سؤال
رومان کیست و چه مسئولیتی دارد؟

رومان نام فرشته‌‏اى است كه در قبر پيش از نکیر و منکر می‌آيد.[۱] امام سجاد(ع) در دعایی که در صحیفه سجادیه نقل شده، نام رومان را در کنار نام نکیر و منکر آورده و بر آن‌ها درود می‌فرستد.[۲] برخی شارحان صحیفه سجادیه در شرح این دعا، رومان را به مانند نکیر و منکر دانسته که از جنس آدمیان نیستند و تصدیق وجود رومان را به مانند فرشته‌های دیگر واجب دانسته‌اند.[۳]

طریحی عالم و مفسر شیعی در کتاب مجمع البحرین، رومان را نام فرشته‌ای دانسته که در قبر با آدمیان ملاقات می‌کند.[۴] علامه مجلسی روایتی را از عبدالله بن سلام از پیامبر اسلام نقل می‌کند که رومان، نخستین فرشته‌ای است که در قبر پیش از نکیر و منکر بر جنازه وارد می‌شود و پرونده اعمال افراد را آماده می‌کند.[۵] همه‌ی وظایفی که در حدیث عبدالله بن سلام برای رومان ذکر شده است، در حدیث سلمان فارسی نیز برای اولین فرشته‌ای که در قبر سراغ میت می‌آید، ذکر شده که البته نامی از رومان نیاورده است.[۶]

علامه مجلسی با اینکه روایت عبدالله بن سلام را ذکر کرده، اما معتقد است، نام این فرشته جز در صحیفه سجادیه در منابع معتبر شیعه نیامده و نام این فرشته در کتاب‌های اهل‌سنت ذکر شده است.‏[۷]

البته در برخی روایات از فرشته دیگری با نام رومان یاد شده است.[۸]

منابع

  1. امام سجاد(ع)، الصحيفة السجادية، ترجمه و شرح فيض الإسلام، ۱۳۷۶ش، ص۵۶.
  2. صحیفهٔ سجادیه، دعای سوم، ص۳۵۱.
  3. سید علی خان کبیر، ریاض السالکین، ص۹۴، میانجی، ص۳۵۲.
  4. فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ص۲۵۴.
  5. علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۲۳۴.
  6. علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۳۷۴.
  7. علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۲۳۴.
  8. شیخ صدوق، علل الشرائع‏، ج۲، ص۵۵۴، قم، كتاب فروشى داورى‏، ۱۳۸۵ش.