سوره انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ اکتبر ۲۰۲۳
خط ۴۲: خط ۴۲:
گفته شده کافر با ناسپاسی خود زمینۀ رشد، ترقی و وسعت وجودی را به فضای تنگ و محدودی تبدیل می‌کند که وصف آن در یک آیه (آیۀ ۴) می‌گنجد. در مقابل، «ابرار» آنچنان در بسط روحی و معنوی قرار می‌گیرند و وصف خصوصیات و درجات آنان چنان بی‌انتهاست که ۱۸ آیه از این سوره را به خود اختصاص داده است و گویی هنوز ادامه خواهد داشت.<ref>مطیع، مهدی، و زهرا عباسپور، «دهر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۴، ذیل مدخل.</ref>
گفته شده کافر با ناسپاسی خود زمینۀ رشد، ترقی و وسعت وجودی را به فضای تنگ و محدودی تبدیل می‌کند که وصف آن در یک آیه (آیۀ ۴) می‌گنجد. در مقابل، «ابرار» آنچنان در بسط روحی و معنوی قرار می‌گیرند و وصف خصوصیات و درجات آنان چنان بی‌انتهاست که ۱۸ آیه از این سوره را به خود اختصاص داده است و گویی هنوز ادامه خواهد داشت.<ref>مطیع، مهدی، و زهرا عباسپور، «دهر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۴، ذیل مدخل.</ref>


آیه ۲۹ کهف
مضمون این آیه در جای دیگر قرآن نیز آمده است: «هر كه بخواهد ايمان بياورد و هر كه بخواهد كافر شود.»<ref>سوره کهف، آیه ۲۹.</ref>


== توصیف ابرار (نیکان) ==
== توصیف ابرار (نیکان) ==
در سوره انسان، از حضور ابرار در بهشت سخن می‌کند و از آیه ۵ تا ۲۲ به بیان مقام آنها در بهشت و ویژگی این افراد می‌پردازد. وفای به نذر، ترس از قیامت، دادن طعام به مسکین و یتیم و اسیر تنها برای خشنودی خدا، ترس از خدا و صبر از ویژگی های ابرار در این سوره است. مطابق آیات سوره انسان، جایگاه ابرار در بهشت است که در آن غرق نعمت هستند که به عنوان پاداش به آنها داده شده است.<ref>سوره انسان، آیات ۵ تا ۲۲.</ref>
در سوره انسان، از حضور ابرار در بهشت سخن می‌کند و از آیه ۵ تا ۲۲ به بیان مقام آنها در بهشت و ویژگی این افراد می‌پردازد. وفای به نذر، ترس از قیامت، دادن طعام به مسکین و یتیم و اسیر تنها برای خشنودی خدا، ترس از خدا و صبر از ویژگی های ابرار در این سوره است. مطابق آیات سوره انسان، جایگاه ابرار در بهشت است که در آن غرق نعمت هستند که به عنوان پاداش به آنها داده شده است.<ref>سوره انسان، آیات ۵ تا ۲۲.</ref>


واژۀ ابرار مشتق از «بر»، به معنای بیابان وسیع و بی‌انتها ست (راغب، ۱۴۱). بر این اساس، ابرار با انفاق محبوب و گسستن ریشۀ تعلقات دنیوی (آیۀ ۸؛ نیز آل‌عمران / ۳ / ۹۲؛ حشر / ۵۹ / ۹؛ تغابن / ۶۴ / ۱۶) در بر و نیکی خویش به وسعت مثال بر و بیابان رسیده‌اند. گستردگی وجودی ابرار خود دارای مراتبی است که در آیات ۵، ۶، ۱۷ و ۲۱ این سوره بیان، و به ۳ مرتبه از نوشیدن وصف شده است که هریک ناب‌تر و برگزیده‌تر از مرتبۀ قبلی است. ابرار در آغاز راه، از شرابی به اندازۀ کأس با مخلوط کافور و با مزاجی سرد (آیۀ ۵) از دست عبادالله می‌نوشند (آیۀ ۶)، که باعث زایل‌شدن حب دنیا و غلبۀ خوف آخرت و درنتیجه، انفاق «ما یُحب» می‌شود. سرانجامِ این روند، امنیت از عذاب روز ترسناکی است که قلوب و ابصار در آن منقلب می‌گردند. در مرحلۀ بعد مستانه از شرابی به اندازۀ کأس با مخلوط زنجبیل و با مزاجی گرم (آیۀ ۱۷) در سلسبیل، یعنی در راه‌رفتن به سوی خدا (آیۀ ۱۸)، نوشانده می‌شوند که باعث شتاب در کمال می‌شود و مراتب بالایی در بهشت را به دست می‌آورند. در این تصویرسازی الٰهی نمادهایی مثل لباس سبز، دست‌بند نقره و خدمت ولدان مخلدون در سوره مطرح شده است (آیات ۱۸-۲۰). درنهایت، از شرابی ناب، طهور، بدون اندازه و ممزوج با هر مزاجی از دست خداوند سقایت می‌شوند و به مقام حضور می‌رسند. در بالاترین مرتبه، ابرار در جایگاهی قرار می‌گیرند که خطاب آنان از غیبت به مخاطب تغییر پیدا می‌کند. خداوند آنان را به طور مستقیم، مورد خطاب قرار می‌دهد و مقام آنان از شاکر به مشکور ارتقا می‌یابد (آیۀ ۲۲).<ref>مطیع، مهدی، و زهرا عباسپور، «دهر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۴، ذیل مدخل.</ref>  
واژۀ ابرار مشتق از «بر»، به معنای بیابان وسیع و بی‌انتهاست. بر این اساس، ابرار با انفاق محبوب و گسستن ریشۀ تعلقات دنیوی (آیۀ ۸؛ نیز آل‌عمران، آیه ۹۲؛ سوره حشر، آیه ۹؛ سوره تغابن، آیه ۱۶) در نیکی خویش به وسعت مثال بر و بیابان رسیده‌اند. گستردگی وجودی ابرار خود دارای مراتبی است که در آیات ۵، ۶، ۱۷ و ۲۱ این سوره بیان، و به ۳ مرتبه از نوشیدن وصف شده است که هریک ناب‌تر و برگزیده‌تر از مرتبۀ قبلی است. ابرار در آغاز راه، از شرابی به اندازۀ کأس با مخلوط کافور و با مزاجی سرد (آیۀ ۵) از دست عبادالله می‌نوشند (آیۀ ۶)، که باعث زایل‌شدن حب دنیا و غلبۀ خوف آخرت و در نتیجه، انفاق «ما یُحب» می‌شود. سرانجامِ این روند، امنیت از عذاب روز ترسناکی است که قلوب و ابصار در آن منقلب می‌گردند. در مرحلۀ بعد مستانه از شرابی به اندازۀ کأس با مخلوط زنجبیل و با مزاجی گرم (آیۀ ۱۷) در سلسبیل، یعنی در راه‌رفتن به سوی خدا (آیۀ ۱۸)، نوشانده می‌شوند که باعث شتاب در کمال می‌شود و مراتب بالایی در بهشت را به دست می‌آورند. در این تصویرسازی الٰهی نمادهایی مثل لباس سبز، دست‌بند نقره و خدمت ولدان مخلدون در سوره مطرح شده است (آیات ۱۸-۲۰). درنهایت، از شرابی ناب، طهور، بدون اندازه و ممزوج با هر مزاجی از دست خداوند سقایت می‌شوند و به مقام حضور می‌رسند. در بالاترین مرتبه، ابرار در جایگاهی قرار می‌گیرند که خطاب آنان از غیبت به مخاطب تغییر پیدا می‌کند. خداوند آنان را به طور مستقیم، مورد خطاب قرار می‌دهد و مقام آنان از شاکر به مشکور ارتقا می‌یابد (آیۀ ۲۲).<ref>مطیع، مهدی، و زهرا عباسپور، «دهر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۴، ذیل مدخل.</ref>  
{{همچنین ببینید|ابرار در قرآن}}
{{همچنین ببینید|ابرار در قرآن}}


۱۵٬۱۴۷

ویرایش