|
|
| (۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش}}
| |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| رومان یا فتّان القبور چه ملکی است و چه زمانی نزد میت می‌آید؟ | | رومان کیست و چه مسئولیتی دارد؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| امام سجاد (علیه السلام) در صحیفهٔ کاملهٔ سجّادیه، آنجا که به ملائکه صلوات می‌فرستد؛ می‌فرماید: «و منکر و نکیر و رومان، فتان القبور…» ;<ref>صحیفهٔ سجادیه، دعای سوم یا چهارم، ص۳۵۱.</ref> یعنی «رحمت خدا، به منکر و نکیر و رومان باد که امتحان و سؤال کنندگان در قبر هستند». | | {{پاسخ}} |
| مرحوم سید علی خان در شرح این فراز می‌فرماید:
| | {{درگاه|واژه‌ها}} |
| | '''رومان''' نام فرشته‌ای است که در قبر پیش از [[نکیر و منکر]] از اعمال انسان سؤال می‌کند.<ref>امام سجاد(ع)، الصحیفة السجادیة، ترجمه و شرح فیض الإسلام، ۱۳۷۶ش، ص۵۶.</ref> [[امام سجاد(ع)]] در دعایی که در [[صحیفه سجادیه]] نقل شده، نام رومان را در کنار نام نکیر و منکر آورده و بر آنها درود می‌فرستد.<ref>امام سجاد(ع)، الصحیفة السجادیة، قم، الهادی،۱۳۷۶ش، دعای سوم، ص۳۵۱.</ref> برخی شارحان صحیفه سجادیه در شرح این دعا، رومان را به مانند نکیر و منکر از فرشته‌ها شمرده‌اند و تصدیق وجود او را مانند فرشته‌های دیگر [[واجب]] دانسته‌اند.<ref>سید علی خان کبیر، ریاض السالکین، ص۹۴.</ref> |
|
| |
|
| ... منکر، نکیر و رومان مانند جبرئیل از جنس آدمیان نیستند تا دیگران آنها را در دنیا ببیند… ; پس تصدیق وجود ملائکهٔ نکیر و منکر و رومان، واجب و ایمان به اینکه که آنها می‌پرسند، نیز واجب است….<ref>سید علی خان کبیر، ریاض السالکین، ص۹۴، میانجی، ص۳۵۲.</ref>
| | [[طریحی]] عالم و مفسر شیعی در کتاب [[مجمع البحرین (کتاب)|مجمع البحرین]]، رومان را نام فرشته‌ای دانسته که در قبر با آدمیان ملاقات می‌کند.<ref>فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ص۲۵۴.</ref> [[علامه مجلسی]] روایتی را از [[عبدالله بن سلام]] از [[حضرت محمد(ص)|پیامبر اسلام]] نقل می‌کند که رومان، نخستین فرشته‌ای است که در قبر پیش از نکیر و منکر بر جنازه وارد می‌شود و پرونده اعمال افراد را آماده می‌کند.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۲۳۴.</ref> همه وظایفی که در حدیث عبدالله بن سلام برای رومان ذکر شده، در حدیث [[سلمان فارسی]] برای اولین فرشته‌ای که در قبر سراغ میت می‌آید، آمده که البته نامی از رومان نیامده است.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۳۷۴.</ref> |
|
| |
|
| در مجمع البحرین آمده است: «رومان اسم ملکی است که با آدمیان در قبر است».<ref>فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ص۲۵۴.</ref> | | علامه مجلسی با اینکه روایت عبدالله بن سلام را ذکر کرده، اما معتقد است، نام این فرشته جز در صحیفه سجادیه در منابع معتبر شیعه نیامده و نام این فرشته در کتاب‌های اهل‌سنت ذکر شده است.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۲۳۴.</ref> |
|
| |
|
| در نتیجه، رومان یکی از ملائک قبر است و کارش مشابه نکیر و منکر (امتحان و پرسش از میت) است. از این رو «فتان القبور» صفت رومان و نکیر و منکر قرار گرفته است. | | در برخی روایات از فرشته دیگری با نام رومان یاد شده، که وظیفه وی جذر و مد آب دریا شمرده شده است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۲، ص۵۵۴، قم، کتاب فروشی داوری، ۱۳۸۵ش.</ref> |
| | |
| در بارهٔ کار و جایگاه آن، در منابع شیعی و سنی بسیار آمده است؛ ولی مستند همه، تنها این حدیث است. عبدالله بن سلام<ref>عبدالله بن سلام بن الحارث الاسرائیلی من الصحابه، کان من احبار الیهود فأسلم مات سنه ثلاث و اربعین بالمدینه، طبقات ابن سعد، ج۲، ص۳۵۲.</ref> از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل می‌کند که<ref>نعمت الله جزایری، الانوار النعمانیه، ج۴، ص۲۲۰; فیض کاشانی، علم الیقین، ج۲، ص۱۰۸۰; و کفایه الموحدین، ج۳، ص۲۳۱.</ref> از رسول خدا پرسیدم: «نخستین ملکی که پیش از نکیر و منکر بر میت وارد می‌شود، کیست؟» فرمود: «ملکی است به نام رومان که با چهره ای چون خورشید، بر میت وارد می‌شود و می‌گوید که کارهای نیک و بد خود را، در دنیا بنویس». میت می‌گوید: «چگونه بنویسم که نه کاغذی دارم، نه قلمی و نه مرکبی؟» ملک می‌گوید: «آب دهان تو مرکب، انگشت تو قلم و تکه ای از کفن تو کاغذ». میت نخست کارهای نیک خود را می‌نویسد، وقتی به کارهای بد خود می‌رسد حیا و شرم می‌کند و دست برمی‌دارد. ملک می‌گوید: «ای خطاکار! در دنیا از خالق خود شرم نکردی و کار زشت انجام دادی! اکنون از نوشتن آن شرم می‌کنی؟» عمودی در دست دارد که بالا می‌برد تا بر فرق او زند. میت می‌گوید: «نزن می‌نویسم». پس از نوشتن، ملک امر می‌کند که آن نوشته را با ناخن خود مهر کند و سپس تا روز قیامت آن را به گردن خود بیاویزد، چنان‌که خداوند می‌فرماید: (وَ کُلَّ إِنسان أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِی عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ یَوْمَ الْقِیامَه کِتاباً یَلْقاهُ مَنْشُوراً).<ref>اسراء: ۱۳; و شیخ طبرسی، مجمع البیان، ج۶، ص۶۲۰–۶۲۲.</ref> بنابراین کار رومان تشکیل پرونده و پیش از نکیر و منکر است.
| |
| | |
| فیض کاشانی، پس از نقل حدیث عبدالله بن سلام می‌فرماید:
| |
| | |
| شاید «رومان فتان القبور» که در کلام امام سجاد (علیه السلام) آمده است، به همین ملک]در حدیث ابن سلام[ اشاره باشد.<ref>علم الیقین، ج۲، ص۱۰۸۲.</ref>
| |
| | |
| همه ی وظایفی که در حدیث عبدالله بن سلام برای رومان ذکر شده است، در حدیث معروف سلمان فارسی برای اولین ملکی که در قبر سراغ میت می‌آید، ذکر شده است; هر چند نامی از رومان به میان نیامده است.<ref>علامه ی مجلسی، بحار الانوار، ج۲۲، ص۳۷۴، ح ۱۳.</ref>
| |
| | |
| در روایت دیگر آمده است:
| |
| | |
| رومان نزد میت می‌آید و او را می‌بوید، اگر او را از اهل خیر و سعادت یافت، به منکر و نکیر خبر می‌دهد تا با او رفق و مدارا کنند; ولی اگر او را اهل شرّ و شقاوت یافت، به آن دو خبر می‌دهد تا بر او سخت گیرند و او را عذاب کنند.<ref>الانوار النعمانیه، ج۴، ص۲۲۱; کفایه الموحدین، ج۳، ص۲۳۲.</ref>
| |
| | |
| در دیگر منابع اهل سنت نیز ملکی به نام رومان وارد شده است; هر چند از لحاظ سند ضعیف است.<ref>سیوطی، شرح الصدور، ص۱۷۴.</ref>
| |
| | |
| فیض کاشانی می‌فرماید:
| |
| | |
| سؤال قبر، از منابع شیعه و سنی روایات متضافری (بسیار زیاد) دارد. این اخبار به حدی زیاد است که جای هیچ تردیدی باقی نمی‌گذارد.<ref>علم الیقین، ج۲، ص۱۰۶۵، فصل ۳.</ref>
| |
| | |
| سیوطی می‌گوید که درباره ی سؤال دو ملک در قبر، احادیث متواتر و مؤکد است و حدود بیست و شش طریق را همراه با راویان آن ذکر می‌کند.<ref>شرح الصدور، ص۱۷۰.</ref>
| |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| خط ۴۲: |
خط ۲۲: |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه =- |
| | تیترها = | | | تیترها =- |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینک‌دهی = | | | لینک‌دهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر = |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی =شد |
| | تکمیل = | | | تکمیل = |
| | اولویت = | | | اولویت =ب |
| | کیفیت = | | | کیفیت =ب |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
| | |
| | [[رده:فرشتگان]] |