automoderated، ناظمان (CommentStreams)
۱۵٬۲۲۷
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۳: | خط ۳: | ||
شاه ولیالله دهلوی چه کسی بود و چه تأثیری در نهضت فکری سیاسی مسلمانان هند داشت؟ | شاه ولیالله دهلوی چه کسی بود و چه تأثیری در نهضت فکری سیاسی مسلمانان هند داشت؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}}'''شاه ولیاللّه دهلوی''' (درگذشته ۱۱۷۶ق)، فقیه، متکلم و احیاگر بزرگ اندیشه دینی در شبه قاره هند است. او را بنیانگذار جنبش احیاء و اصلاح فکر دینی در هند میدانند. گفته شده است او | {{پاسخ}} | ||
{{جعبه اطلاعات شخص | |||
| عنوان = شاه ولیالله دهلوی | |||
| تصویر = | |||
| اندازه تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام کامل = | |||
| سرشناسی = فقیه، متکلم، صوفی و احیاگر اندیشه دینی در شبه قاره هند | |||
| تولد = ۱۱۱۴ق | |||
| وفات =۱۱۷۶ق | |||
| استادان = | |||
| شاگردان = | |||
| تالیفات =ترجمه قرآن، حجةالله البالغة، الفوز الکبیر فی اصول التفسیر | |||
| تحصیلات = | |||
| مذهب = اهلسنت | |||
| زمینه فعالیت = | |||
| علت شهرت = | |||
| خویشان سرشناس = | |||
| نحوه درگذشت = | |||
| محل دفن = هندوستان | |||
| وبگاه = | |||
}} | |||
'''شاه ولیاللّه دهلوی''' (درگذشته ۱۱۷۶ق)، فقیه، متکلم و احیاگر بزرگ اندیشه دینی در شبه قاره هند است. او را بنیانگذار جنبش احیاء و اصلاح فکر دینی در هند میدانند. گفته شده است او تأثیرگذارترین شخصیت دینی مسلمانان شبه قاره در چند سده اخیر است. شاه ولیالله نخستین کسی است که در آغاز انحطاط مسلمانان هند، در اندیشه اصلاح افتاد. نگرش انتقادی شاه ولیالله به تصوف موجب ایجاد نهضتی بزرگ شد و پیروان فراوانی یافت. دیدگاه انتقادی شاه ولیالله نسبت به تصوف بر متفکران اسلامی اثر گذاشت. او از رهبران فرقه نقشبندیه بود و فرقه دیوبندیه خود را الهام گرفته از او میدانند. برخی شاه ولیالله را اولین کسی میدانند که افکار [[سلفی]] را به هند وارد کرد. | |||
شاه ولیالله اولین کسی است که در شبه قاره هند، قرآن را به فارسی ترجمه کرد. در کنار ترجمه قرآن، [[حجةالله البالغة]] از آثار مشهور اوست که یک دوره فقه استدلالی با رویکرد عقلی است. [[الفوز الکبیر فی اصول التفسیر]] نیز کتاب تفسیری شاه ولیالله است. | شاه ولیالله اولین کسی است که در شبه قاره هند، قرآن را به فارسی ترجمه کرد. در کنار ترجمه قرآن، [[حجةالله البالغة]] از آثار مشهور اوست که یک دوره فقه استدلالی با رویکرد عقلی است. [[الفوز الکبیر فی اصول التفسیر]] نیز کتاب تفسیری شاه ولیالله است. | ||
خط ۱۴: | خط ۳۶: | ||
او در چارچوب اسلام، اندیشههای فلسفی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را منقلب ساخته و ارکان عرفان و فقه اسلامی را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. به گفته [[اقبال لاهوری]]، وی اولین مسلمانی بود که به لزوم بازاندیشی کل نظام اسلامی به طوری که از گذشته خود گسسته نشود پی برد. شاه ولیالله در صدد بود تا تفکر اسلامی را مانند هر نظام کلامی فلسفی دیگر به صورت منسجم و منطقی عرضه کند.<ref>صدیقی، عبدالحمید، «امام شاه ولیالله دهلوی (بخش دوم و پایانی)»، ترجمه حکیم الدین قریشی، ندای اسلام تابستان و پاییز ۱۳۸۵، شماره ۲۸، ص۲۶.</ref> شاه ولیالله یک جنبش اصلاح گرایانه دینی را در هند آغاز نمود که بعضی از مدارس نو بنیاد هند و برخی از کشورهای مجاور مثل پاکستان، افغانستان به پیروی از او راه او را ادامه دادند.<ref>فرمانیان، مهدی، فرق تسنن، قم، نشر ادیان، ۱۳۸۶ش، ص۶۷۳–۶۷۴.</ref> شاه ولیاللّه معتقد بود در تمام مسائل مربوط به اعتقادات یا اعمال عبادی میتوان از احکام هر یک از چهار مکتب اصلی فقهی (مالکی، حنفی، حنبلی، شافعی) تبعیت کرد و تقلید از یک مذهب لازم نیست.<ref>پی هاردی، مسلمانان هند بریتانیا، ترجمه حسن لاهوتی، مشهد، آستان قدس رضوی، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ص۷۶.</ref> او در فقه به یک مسلک معتدل به معتقد بود.<ref>عارف، عبدالودود، «[https://mandegardaily.com/?p=59703 ماجرای اصلاح اندیشۀ اسلامی در شبهقارۀ هند/ از ولیالله دهلوی تا ابوالاعلی مودودی]»، سایت ماندگار روزنامه صبح افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۶، تاریخ بازدید: ۱۴۰۲.</ref> او اگرچه تشیع را قاطعانه رد کرده، در ملفوظاتش برای [[حضرت علی(ع)]] و [[اهلبیت(ع)]]، بخصوص [[امام صادق(ع)]]، مقام و عظمت بسیار قائل شده است.<ref>گروه فلسفه و عرفان، «تصوف و آیین هندو»، جوانی، حجتاللّه، «تصوف در شبهقاره هند»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۷، ذیل مدخل.</ref> برخی منابع به ضد شیعه بودن او اشاره کردهاند.<ref>موثّقی، سید احمد، جنبش اسلامی معاصر، تهران، سازمان سمت، چاپ چهارم، ۱۳۸۰ش.</ref> | او در چارچوب اسلام، اندیشههای فلسفی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را منقلب ساخته و ارکان عرفان و فقه اسلامی را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. به گفته [[اقبال لاهوری]]، وی اولین مسلمانی بود که به لزوم بازاندیشی کل نظام اسلامی به طوری که از گذشته خود گسسته نشود پی برد. شاه ولیالله در صدد بود تا تفکر اسلامی را مانند هر نظام کلامی فلسفی دیگر به صورت منسجم و منطقی عرضه کند.<ref>صدیقی، عبدالحمید، «امام شاه ولیالله دهلوی (بخش دوم و پایانی)»، ترجمه حکیم الدین قریشی، ندای اسلام تابستان و پاییز ۱۳۸۵، شماره ۲۸، ص۲۶.</ref> شاه ولیالله یک جنبش اصلاح گرایانه دینی را در هند آغاز نمود که بعضی از مدارس نو بنیاد هند و برخی از کشورهای مجاور مثل پاکستان، افغانستان به پیروی از او راه او را ادامه دادند.<ref>فرمانیان، مهدی، فرق تسنن، قم، نشر ادیان، ۱۳۸۶ش، ص۶۷۳–۶۷۴.</ref> شاه ولیاللّه معتقد بود در تمام مسائل مربوط به اعتقادات یا اعمال عبادی میتوان از احکام هر یک از چهار مکتب اصلی فقهی (مالکی، حنفی، حنبلی، شافعی) تبعیت کرد و تقلید از یک مذهب لازم نیست.<ref>پی هاردی، مسلمانان هند بریتانیا، ترجمه حسن لاهوتی، مشهد، آستان قدس رضوی، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ص۷۶.</ref> او در فقه به یک مسلک معتدل به معتقد بود.<ref>عارف، عبدالودود، «[https://mandegardaily.com/?p=59703 ماجرای اصلاح اندیشۀ اسلامی در شبهقارۀ هند/ از ولیالله دهلوی تا ابوالاعلی مودودی]»، سایت ماندگار روزنامه صبح افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۶، تاریخ بازدید: ۱۴۰۲.</ref> او اگرچه تشیع را قاطعانه رد کرده، در ملفوظاتش برای [[حضرت علی(ع)]] و [[اهلبیت(ع)]]، بخصوص [[امام صادق(ع)]]، مقام و عظمت بسیار قائل شده است.<ref>گروه فلسفه و عرفان، «تصوف و آیین هندو»، جوانی، حجتاللّه، «تصوف در شبهقاره هند»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۷، ذیل مدخل.</ref> برخی منابع به ضد شیعه بودن او اشاره کردهاند.<ref>موثّقی، سید احمد، جنبش اسلامی معاصر، تهران، سازمان سمت، چاپ چهارم، ۱۳۸۰ش.</ref> | ||
پس از مرگ شاه ولیالله، بر اساس تغیرات بنیادی جامعه اسلامی که توسط او انجام شد، جنبش نیرومندی آغاز گردید که به پیشوایی شاه اسماعیل شهید و سید احمد شهید، به منظور آزادی مسلمانان از | پس از مرگ شاه ولیالله، بر اساس تغیرات بنیادی جامعه اسلامی که توسط او انجام شد، جنبش نیرومندی آغاز گردید که به پیشوایی شاه اسماعیل شهید و سید احمد شهید، به منظور آزادی مسلمانان از امپریالیسم غربی صورت گرفت.<ref>صدیقی، عبدالحمید، «امام شاه ولیالله دهلوی (بخش اول)»، ترجمه حکیم الدین قریشی، ندای اسلام تابستان و پاییز ۱۳۸۵، شماره ۲۶ و ۲۷، ص۲۵.</ref> این نهضت اگرچه شکست خورد اما اثر خود را به تدریج بر تاریخ و فکر مسلمانان باقی گذاشت تا اینکه در قرن بیستم میلادی، به رشد نهضت اسلامی در دل مبارزات استقلالطلبانهٔ هند انجامید و در شکل سیاسی خود، به تأسیس کشور پاکستان منجر گردید.<ref>ربانی، جعفر، «نگاهی به نقش احیاگرانه شاه ولیالله محدث دهلوی»، رشد آموزش معارف اسلامی تابستان ۱۳۸۴، شماره ۵۷. ص۲۹.</ref> پس از تأسیس [[پاکستان]] و استقلال آن، شاه ولیالله به صورت قهرمان ملی تلقی شد.<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، «ترجمه شاه ولیالله دهلوی»، ترجمان وحی، ۱۳۸۰ش، شماره ۹. ص۶۳.</ref> وی به مفهوم امت اسلامی که فارغ از مرزهای قومی سیاسی جغرافیایی و… است توجه خاصی داشت.<ref>ربانی، جعفر، «نگاهی به نقش احیاگرانه شاه ولیالله محدث دهلوی»، رشد آموزش معارف اسلامی تابستان ۱۳۸۴، شماره ۵۷. ص۲۹.</ref> | ||
== زندگینامه == | == زندگینامه == | ||
خط ۴۳: | خط ۶۵: | ||
تأثیر دیدگاه انتقادی شاه ولیالله نسبت به تصوف بر متفکران اسلامی تا عصر حاضر قابل مشاهده است. [[ابوالاعلی مودودی]] بنیانگذار جماعت اسلامی هند، [[سید احمد شهید]] مؤسس نهضت طریقه محمدیه، سید احمد باریلی، سید اسماعیل شهید از کسانی هستند که تحت تأثیر شاه ولیالله هستند.<ref>جوانی، حجتالله، نقد (بررسی اندیشههای انتقادی شاه ولیالله دهلوی)، مطالعات عرفانی، ۱۳۸۵، شماره ۴، ص۴۳، ۴۴، ۴۵.</ref> تعالیم شاه ولیالله نهضتی نوین در شبه قاره هند پدیدآورد. نهضتی که در آن پیروان تصوف، در عین حال، مجتهدانی بزرگ و جنگآورانی بزرگ بودند. در این خصوص میتوان به تأثیر اندیشههای وی در حرکتهای جهادی و شرکت فعالانه علما در جنبش آزادیخواهان هند اشاره نمود.<ref>جوانی، حجتالله، نقد (بررسی اندیشههای انتقادی شاه ولیالله دهلوی)، مطالعات عرفانی، ۱۳۸۵، شماره ۴، ص۵۸.</ref> | تأثیر دیدگاه انتقادی شاه ولیالله نسبت به تصوف بر متفکران اسلامی تا عصر حاضر قابل مشاهده است. [[ابوالاعلی مودودی]] بنیانگذار جماعت اسلامی هند، [[سید احمد شهید]] مؤسس نهضت طریقه محمدیه، سید احمد باریلی، سید اسماعیل شهید از کسانی هستند که تحت تأثیر شاه ولیالله هستند.<ref>جوانی، حجتالله، نقد (بررسی اندیشههای انتقادی شاه ولیالله دهلوی)، مطالعات عرفانی، ۱۳۸۵، شماره ۴، ص۴۳، ۴۴، ۴۵.</ref> تعالیم شاه ولیالله نهضتی نوین در شبه قاره هند پدیدآورد. نهضتی که در آن پیروان تصوف، در عین حال، مجتهدانی بزرگ و جنگآورانی بزرگ بودند. در این خصوص میتوان به تأثیر اندیشههای وی در حرکتهای جهادی و شرکت فعالانه علما در جنبش آزادیخواهان هند اشاره نمود.<ref>جوانی، حجتالله، نقد (بررسی اندیشههای انتقادی شاه ولیالله دهلوی)، مطالعات عرفانی، ۱۳۸۵، شماره ۴، ص۵۸.</ref> | ||
شاه ولیالله جزء صوفیان عملگرا و فعال | شاه ولیالله جزء صوفیان عملگرا و فعال است. صوفیانی که هم به تهذیب فردی و هم اجتماعی معتقدند و در فرایند تهذیب و اصلاح نفس، دغدغه اجتماع، حکومت، جهاد، سیاست، اصلاح اندیشه دینی، اصلاح اندیشه سیاسی و اقتصادی را نیز به دست فراموشی نمیسپرند. مهمترین جنبه آرا و افکار شاه ولیالله، انتقاد او از رواج افکار و اعمال نادرست در تصوف است.<ref>جوانی، حجتالله، نقد (بررسی اندیشههای انتقادی شاه ولیالله دهلوی)، مطالعات عرفانی، ۱۳۸۵، شماره ۴، ص۵۹.</ref> | ||
شاه ولیالله دهلوی از شخصیتهای مهم و برجستهٔ [[نقشبندیه]] است.<ref>آریا، غلامعلی، «تصوف در هند»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ذیل مدخل.</ref> وی در صدد بود که میان شریعت و تصوف سازگاری ایجاد کند. او در نامههایش، مقامات حکومتی را به اصلاحات مالی و سیاسی سفارش میکرد. مدرسهای که او تأسیس نمود، مرکز نهضت احیای تفکر دینی شناخته میشد و محققان از جاهای گوناگون هند به آنجا میرفتند. بهطور کلی نقشبندیه در هند میکوشیدند که مسلمانان را از تأثیرات آیین [[هندو]] دور نگه دارند.<ref>جوانی، حجتاللّه، «تصوف در شبهقاره هند»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۷، ذیل مدخل.</ref> | شاه ولیالله دهلوی از شخصیتهای مهم و برجستهٔ [[نقشبندیه]] است.<ref>آریا، غلامعلی، «تصوف در هند»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ذیل مدخل.</ref> وی در صدد بود که میان شریعت و تصوف سازگاری ایجاد کند. او در نامههایش، مقامات حکومتی را به اصلاحات مالی و سیاسی سفارش میکرد. مدرسهای که او تأسیس نمود، مرکز نهضت احیای تفکر دینی شناخته میشد و محققان از جاهای گوناگون هند به آنجا میرفتند. بهطور کلی نقشبندیه در هند میکوشیدند که مسلمانان را از تأثیرات آیین [[هندو]] دور نگه دارند.<ref>جوانی، حجتاللّه، «تصوف در شبهقاره هند»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۷، ذیل مدخل.</ref> |