سوره انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۴ اکتبر ۲۰۲۳
(ابرابزار)
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''سوره انسان'''، هفتاد و ششمین سوره قرآن است و در مدینه نازل شده است. بیشتر محتوای این سوره (از آیه ۵ تا ۲۲) به مقام و توصیف ابرار (نیکان) می‌پردازد. وفای به نذر، ترس از قیامت، دادن طعام به مسکین و یتیم و اسیر تنها برای خشنودی خدا از اوصاف ابرار بیان گردیده است. در این سوره در چهار آیه توصیه‌هایی به پیامبر دارد. از جمله شکیبایی در مقابل پروردگار و یاد کردن نام پروردگار در صبح و شام.
'''سوره انسان'''، هفتاد و ششمین سوره قرآن است و ۳۱ آیه دارد. بیشتر محتوای این سوره (از آیه ۵ تا ۲۲) به مقام و توصیف ابرار (نیکان) می‌پردازد. وفای به نذر، ترس از قیامت، دادن طعام به مسکین و یتیم و اسیر تنها برای خشنودی خدا از اوصاف ابرار بیان گردیده است. در این سوره در چهار آیه توصیه‌هایی به پیامبر(ص) دارد. از جمله شکیبایی در مقابل پروردگار و یاد کردن نام پروردگار در صبح و شام.
[[پرونده:سوره انسان. نسخه خطی.JPG|بندانگشتی|قطعه‌ای خوش‌نویسی به خط نسخ از دو آیه نخست سوره انسان به رقم محمدهاشم در سال ۱۱۹۳ق، نگهداری شده در موزه ملک.]]
[[پرونده:سوره انسان. نسخه خطی.JPG|بندانگشتی|قطعه‌ای خوش‌نویسی به خط نسخ از دو آیه نخست سوره انسان به رقم محمدهاشم در سال ۱۱۹۳ق، نگهداری شده در موزه ملک.]]


== معرفی و جایگاه ==
== معرفی و جایگاه ==
سوره انسان که «دهر» و «هل اتی» نیز خوانده می‌شود، هفتاد و ششمین سوره قرآن است، دارای ۳۱ آیه بوده و در [[مدینه]] نازل شده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۳۲۷.</ref>
هفتاد و ششمین سورهٔ ''قرآن'' کریم در مصحف، و نود و هشتمین سوره به‌ ترتیب نزول. این سوره با ۳۱ آیه، ۲۴۰ کلمه و ۱۰۵۴ حرف در شمار سور مفصلات قرار می‌گیرد. نام سوره از آغازین آیهٔ آن اخذ شده، و نام‌های دیگر آن «انسان»، «هَلْ اَتی» و «اَبرار» است. مکی یا مدنی‌بودن این سوره محل اختلاف است، هرچند اغلب مفسران در مدنی‌بودن کل سوره، یا قسمتی از آن اتفاق نظر دارند.<ref>مطیع، مهدی، و زهرا عباسپور، «دهر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۴، ذیل مدخل.</ref>


در اینکه سوره «هل اتی» مدنی یا مکی است؟ در میان مفسران گفتگو است، ولی اجماع علما و مفسران شیعه بر این است که همه یا حد اقل قسمتی از آیات آغاز سوره که مقام ابرار و اعمال صالح آنها را بیان می‌کند در مدینه نازل شده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۳۲۸.</ref>
در اینکه سوره «هل اتی» مدنی یا مکی است در میان مفسران گفتگو است، ولی اجماع علما و مفسران شیعه بر این است که همه یا حداقل قسمتی از آیات آغاز سوره که مقام ابرار و اعمال صالح آنها را بیان می‌کند در مدینه نازل شده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۳۲۸.</ref>


پیامبر اکرم<small>(ص)</small> فرموده‌اند: «کسی که سوره هل اتی را بخواند پاداش او بر خداوند بهشت و لباس‌های بهشتی است».<ref>محدث نوری، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ هـ، ج۴، ص۳۵۵.</ref> و در حدیثی از امام باقر ع آمده که" یکی از پاداشهای کسی که سوره هل اتی را در هر صبح پنجشنبه بخواند این است که در قیامت با پیغمبر اکرم ص خواهد بود. مجمع البیان.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۳۲۸</ref>
این سوره به شهادت سیاقی که دارد یا همه‌اش یا حداقل اوائل آن که دوازده آیه است، در مدینه و نه آیه ذیلش در مکه نازل شده است‏.<ref>طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۱۲۰.</ref>


این سوره به شهادت سیاقی که دارد یا همه‌اش یا حداقل اوائل آن که دوازده آیه است، در مدینه و نه آیه ذیلش در مکه نازل شده است‏.<ref>طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۱۲۰.</ref>
سورهٔ دهر در ترتیب مصحف پس از سورهٔ قیامت (۷۵) قرار گرفته است و این دو را سوره‌های زوج هم دانسته‌اند. وجه ارتباط میان آنها را نیز پایان‌یافتن سورهٔ قیامت با آفرینش انسان، و شروع سورهٔ دهر با همین مبحث بیان کرده‌اند.<ref>مطیع، مهدی، و زهرا عباسپور، «دهر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۴، ذیل مدخل.</ref>


هفتادوششمین سورهٔ ''قرآن'' کریم در مصحف، و نودوهشتمین سوره به‌ترتیب نزول. این سوره با ۳۱ آیه، ۲۴۰ کلمه و ۰۵۴‘۱ حرف در شمار سور مفصلات قرار می‌گیرد. نام سوره از آغازین آیهٔ آن اخذ شده، و نامهای دیگر آن «انسان»، «هَلْ اَتی» و «اَبرار» است. مکی یا مدنی‌بودن این سوره محل اختلاف است، هرچند اغلب مفسران در مدنی‌بودن کل سوره، یا قسمتی از آن اتفاق نظر دارند.<ref>مطیع، مهدی، و زهرا عباسپور، «دهر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۴، ذیل مدخل.</ref>
=== فضیلت تلاوت و تأمل در آیات ===
در روایات خواص تلاوت سورهٔ دهر، خواصی چون صحت جسم و دوری از امراض نقل شده است؛ همچنین، قرائت مستمر سوره را باعث تقویت نفس، نقل کرده‌اند. در روایاتِ فضایلِ سوره نیز فضایلی چون پاداش بهشت و حریر، همراهی با پیامبر(ص) در سرای آخرت نقل شده است؛ همچنین روایت شده است که خواندن این سوره در رکعت اول نماز صبح، انسان را از برخی شرور بازمی‌دارد.<ref>مطیع، مهدی، و زهرا عباسپور، «دهر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۴، ذیل مدخل.</ref>


در روایات خواص تلاوت سورهٔ دهر، خواصی چون صحت جسم و دوری از امراض نقل شده است؛ همچنین، قرائت مستمر سوره را باعث تقویت نفس، نقل کرده‌اند. در روایاتِ فضایلِ سوره نیز فضایلی چون پاداش بهشت و حریر، همراهی با پیامبر(ص) در سرای آخرت نقل شده است؛ همچنین روایت شده است که خواندن این سوره در رکعت اول نماز صبح، انسان را از برخی شرور بازمی‌دارد.
پیامبر<small>(ص)</small> فرموده‌اند: «کسی که سوره هل اتی را بخواند پاداش او بر خداوند بهشت و لباس‌های بهشتی است».<ref>محدث نوری، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ هـ، ج۴، ص۳۵۵.</ref> و در حدیثی از امام باقر(ع) آمده که یکی از پاداش‌های کسی که سوره هل اتی را در هر صبح پنجشنبه بخواند این است که در قیامت با پیغمبر(ص) خواهد بود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۳۲۸</ref>


سورهٔ دهر در ترتیب مصحف پس از سورهٔ قیامت (۷۵) قرار گرفته است و این دو را سوره‌های زوج هم دانسته‌اند. وجه ارتباط میان آنها را نیز پایان‌یافتن سورهٔ قیامت با آفرینش انسان، و شروع سورهٔ دهر با همین مبحث بیان کرده‌اند.<ref>مطیع، مهدی، و زهرا عباسپور، «دهر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۴، ذیل مدخل.</ref>{{جعبه نقل قول
{{جعبه نقل قول
| اندازه قلم = کوچک
| اندازه قلم = کوچک
| نقل قول = <small>'''آیه ۳ سوره انسان:'''</small>
| نقل قول = <small>'''آیه ۳ سوره انسان:'''</small>
۱۵٬۱۴۷

ویرایش