع رجوع شیعیان برای بدست آوردن احکام دینی است. محدثان شیعه در راستای اهمیت سلامت و درستی احادیث به علوم مرتبط با این منبع روی آوردهاند: علم الحدیث، درایة الحدیث و علم رجال از دانشهایی است که برای بررسی سند و محتوای روایات مورد استفاده قرار می گیرند. محدثان با بحث در این دانشها روشن کردهاند کدام حدیث را میتوان پذیرفت و کدام حدیث اعتبار ندارد. | ||
==مبانی اعتبار احادیث== | ==مبانی اعتبار سنجی احادیث== | ||
محدثان برای اعتبار سنجی احادیث دو مبنا را در نظر میگیرند و بر اساس این دو مبنا به اعتبار سنجی روایات میپردازند: | محدثان برای اعتبار سنجی احادیث دو مبنا را در نظر میگیرند و بر اساس این دو مبنا به اعتبار سنجی روایات میپردازند: | ||
===۱. بررسی سند روایت=== | |||
اعتبار حدیث از منظر سلسله سند و وجود راویان حدیث اهمیت دارد. به عبارتی در یک حدیث تمام راویان، در سلسله سند ذکر شده باشند و کسی از سند ساقط نشود. علاوه بر وجود راویان حدیث، شرایطی نیز برای راویان بیان شده است که وجود شرایط لازم و یا عدم شرایط، در پذیرش و ردّ حدیث تاثیرگذار است. از جمله اینکه راوی حدیث باید: عاقل، بالغ، عادل، ضابط، حافظ، با ایمان باشد و راویانی غیر از این با اوصافی مانند: کذّاب، مجهول، و… مورد وثوق نیستند. | |||
===۲. بررسی متن و محتوا=== | |||
بررسی حدیث از منظر متن و محتوا نیز اهمیت دارد. علاوه بر سند حدیث، در مورد محتوا و دلالت حدیث نیز ملاکهایی در نظر گرفته میشود از جمله: | |||
* مضمون و محتوای حدیث، برخلاف نص یا ظاهر قرآن نباشد: | |||
هیچ روایتی نباید با قرآن مخالف باشد. اگر روایتی بر خلاف قرآن مطلبی را بازگو کند حتی اگر راویان آن نیز ثقه باشند، این روایت مورد پذیرش قرار نمیگیرد. بر این اساس که قرآن وحی الهی و خدشه ناپذیر است. به عبارت دیگر در برخی روایات ممکن است راوی حدیث، نظر معصوم را متوجه نشده باشد یا معصوم(ع) در موقعیتی بوده باشد که نتواند حقیقت را بگوید و تقیه کرده باشد؛ بنابراین قرآن مطمئنترین معیار برای اعتبارسنجی روایات است. مطابقت حدیث با قرآن میتواند با خرافهگرایی و راه یافتن آموزههای غلط در مبانی اعتقادی و عملی مسلمانان مبارزه کند. | |||
روایات فراوانی در کتابهای معتبر حدیث وجود دارد که از مضمون آنها استفاده میشود که احادیث مخالف قرآن حجیت ندارند و باید کنار گذاشته شوند. از این روایات با عبارتهای مختلفی تعبیر شده است: یک) رها کردن روایات مخالف قرآن.<ref>حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۲۷، ص۱۰۶، باب ۹: بَابُ وُجُوهِ الْجَمْعِ بَیْنَ الْأَحَادِیثِ الْمُخْتَلِفَه وَ کَیْفِیَّه الْعَمَلِ بِهَا، حدیث۱۰ و حدیث ۳۵. رک: المحاسن برقی، الامالی شیخ صدوق و….</ref> دو) زخرف بودن روایات مخالف قرآن.<ref>وسائل الشیعه، پیشین، حدیث۱۲ و حدیث۱۴. رک: کافی کلینی، المحاسن برقی و ….</ref> سخن نگفتن رسول الله بر خلاف قرآن.<ref>وسائل الشیعه، پیشین، حدیث۱۵. رک: کافی کلینی، المحاسن برقی و ….</ref> سه) توقف و عمل نکردن به روایتی که شاهد قرآنی ندارد.<ref>وسائل الشیعه، پیشین، حدیث۱۸. رک: کافی کلینی و ….</ref> چهار) رد کردن روایت مخالف قرآن.<ref>وسائل الشیعه، پیشین، حدیث۲۹ و حدیث۳۷. ورک: الامالی شیخ طوسی و ….</ref> | |||
* حدیث نباید با سنت قطعی و خبر متواتر، مخالف باشد. | * حدیث نباید با سنت قطعی و خبر متواتر، مخالف باشد. | ||
* حدیث با بدیهیات عقلی مخالف نباشد. | * حدیث با بدیهیات عقلی مخالف نباشد. | ||
خط ۳۱: | خط ۳۸: | ||
شبهه کننده یکی از مبانی ناروا و خرافهگرایی شیعه را این روایت پنداشته است که در تفسیر عیاشی آمده است و محمد بن مسلم از امام صادق نقل میکند که فرمود: «یا مُحَمَّدُ مَا جَاءَک فِی رِوَایه مِنْ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ یوَافِقُ الْقُرْآنَ فَخُذْ بِهِ وَ مَا جَاءَک فِی رِوَایه مِنْ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ یخَالِفُ الْقُرْآنَ فَلَا تَأْخُذْ بِهِ»<ref>عیاشی، محمد، تفسیر العیّاشی، تهران، المطبعه العلمیه، چاپ اول، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۸.</ref>؛ «ای محمد! هر روایتی که به شما میرسد چه راوی آن نیکوکار باشد یا فاجر، اگر با قرآن موافقت دارد، بپذیرید و هر روایتی که به شما میرسد چه راوی آن نیکوکار باشد یا فاجر، اگر با قرآن مخالفت داشته باشد، آن را نگیرید». | شبهه کننده یکی از مبانی ناروا و خرافهگرایی شیعه را این روایت پنداشته است که در تفسیر عیاشی آمده است و محمد بن مسلم از امام صادق نقل میکند که فرمود: «یا مُحَمَّدُ مَا جَاءَک فِی رِوَایه مِنْ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ یوَافِقُ الْقُرْآنَ فَخُذْ بِهِ وَ مَا جَاءَک فِی رِوَایه مِنْ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ یخَالِفُ الْقُرْآنَ فَلَا تَأْخُذْ بِهِ»<ref>عیاشی، محمد، تفسیر العیّاشی، تهران، المطبعه العلمیه، چاپ اول، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۸.</ref>؛ «ای محمد! هر روایتی که به شما میرسد چه راوی آن نیکوکار باشد یا فاجر، اگر با قرآن موافقت دارد، بپذیرید و هر روایتی که به شما میرسد چه راوی آن نیکوکار باشد یا فاجر، اگر با قرآن مخالفت داشته باشد، آن را نگیرید». | ||
این روایت همان روایات عرضه بر قرآن است که یکی از معیارهای منطقی و درست شیعه در اعتبار سنجی روایات است و طبق این روایات و روایات معتبر دیگر با این مضمون، هر | این روایت همان روایات عرضه بر قرآن است که یکی از معیارهای منطقی و درست شیعه در اعتبار سنجی روایات است و طبق این روایات و روایات معتبر دیگر با این مضمون، هر | ||
۲. عرضه روایات به اهل بیت عصمت معیاری دیگر بر اعتبار سنجی روایات | ۲. عرضه روایات به اهل بیت عصمت معیاری دیگر بر اعتبار سنجی روایات |