سفارش به خوردن گوشت در روایت: تفاوت میان نسخه‌ها

پيامبر اكرم(ص) فرمودند: بر شما باد گوشت، چرا كه هر كس گوشت را چهل روز واگذارد، بدخوي مي شود و هر كس بدخوي شود، خويش را مي آزارد و هر كس خويش را آزرد در گوش وي اذان بگوييد (بحارالانوارج ۶۶ ص۷۵). آيا اين حديث صحت دارد يا نه؟ اگر صحيح است تفسير آن چيست؟

دين اسلام از آن جهت کامل ترين و جامع ترين و جاودان ترين دين است که به ابعاد مختلف حيات بشري توجه دارد از اصول عقايد و فروع دين گرفته تا روش معاشرت و آداب و رسوم زندگي و حتي به جزئي ترين نکات زندگي توجه دارد که يکي از اين جزئيات آداب تغذيه است و به اصطلاح فقهي اطعمه و اشربه است و اشاره مي کند که چه چيزي خوب است که انسان آن ها را بخورد و چه چيزهايي خوردنش پسنديده نيست حتي در خوردني ها و آشاميدني ها نيز به جزئيات رفته و نوع خوراک را هم سفارش مي کند که يکي از آن ها گوشت است که اسلام به خوردن آن سفارش اکيد دارد. و اين چيزي نيست جز اين که گوشت خصوصيات و ويژگي هاي فراوان غذائي و تقويتي براي بدن دارد. لذا پيشوايان دين هم خودشان به خوردن اين طعام اقدام مي کردند و هم ديگران را به آن سفارش مي نمودند. که يک موردش حديث فوق الذکر مي باشد.

اين حديث را به اين شکل راوندي در کتاب نوادر خود نقل کرده و در کتاب هاي ديگر نيز باکمي تفاوت در عبارت به وفور نقل شده است و قطعات مختلف حديث نيز در روايات مختلف از پيامبر(ص) و از ساير معصومين در کتاب هاي حديثي و روائي نقل شده است. و حتي در فقه اسلامي بابي بعنوان کراهت نخوردن گوشت تا چهل روز آمده و در آن روايات متعددي در اين زمينه نقل کرده اند.<ref>حر عاملي، وسايل الشيعه، قم، آل البيت، ۱۴۰۹ق، ج۲۵، ص۴۰ـ۴۲.</ref>

راوندي از سهل بن احمد از محمد بن محمد بن اشعث، از موسي بن اسماعيل بن موسي بن جعفر از پدران بزرگوارش(ع) از رسول اکرم(ص) نقل کرده است که پيامبر(ص) فرمود: عليکم باللحم، فإنه من ترک اللحم اربعين يوما ساء خلقه، و من ساء خلقه عذب نفسه، و من عذب نفسه فأذنوا في اذنه،<ref>راوندي، ضياء الدين فضل الله، النوادر، قم، دارالحديث، ۱۴۰۷ق، ص۲۳۷؛ راوندي، قطب الدين، الدعوات، قم، مدرسه امام مهدي، ۱۴۰۷ق، ص۱۵۳؛ زيد بن علي، مسند، بيروت، دارالحياه، ص۴۷۹؛ احمد بن محمد خالد برقي، المحاسن، ج۲، ص۴۶۵؛ بحارالانوار، ج۶۳، ص۷۵، ح۷۱.</ref> بر شما باد خوردن گوشت، چرا که هر کس به مدت چهل روز خوردن گوشت را ترک کند خلقش تند مي شود و کسي که خلقش تند شد، بر خويشتن آزار مي رساند و هر کس خويش را بيازارد در گوش او اذان بگوييد.

درباره صحت و سند حديث بايد گفت که محمد بن اشعث و موسي بن اسماعيل از ثقات و افراد مورد اعتماد در نقل حديث هستند و تنها سهل بن احمد است که گفته مي شود درباره اش مطالب زيادي گفته شده برخي او را مجهول دانسته و برخي نيز گفته اند امر او مخفي بود تا اين که در اواخر عمرش ايمان آورد و برخي نيز گفته اند اگر سهل بن احمد از اشعثيات نقل کند (از روايات محمد بن اشعث) مشکل ندارد لذا او را جزو ممدوحين در نقل حديث معرفي کرده اند.<ref>ر.ک: نجاشي، رجال، ص۱۸۷ـ۳۸۰؛ طوسي، رجال، ص۴۷۴؛ ابن غضائري، رجال، ج۳، ص۱۷۷.</ref> با اين حساب روايت از لحاظ سندي اشکال ندارد و اگر چه سهل در سند روايت است ولي اين روايت و امثال آن، آن قدر در کتب فقهي و روائي فراوان هست که اين فراواني جبران کننده ضعف سند هم مي تواند باشد.

از آن جا که گوشت يک غذاي کامل و مقوي است و تأثير فراواني بر چشم انسان دارد حتي پيامبر(ص) سفارش نمودند اگر کسي در مدت چهل روز نتوانست گوشت بخورد، بايد قرض کند و گوشت بخورد.<ref>وسائل الشيعه، همان، ج۱۷، ص۲۶.</ref> و اگر گوشت نخورد دچار سستي مي شود و سستي هم بدخلقي و آزار رساندن به بدن را در پي دارد.

امام صادق(ع) فرمودند: گوشت بدن از گوشت، به رويش مي آيد و هر کسي آن را چهل روز ترک کند، خلق او بد مي شود. آن را بخوريد که بر توانائي چشم و گوش شما مي افزايد.<ref>همان.</ref>

ترک خوردن گوشت باعث مي شود که بدن انسان نيروي لازم را نداشته باشد و آن پروتئيني که از گوشت جذب بدن مي شود غذاهاي ديگر به حد کافي نمي توانند آن را برطرف کنند لذا بدن سست و بي رمق مي ماند و بر اين اساس توان عبادت و بندگي خدا از انسان سلب مي شود و از طرفي سستي قوه جسماني انسان باعث بي ميلي به خانواده مي شود و اين هم تبعات بدي دارد اسلام ديني است که هميشه اعتدال را رعايت مي کند در مقابل اين احاديث روايات ديگري هست که مي گويد اگر کسي همه روزه گوشت بخورد سنگ دل مي شود.<ref>مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، موسسه الوفاء، ج۶۲، ص۲۹۴.</ref> لذا انسان بايد دقت کند نه تن پرور باشد و نه توجهي به بدن خود نکند که از ضعف و سستي موجب آزار جسم خود شود. اما اگر کار به اين جا رسيد و در اثر نخوردن گوشت و يا به هر سببي و علتي بدخلق شد براي رهائي از آن بايد کوشش کند.

اما چرا اسلام به خوردن گوشت سفارش مي کند آن هم گوشت حيواناتي با ويژگي خاص مثل گوسفند، گاو، آهو و برخي پرندگان و آبزيان. وقتي به خصوصيات اين گونه حيوانات مي نگريم در مي يابيم که همه آن ها از حيوانات آرام و بي آزار هستند که اسلام خوردن گوشت آن ها را حلال مي داند ولي در مقابل، گوشت حيواناتي مثل شير، ببر و پلنگ و گرگ و امثال اين ها را که اصولاً زندگي خشن و تجاوز گر دارند منع مي کند. لذا در مي يابيم که گوشت علاوه بر اثر جسمي و قوه بدني که به انسان مي دهد نيروي روحي و لطافت روح و اخلاق انسان را نيز تحت تأثير دارد از آن جا که اين نوع گوشت ها از منابع طبيعي مثل يونجه و گندم و انواع گياهان ديگر طي يک فرايند شيميايي تبديل به گوشت مي شوند و خاصيت لطيف دارند و مخصوصاً موقع گل دادن روح انسان را نوازش مي دهند لذا اين خاصيت در گوشت هم که با استفاده از آن علاوه بر تقويت قواي جسماني، قوه روحي و خلقي انسان نيز تقويت مي شود. ولي اگر اين نوع تغذيه بر انسان مقدور نشد يا در اثر نبود اين نعمت، انسان دچار يک بيماري روحي مي شود و در اثر اين بيماري که با عنوان «سوء خلق» از آن ياد مي شود آدمي به خود و ديگران آزار مي رساند چرا که انسان بدخلق، منافق صفت مي شود و نيز شيطان بر او تسلط مي يابد و لذا براي رهايي از اين بيماري، اسلام جايگزين ديگري در نظر گرفته که بر طرف کننده سوء خلق هست. يعني «اذان» وقتي که به مفاهيم و مضامين اذان نگاه مي کنيم همگي از توحيد و شهادت به نبوت و شتاب به عبادت و عمل خير و در نهايت باز توحيد را بيان مي کند ـ که اگر با آوازي خوش و دلنشين به گوش کسي برسد به روح او لطافت خاصي مي دهد و نفاق، کناره گيري از اجتماع و... را از بين مي برد و موجب فرار شيطان از اطراف انسان مي شود. و لذا دين اسلام اين شعار مستحکم خود را به عنوان جايگزين روحي براي گوشت که لطافت خاصي به روح انسان مي دهد برگزيده است که سعادت را در پي دارد.

۱ـ اخلاق در قرآن کريم ـ آيت الله مکارم شيرازي.

 

۳ـ اسرار و آثار اذان ـ عباس عزيزي.

==منابع==

|شاخه فرعی۲ =  

|شاخه فرعی۳ =  

  | شناسه =  

  | تیترها =  

  | ویرایش =  

  | لینک‌دهی =  

  | ناوبری =  

  | نمایه =  

  | تغییر مسیر =  

  | ارجاعات =  

  | بازبینی =  

  | تکمیل =  

  | اولویت =  

  | کیفیت =