شب‌زنده‌داری در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

(اصلاح نویسه‌های عربی، ابرابزار)
خط ۱۱: خط ۱۱:
راجع به شب زنده‌داری در قرآن آیات بسیاری داریم.<ref>قرشی، سید علی اکبر، تفسیراحسن‌الحدیث، قم، دفتر نشر نوید اسلام، ۱۳۹۱، ج۷، ص۳۱۷.</ref>
راجع به شب زنده‌داری در قرآن آیات بسیاری داریم.<ref>قرشی، سید علی اکبر، تفسیراحسن‌الحدیث، قم، دفتر نشر نوید اسلام، ۱۳۹۱، ج۷، ص۳۱۷.</ref>


آیات زیادی در قرآن به پیامبر امر و سفارش می‌کند شب را بیدار باشد و به نماز و نیایش شبانه مشغول باشد.<ref>سوره اسراء، آیه ۷۹؛ سوره مزمل، آیه ۲ و ۴؛ سوره طه، آیه ۱۳۰؛ سوره ق، آیه ۴۰؛ سوره طور، آیه ۴۹؛ سوره انسان، آیه ۲۶.</ref> تعبیرات مختلفی که درباره مقدار «شب زنده داری» در این آیات آمده، در حقیقت برای بیان «تخییر» است، و پیامبر صلی الله علیه و آله را مخیر می‌کند که نیمی از شب، یا چیزی کمتر، یا چیزی بیشتر را بیدار بماند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۱۷۲.</ref> گرچه مخاطب در این آیات، شخص پیامبر صلی الله علیه و آله است، ولی ذیل سوره نشان می‌دهد که مؤمنان هم در این برنامه با شخص پیامبر صلی الله علیه و آله همگام بودند. ص۱۷۴.
آیات زیادی در قرآن به پیامبر امر و سفارش می‌کند شب را بیدار باشد و به نماز و نیایش شبانه مشغول باشد.<ref>سوره اسراء، آیه ۷۹؛ سوره مزمل، آیه ۲ و ۴؛ سوره طه، آیه ۱۳۰؛ سوره ق، آیه ۴۰؛ سوره طور، آیه ۴۹؛ سوره انسان، آیه ۲۶.</ref> تعبیرات مختلفی که درباره مقدار «شب زنده داری» در این آیات آمده، در حقیقت برای بیان «تخییر» است، و پیامبر (ص) را مخیر می‌کند که نیمی از شب، یا چیزی کمتر، یا چیزی بیشتر را بیدار بماند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۱۷۲.</ref> گرچه مخاطب در این آیات، شخص پیامبر (ص) است، ولی ذیل سوره نشان می‌دهد که مؤمنان هم در این برنامه با شخص پیامبر صلی الله علیه و آله همگام بودند. ص۱۷۴.


این آیات بار دیگر اهمیت شب زنده‌داری، و نماز شب، و تلاوت قرآن را در آن هنگام که غافلان در خوابند گوشزد می‌کند، و چنان‌که قبلًا نیز اشاره کرده‌ایم، عبادت در شب، مخصوصاً در سحرگاهان و نزدیک طلوع فجر، اثر فوق‌العاده‌ای در صفای روح، تهذیب نفوس، تربیت معنوی انسان، پاکی قلب و بیداری دل و تقویت ایمان و اراده، و تحکیم پایه‌های تقوا در دل و جان انسان دارد که حتی با یک مرتبه آزمایش، انسان آثار آن را به روشنی در خود احساس می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۱۷۷.</ref>
این آیات بار دیگر اهمیت شب زنده‌داری، و نماز شب، و تلاوت قرآن را در آن هنگام که غافلان در خوابند گوشزد می‌کند، و چنان‌که قبلًا نیز اشاره کرده‌ایم، عبادت در شب، مخصوصاً در سحرگاهان و نزدیک طلوع فجر، اثر فوق‌العاده‌ای در صفای روح، تهذیب نفوس، تربیت معنوی انسان، پاکی قلب و بیداری دل و تقویت ایمان و اراده، و تحکیم پایه‌های تقوا در دل و جان انسان دارد که حتی با یک مرتبه آزمایش، انسان آثار آن را به روشنی در خود احساس می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۱۷۷.</ref>
خط ۱۸: خط ۱۸:


== تیتر ==
== تیتر ==
پیامبراکرم به سبب شب خیزی و تهجّد، مقام شفاعت در روز جزا را یافته است (فخررازی، ج ۲۱، ص ۳۱؛ طبرسی، ج ۶، ص ۶۷۱؛ طباطبائی، ج ۱۳، ص ۱۷۶). مخاطب آیة مذکور رسول اکرم است. ولی به موجب آیة «لَقَدْک'انَ لَکُمْفی رَسُولِاللّ'هِ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ…» (به‌طور یقین زندگی رسول خدا برای شما سرمشق نیکویی بود؛ احزاب: ۲۱)، به امت اسلامی نیز تهجّد توصیه شده است. اگرچه واژة تهجّد تنها یک بار در قرآن کریم آمده است، در سوره‌های متعدد به شب زنده داری و استغفار سحرگاهی تصریح شده است. در آیة دوم سورة مُزَّمِّل «قُمِ اللَّیل إلّ'ا قَلیلاً» (پاره ای از شب را بپاخیز)، مخاطب رسول اکرم است، ولی
پیامبراکرم به سبب شب خیزی و تهجّد، مقام شفاعت در روز جزا را یافته است. مخاطب آیاتی که به پیامبر سفارش میکند برای نماز و نیاشش در شب برخیزد، رسول اکرم است. ولی به موجب آیه «به‌طور یقین زندگی رسول خدا برای شما سرمشق نیکویی بود»؛ احزاب: ۲۱)، به امت اسلامی نیز تهجّد در شب توصیه شده است. اگرچه واژة تهجّد تنها یک بار در قرآن کریم آمده است، در سوره‌های متعدد به شب زنده داری و استغفار سحرگاهی تصریح شده است. قیام در دل شب به حکم دیگر آیات و نیز احادیث به همگان توصیه شده است.<ref>مصلائی‌پور، عباس، «تهجد»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۸، ذیل مدخل.</ref> وقت تهجّد از نیمه شب تا طلوع فجر صادق است و هرچه به اذان صبح نزدیکتر باشد، فضیلت آن بیشتر است.<ref>مصلائی‌پور، عباس، «تهجد»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۸، ذیل مدخل.</ref>
 
قیام در دل شب به حکم دیگر آیات و نیز احادیث به همگان توصیه شده است. وقت تهجّد از نیمه شب تا طلوع فجر صادق است و هرچه به
 
اذان صبح نزدیکتر باشد، فضیلت آن بیشتر است.<ref>مصلائی‌پور، عباس، «تهجد»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۸، ذیل مدخل.</ref>


== شب‌زنده‌داران ==
== شب‌زنده‌داران ==
۱۵٬۲۲۷

ویرایش