سازگاری شهادت فجیع امام حسین(ع) با مقام او نزد خداوند


سؤال

چرا خدا با اين كه امام حسين ((ع)) را خيلي بيشتر از ما انسان هاي معمولي دوست دارد و امام حسين يك پديده ميان انسان هاست، اما آن حضرت با اين وضع و عذاب از دنيا رفت؟

اگر کسی دنیا را جداى از قبل و بعد آن در نظر بگیرد ، فلسفه مصائب دنیا بر او پوشیده خواهد شد اما اگر کسی بداند انسان برای چه خلق شده، و دنیا چه نقشی در وصول انسان به کمال نهائی اش دارد متوجهرمی شود گاهی هر چه بلاء سنگین تر باشد اوج گیری انسان بیشتر خواهد بود چنانکه نقل شده است در روز عاشورا هر چه شدت مصیبت بیشتر می شد چهره سیدالشهدا نورانی تر می شد.

غرض از فرستادن انسان به دنیا

خداوند متعال دنیا را برای پرورش و رشد انسان ها و دستیابی به ترفیع ظرفیت های وجودی او قرارداده است تا به کمال نهایی خود نزدیک شود، بنابراین دنیا محل راحتی وآسایش برای انسان نیست بلکه کارخانه هستی است، محلی است برای رشد وشکوفایی؛و رشد محقق نمی شود مگر با بلا وامتحانات[۱]

خداوند با عدل تکوینی بر اساس تعین و تحقق وجودی هرکس[۲] و به مقتضای ظرفیت های شخصیتی، او را به بلا ها و سختی ها دچار می کند تا با صبر بر آن مصائب به اجر و پاداش اخروی وترفیع درجه شخصیتی برسد.[۳] خداوند برای تسلی خاطر پیامبر در ناملایمات می فرماید:

-به راستی که انسان را در رنج آفریدم.[۴]

-پس(بدان که)با دشواری آسانی است.آری،با دشواری آسانی است.[۵]

بله این به این معنا است که ارزانی نعمات الهی بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نتیجه صبر و استقامت در برابر ناملایمات در راه خطیر رسالت است وبهشت بدون تحمل شداید در راه ایفای رسالت الهی وانسانی محال است.امیر المومنین(ع) می فرمایند: دنیا خانه ای ست پیچیده به بلا و معروف به خیانت.[۶]از رسول اکرم مکرر نقل شده است:بهشت پیچیده به سختی ها و دوزخ آمیخته به شهوات است.[۷]لذا امام سجاد(ع) برای یزید که در مجلس شام آیه ۳۰ سوره شوری را خواند و جسارت کرد که اصحاب امام حسین(ع) مصداق آن آیه اند فرمودند: امام و اصحابشان در صبر بر مصائب مصداق این آیه اند:حادثه ناگواری در زمین و زندگی شما رخ نمی دهد مگر این که از پیش در کتابی نوشته شده است، این کار بر خدا آسان است. فلسفه آن این است تا:[ شما را بیاموزد] بر آنچه از دست می دهید افسوس نخوردید و بر آنچه به دست می آورید شادمان نباشید.[۸]

معیار محبت الهی

محبوبیت در درگاه الهی با عمل هرشخص سنجیده می شود.قرآن کریم میفرماید:واینکه برای انسان جز حاصل تلاش او نیست.[۹]در روایتی آمده است: رسول خدا فرمودند: ای فاطمه دختر رسول خدا عمل خیر انجام بده که روز قیامت من برای تو در دادگاه عدل الهی هیچ سودی ندارم.[۱۰]

قرآن کریم در سوره مبارکه سجده دو عنصر مهم در اعمال انسان را معرفی میکند: صبر،یقین

-وچون شکیبایی کردند وبه آیات ما یقین داشتند،برخی از آنان را پیشوایانی قراردادیم که به فرمان ما(مردم را)هدایت می کردند.[۱۱]

به بیان آیات و روايات ملاك امتیازهای معنوی سربلندی در امتحانات سخت الهی است برای مثال امامت حضرت ابراهیم را ارمغان پیروزی در ابتلائات سختی چون پرتاب در آتش ،تنها گذاشتن زن و فرزند نوزاد در بیابان بی آب وعلف ،ذبح فرزند و... است[۱۲] ،بنابراین بر اساس این آیات هرچه عمل انسان میزان بیشتری از صبر و یقین را دارا باشد و هرچه که این دو عنصردرجات بالاتری داشته باشند محبوب درگاه الهی خواهد بود؛پس محبوب ترین افراد در درگاه الهی کسی است که همواره زندگی اش پوشیده از صبر و یقین باشد که لازمه آن ابتلا به بلاها و مصائب بسیار است واگر کسی مصون از هرگونه بلائی باشد درواقع به عذاب استدراج [۱۳]دچار شده است.[۱۴]

- امام صادق(ع) می فرمایند: انسان نزد خداوند مقامی دارد که از طریق اعمال نیک به آن نمیرسد،خداوند او را به بلیه ای در جسم ،یا مال و فرزندش گرفتار میکند،هرگاه صبور باشد به آن مقام خواهد رسید.[۱۵]

-امام سجاد در پاسخ به اسحاق بن عمار میفرمایند: ای اسحاق حادثه ناگواری را که به آن صبر می کنی و مستوجب پاداش می شوی مصیبت نخوان، مصیبت آن حادثه ای است که انسان به آن صبر ننماید و از اجر آن محروم گردد.

عمومیت بلای امام حسین(ع)

در روایتی از پیامبراکرم صلى الله علیه وآله سلم نقل شده است اگر امکان ظهور سخاوت بود، در قالب امام حسین(ع) ظاهر میشد.[۱۶]زیرا امام(ع) سخاوت مندانه همه آنچه که در عالم هستی داشتنداز مال وخانواده تاجان مبارک خودرا در طبق اخلاص به پروردگار تقدیم نمودند ؛این همان امتحانی است که به نوعی همه ی انسان ها به آن دچار میشوند اما برخی خیلی سخت در لحظه جان دادن از آن عبور میکنند و برخی آسان تر.اما سید الشهدا سلام الله علیه به بهترین شکل ممکن به انتخاب خود آنها را به پروردگار تقدیم نمودند و اجر عظیم در یافت نمودند.

تفاوت این تقدیم کردن و آن از دست دادن مانند شهید است و کسی که به مرگ طبیعی میمیرد.شهدا جان خود را به پروردگار عالم می فروشند ودر قبال آن بهشت را دریافت میکنند[۱۷] و نزد پروردگارشان روزی میگیرند[۱۸] اما سایر افراد به سختی از لحظات جان دادن عبور میکنند در روایتی از سلمان فارسی نقل شده است که در ییماری که به مرگ وی منجر شد ایشان به زیارت اهل قبور رفتند پس از سه بار سلام دادن به اهل قبور یکی از اموات جواب ایشان را داد سلمان به وی گفت مرگ را برایم توصیف کن وایشان گفتند من به رحمت خدا اهل بهشتم ودر دنیا اهل کار حرام ولقمه حرام نبوده ام اما با این حال مرگ برایم مانند آن بود که از فرق سر تا پایم را قیچی کردند واگربارهاو بارها شمشیر بخوری بهتر از لحظات مرگ است.[۱۹]

معیار برتری اهل بیت سلام الله علیهم

بنابراین میتوان نتیجه گرفت که اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به دلیل آنکه بالاترین مقام صبر و یقین را دارا بودند دنیا به سخت ترین امتحانات الهی وارد شدند و به بالاترین درجات قرب ورضا الهی رسیدند.برای مثال صبردر ابتلائات الهی دقیقا همان چیزی است که روایات ما برای حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مطرح می کنند:ای امتحان پس داده به طورحتم تو را امتحان کرد کسیکه تو را تو را به دینا آورد پیش از آنکه تو را به دنیا بیاورد پس تو را صابر یافت.[۲۰] وبه همین دلیل است که اهل بیت سلام الله علیهم محبوب ترین افراد در درگاه الهی هستند،زیرا با ابتلاء به سخت ترین بلاها به بالاترین درجه صبر ویقین دست یافته اند. در روز عاشورا نقل شده است که هرچه ظهر عاشورا نزدیک تر میشد ومصائب شدید تر میشد چهره سید الشهدا افروخته تر و نورانی تر میشد و آرامش آن نفس مطمئنه نمود بیشتری میافت.[۲۱]

مطالعه بیشتر:

۱.عقاید استدلالی،ربانی گلپایگانی،علی،نشرهاجر،قم،درس ۲۵ .صفحه۲۱۷تا۲۲۶

۲.عدل الهی،مطهری،مرتضی،انتشارات صدرا،تهران،بخش سوم تاششم،صفحات۱۳۸تا۲۵۶

۳.انسان ۲۵۰ساله،حسینی خامنه ای،سید علی،انتشاراتموسسه ایمان جهادی،بخش ششم،صفحات۱۶۳تا۱۸۷

حدیث اخلاقی:

آخرین نامه سید الشهدا:فکان الدنیا لم تکن و لآخره لم تضل[۲۲]

گویا اصلا دنیایی نبوده وآخرت همیشه بوده است.

منابع

  1. ربانی گلپایگانی،علی،عقاید استدلالی،نشر هاجر،قم،ج۱،ص۲۱۹تا۲۲۵
  2. سبزواری،ملاهادی،شرح الاسماءالحسنی، ص۵۴
  3. مطهری،مرتضی،عدل الهی،انتشارات صدرا،قم،ص۱۸۸تا۱۹۱
  4. سوره مبارکه بلد آیه۴
  5. سوره مبارکه انشراح آیات۵،۶
  6. نهج البلاغه،خطبه۲۲۷
  7. نهج البلاغه، خطبه۱۷۵
  8. سوره مبارکه حدید ، آیا۲۲و۲۳
  9. سوره مبارکه نجم آیه۳۹
  10. انصاری زنجانی،اسماعیل،موسوعه الکبری،ناشردلیلنا،ج۲۴،ص۱۹۵ قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: يا فاطمه بنت رسول الله ، ا عملی الله خیرا ، فانی لا ا غنیعنک من الله شيئا یوم القیامه.
  11. سوره مبارکه سجده آیه۲۴
  12. سوره مبارکه بقره،آیه۱۲۴
  13. نهج البلاغه،کلمات قصار شماره۱۱۶،۲۶۰
  14. مبارکه اعراف آیات۹۶و۱۸۲
  15. مجلسی،محمد تقی،بحار الانوار،ج۷۱،ص۹۴
  16. حموئی جوینی،ابراهیم،فرائد السمطین،ناشر موسسه محمودی،ج۲،ص۶۸
  17. سوره مبارکه توبه آیه۱۱۱
  18. سوره مبارکه آل عمران آیه۱۶۹
  19. تویسرکانی ، محمدنبی،لئالی الاخبار ،ص۱۶۶۹ http://lib.qhu.ac.ir/post/۵۴۰۹۶/لئالی-الاخبار/p۱۶۶۸/
  20. انصاری زنجانی،اسماعیل،موسوعه الکبری،همان،ج۲۲،ص۳۴۵ یا ممتحنه لقد امتحنک الله الذی خلقک قبل ان یخلقك فوجدک لممتحنک صابره
  21. شیخ صدوق،معانی الاخبار،جامعه المدرسین،قم،۱۳۶۱ش،ص۲۸۸ مجلسی،محمد تقی ،بحار الانوار،ج۶،ص۱۵۴
  22. مجلسی،همان،ج۴۵،ص۸۷