۱۱٬۸۷۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
[[سید ابن طاووس]] (درگذشتهٔ ۶۶۴ق) نقل میکند که وقتی ماه مبارک رمضان فرا میرسید رنگ چهرهٔ [[پیامبر اکرم(ص)]] عوض میشد و زیاد به نماز و دعا میپرداخت<ref>سید بن طاووس، علی بن موسی، إقبال الأعمال ( ط- القديمة)، تهران، دار الكتب الإسلاميه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۰.</ref>. تغییر حالت رسول الله(ص) در دههٔ آخر ماه رمضان شدت بیشتری میگرفت، بهگونهای که تمام شبها را به شب زندهداری و عبادت سپری میکرد.<ref>الصدوق، محمد بن علی، من لا يحضره الفقيه، تحقیق علیاکبر الغفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۶.</ref> دربارهٔ امام سجاد(ع) هم نقل شده که در ماه رمضان کاملاً غرق در دعا، تسبیح، استغفار و ذکر تکبیر میشد.<ref>الکلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علیاکبر الغفارى و محمد الآخوندى، تهران، دار الكتب الإسلامية، الطبعة، ۱۴۰۷ق. ج۴، ص۸۸-۸۹؛ نیز: الحر العاملی، محمد بن حسن، وسائل الشيعه، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۳۰۹.</ref> | [[سید ابن طاووس]] (درگذشتهٔ ۶۶۴ق) نقل میکند که وقتی ماه مبارک رمضان فرا میرسید رنگ چهرهٔ [[پیامبر اکرم(ص)]] عوض میشد و زیاد به نماز و دعا میپرداخت<ref>سید بن طاووس، علی بن موسی، إقبال الأعمال ( ط- القديمة)، تهران، دار الكتب الإسلاميه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۰.</ref>. تغییر حالت رسول الله(ص) در دههٔ آخر ماه رمضان شدت بیشتری میگرفت، بهگونهای که تمام شبها را به شب زندهداری و عبادت سپری میکرد.<ref>الصدوق، محمد بن علی، من لا يحضره الفقيه، تحقیق علیاکبر الغفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۶.</ref> دربارهٔ امام سجاد(ع) هم نقل شده که در ماه رمضان کاملاً غرق در دعا، تسبیح، استغفار و ذکر تکبیر میشد.<ref>الکلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علیاکبر الغفارى و محمد الآخوندى، تهران، دار الكتب الإسلامية، الطبعة، ۱۴۰۷ق. ج۴، ص۸۸-۸۹؛ نیز: الحر العاملی، محمد بن حسن، وسائل الشيعه، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۳۰۹.</ref> | ||
=== نمازهای مستحبی === | === نمازهای مستحبی و تلاوت قرآن === | ||
گرچه بهجا آوردن نمازهای مستحبی و نوافل یکی از مسائل عادی و روزمره معصومان(ع) بوده، در ماه رمضان حالت مضاعف به خود میگرفته است؛ تا آنجا که نمازهای مخصوصی توسط آنان در ماه مبارک رمضان و شبهای قدر خوانده میشد.<ref>سید بن طاووس، إقبال الأعمال ( ط- القديمة)، ج۱، ص۲۰؛ نیز: سید بن طاووس، إقبال الأعمال ( ط- القديمة)، ج۱، ص۱۰-۱۱.</ref> | گرچه بهجا آوردن نمازهای مستحبی و نوافل یکی از مسائل عادی و روزمره معصومان(ع) بوده، در ماه رمضان حالت مضاعف به خود میگرفته است؛ تا آنجا که نمازهای مخصوصی توسط آنان در ماه مبارک رمضان و شبهای قدر خوانده میشد.<ref>سید بن طاووس، إقبال الأعمال ( ط- القديمة)، ج۱، ص۲۰؛ نیز: سید بن طاووس، إقبال الأعمال ( ط- القديمة)، ج۱، ص۱۰-۱۱.</ref> | ||
ماه رمضان بهار قرآن خوانده شده است. تلاوت قرآن در این ماه جزو برنامههای اصلی پیامبر اکرم(ص) و [[اهلبیت(ع)]] بوده است. آنان عنایت خاصی نسبت به تلاوت قرآن در ماه مبارک رمضان داشتهاند و توجه اصحاب خود را نسبت به این عمل جلب میکردند. در مورد امام سجاد(ع) نقل شده که چهل بار قرآن را در ماه رمضان ختم میکرد.<ref>المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۵.</ref> | ماه رمضان بهار قرآن خوانده شده است. تلاوت قرآن در این ماه جزو برنامههای اصلی پیامبر اکرم(ص) و [[اهلبیت(ع)]] بوده است. آنان عنایت خاصی نسبت به تلاوت قرآن در ماه مبارک رمضان داشتهاند و توجه اصحاب خود را نسبت به این عمل جلب میکردند. در مورد امام سجاد(ع) نقل شده که چهل بار قرآن را در ماه رمضان ختم میکرد.<ref>المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۵.</ref> | ||
خط ۴۹: | خط ۴۸: | ||
* از امام باقر(ع) نقل شده که [[حضرت علی(ع)]] دوست داشت که با شیر افطار کند.<ref>المجلسی، بحار الانوار، ج۹۸، ص۱۲.</ref> | * از امام باقر(ع) نقل شده که [[حضرت علی(ع)]] دوست داشت که با شیر افطار کند.<ref>المجلسی، بحار الانوار، ج۹۸، ص۱۲.</ref> | ||
=== غسل === | === غسل و اعتکاف === | ||
پیامبر اکرم(ص) در دههٔ آخر ماه رمضان هر شب [[غسل]] میکرد.<ref>الحر العاملی، وسائل الشيعه، ج۳، ص۳۲۷.</ref> امام باقر(ع) شبهای نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم و بیست و پنجم را غسل میکرد<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۵۸.</ref>. امام صادق(ع) در شب بیست و سوم دو بار غسل میکرد، یک بار در اول شب و بار دیگر در آخر شب.<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۱۶۰.</ref> | پیامبر اکرم(ص) در دههٔ آخر ماه رمضان هر شب [[غسل]] میکرد.<ref>الحر العاملی، وسائل الشيعه، ج۳، ص۳۲۷.</ref> امام باقر(ع) شبهای نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم و بیست و پنجم را غسل میکرد<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۵۸.</ref>. امام صادق(ع) در شب بیست و سوم دو بار غسل میکرد، یک بار در اول شب و بار دیگر در آخر شب.<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۱۶۰.</ref> | ||
یکی از مستحبات ماه رمضان اعتکاف است؛ امام صادق(ع) دربارهٔ اعتکاف رسول خدا(ص) چنین نقل کرده که یکبار رسول خدا(ص) در دههٔ اول ماه رمضان به اعتکاف نشست و در رمضان دیگر در دههٔ دوم و در رمضان پس از آن در دههٔ سوم اعتکاف کرد. بعد از آن، همیشه در دههٔ آخر رمضان به اعتکاف مینشست.<ref>الکلینی، الکافی، ج۴، ص۱۷۵.</ref> | یکی از مستحبات ماه رمضان اعتکاف است؛ امام صادق(ع) دربارهٔ اعتکاف رسول خدا(ص) چنین نقل کرده که یکبار رسول خدا(ص) در دههٔ اول ماه رمضان به اعتکاف نشست و در رمضان دیگر در دههٔ دوم و در رمضان پس از آن در دههٔ سوم اعتکاف کرد. بعد از آن، همیشه در دههٔ آخر رمضان به اعتکاف مینشست.<ref>الکلینی، الکافی، ج۴، ص۱۷۵.</ref> | ||
خط ۵۸: | خط ۵۶: | ||
از پیامبر اکرم(ص) چگونگی وداع با ماه رمضان را چنین نقل شده است: [[جابر بن عبدالله انصاری]] نقل میکند که در جمعهٔ ماه رمضان بر رسول خدا(ص) وارد شدم. هنگامی که چشم او بر من افتاد گفت: ای جابر، این جمعهٔ آخر ماه رمضان است، پس با او وداع کن و بگو: {{عربی|اللهمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهدِ مِنْ صیَامِنَا إیَّاهُ فَاِنْ جَعَلْتَهُ فَاجْعَلْنِی مَرحُوماً وَ لَا تَجْعَلْنِی مَحْرُوماً|ترجمه=بار خدایا، این را آخرین دوران روزهداری ما قرار مده و اگر قرار دهی، پس مرا بخشیده شده بگردان و محرومم قرار مده}}. هر کس این را بگوید به یکی از دو امر نیکو (احدی الحسنیین) نائل میشود یا آنکه عمر پیدا میکند و ماه رمضان بعدی را درک مینماید یا آنکه مورد بخشش و رحمت خدا قرار میگیرد.<ref>الحر العاملی، وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۶۵.</ref> | از پیامبر اکرم(ص) چگونگی وداع با ماه رمضان را چنین نقل شده است: [[جابر بن عبدالله انصاری]] نقل میکند که در جمعهٔ ماه رمضان بر رسول خدا(ص) وارد شدم. هنگامی که چشم او بر من افتاد گفت: ای جابر، این جمعهٔ آخر ماه رمضان است، پس با او وداع کن و بگو: {{عربی|اللهمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهدِ مِنْ صیَامِنَا إیَّاهُ فَاِنْ جَعَلْتَهُ فَاجْعَلْنِی مَرحُوماً وَ لَا تَجْعَلْنِی مَحْرُوماً|ترجمه=بار خدایا، این را آخرین دوران روزهداری ما قرار مده و اگر قرار دهی، پس مرا بخشیده شده بگردان و محرومم قرار مده}}. هر کس این را بگوید به یکی از دو امر نیکو (احدی الحسنیین) نائل میشود یا آنکه عمر پیدا میکند و ماه رمضان بعدی را درک مینماید یا آنکه مورد بخشش و رحمت خدا قرار میگیرد.<ref>الحر العاملی، وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۶۵.</ref> | ||
=== شب عید فطر === | === شب و روز عید فطر === | ||
فطر از مجموعه روایات استنباط میشود که این شب از جایگاه قابل توجهی از نظر دینی برخوردار است و معصومان(ع) آن را به احیاء و [[شبزندهداری]] میگذراندند. امام سجاد(ع) شب عید فطر را در مسجد به نماز میگذارند تا آنگاه که صبح شود.<ref>برای تفصیل بیشتر ن.ک: الریشهری، مراقبات شهر رمضان، ص۲۷۱-۲۷۸.</ref> | فطر از مجموعه روایات استنباط میشود که این شب از جایگاه قابل توجهی از نظر دینی برخوردار است و معصومان(ع) آن را به احیاء و [[شبزندهداری]] میگذراندند. امام سجاد(ع) شب عید فطر را در مسجد به نماز میگذارند تا آنگاه که صبح شود.<ref>برای تفصیل بیشتر ن.ک: الریشهری، مراقبات شهر رمضان، ص۲۷۱-۲۷۸.</ref> | ||
رسول خدا(ص) روز عید بعد از طلوع آفتاب از خانه خارج میشد و هنگام خروج به اطراف آسمان مینگریست و میگفت که در این روز بر سجاده و حصیر نماز نخوانید، یعنی روی خاک بنشینید و بر آن نماز بخوانید. فقها بنا بر روایات مستحباتی برای این روز ذکر کردهاند که از جملهٔ آنها خواندن نماز عید در صحرا، خارجشدن [[امام جماعت]] با پای برهنه و پیاده و توأم با وقار و ذکر خدا و سجده بر زمین. [[عید فطر]] روز دریافت اجر و گرفتن نتیجهٔ امتحان است.<ref>برای تفصیل بیشتر ن.ک: الریشهری، مراقبات شهر رمضان، ص۲۷۹-۲۹۵.</ref> | رسول خدا(ص) روز عید بعد از طلوع آفتاب از خانه خارج میشد و هنگام خروج به اطراف آسمان مینگریست و میگفت که در این روز بر سجاده و حصیر نماز نخوانید، یعنی روی خاک بنشینید و بر آن نماز بخوانید. فقها بنا بر روایات مستحباتی برای این روز ذکر کردهاند که از جملهٔ آنها خواندن نماز عید در صحرا، خارجشدن [[امام جماعت]] با پای برهنه و پیاده و توأم با وقار و ذکر خدا و سجده بر زمین. [[عید فطر]] روز دریافت اجر و گرفتن نتیجهٔ امتحان است.<ref>برای تفصیل بیشتر ن.ک: الریشهری، مراقبات شهر رمضان، ص۲۷۹-۲۹۵.</ref> | ||