|
|
| (۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش}}
| |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| رومان يا فتّان القبور چه ملكى است و چه زمانى نزد ميت مى آيد؟ | | رومان کیست و چه مسئولیتی دارد؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| امام سجاد(عليه السلام) در صحيفه ى كامله ى سجّاديه، آنجا كه به ملائكه صلوات مى فرستد; مى فرمايد: «و منكر و نكير و رومان، فتان القبور...»;<ref>صحيفه ى سجاديه، دعاى سوم يا چهارم، ص۳۵۱.</ref> يعنى «رحمت خدا، به منكر و نكير و رومان باد كه امتحان و سؤال كنندگان در قبر هستند». | | {{پاسخ}} |
| مرحوم سيد على خان در شرح اين فراز مى فرمايد:
| | {{درگاه|واژه‌ها}} |
|
| | '''رومان''' نام فرشته‌ای است که در قبر پیش از [[نکیر و منکر]] از اعمال انسان سؤال می‌کند.<ref>امام سجاد(ع)، الصحیفة السجادیة، ترجمه و شرح فیض الإسلام، ۱۳۷۶ش، ص۵۶.</ref> [[امام سجاد(ع)]] در دعایی که در [[صحیفه سجادیه]] نقل شده، نام رومان را در کنار نام نکیر و منکر آورده و بر آنها درود می‌فرستد.<ref>امام سجاد(ع)، الصحیفة السجادیة، قم، الهادی،۱۳۷۶ش، دعای سوم، ص۳۵۱.</ref> برخی شارحان صحیفه سجادیه در شرح این دعا، رومان را به مانند نکیر و منکر از فرشته‌ها شمرده‌اند و تصدیق وجود او را مانند فرشته‌های دیگر [[واجب]] دانسته‌اند.<ref>سید علی خان کبیر، ریاض السالکین، ص۹۴.</ref> |
| ... منكر، نكير و رومان مانند جبرئيل از جنس آدميان نيستند تا ديگران آنها را در دنيا ببيند...; پس تصديق وجود ملائكه ى نكير و منكر و رومان، واجب و ايمان به اينكه كه آنها مى پرسند، نيز واجب است... .<ref>سيد على خان كبير، رياض السالكين، ص۹۴، ميانجى، ص۳۵۲.</ref>
| | |
|
| | [[طریحی]] عالم و مفسر شیعی در کتاب [[مجمع البحرین (کتاب)|مجمع البحرین]]، رومان را نام فرشته‌ای دانسته که در قبر با آدمیان ملاقات می‌کند.<ref>فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ص۲۵۴.</ref> [[علامه مجلسی]] روایتی را از [[عبدالله بن سلام]] از [[حضرت محمد(ص)|پیامبر اسلام]] نقل می‌کند که رومان، نخستین فرشته‌ای است که در قبر پیش از نکیر و منکر بر جنازه وارد می‌شود و پرونده اعمال افراد را آماده می‌کند.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۲۳۴.</ref> همه وظایفی که در حدیث عبدالله بن سلام برای رومان ذکر شده، در حدیث [[سلمان فارسی]] برای اولین فرشته‌ای که در قبر سراغ میت می‌آید، آمده که البته نامی از رومان نیامده است.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۳۷۴.</ref> |
| در مجمع البحرين آمده است: «رومان اسم ملكى است كه با آدميان در قبر است».<ref>فخرالدين طريحى، مجمع البحرين، ج۲، ص۲۵۴.</ref> | | |
|
| | علامه مجلسی با اینکه روایت عبدالله بن سلام را ذکر کرده، اما معتقد است، نام این فرشته جز در صحیفه سجادیه در منابع معتبر شیعه نیامده و نام این فرشته در کتاب‌های اهل‌سنت ذکر شده است.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۲۳۴.</ref> |
| در نتيجه، رومان يكى از ملائك قبر است و كارش مشابه نكير و منكر (امتحان و پرسش از ميت) است. از اين رو «فتان القبور» صفت رومان و نكير و منكر قرار گرفته است.
| | |
|
| | در برخی روایات از فرشته دیگری با نام رومان یاد شده، که وظیفه وی جذر و مد آب دریا شمرده شده است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۲، ص۵۵۴، قم، کتاب فروشی داوری، ۱۳۸۵ش.</ref> |
| در باره ى كار و جايگاه آن، در منابع شيعى و سنى بسيار آمده است; ولى مستند همه، تنها اين حديث است. عبدالله بن سلام<ref>عبدالله بن سلام بن الحارث الاسرائيلى من الصحابه، كان من احبار اليهود فأسلم مات سنه ثلاث و اربعين بالمدينه، طبقات ابن سعد، ج۲، ص۳۵۲.</ref> از پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله)نقل مى كند كه<ref>نعمت الله جزايرى، الانوار النعمانيه، ج۴، ص۲۲۰; فيض كاشانى، علم اليقين، ج۲، ص۱۰۸۰; و كفايه الموحدين، ج۳، ص۲۳۱.</ref> از رسول خدا پرسيدم: «نخستين ملكى كه پيش از نكير و منكر بر ميت وارد مى شود، كيست؟» فرمود: «ملكى است به نام رومان كه با چهره اى چون خورشيد، بر ميت وارد مى شود و مى گويد كه كارهاى نيك و بد خود را، در دنيا بنويس». ميت مى گويد: «چگونه بنويسم كه نه كاغذى دارم، نه قلمى و نه مركبى؟» ملك مى گويد: «آب دهان تو مركب، انگشت تو قلم و تكه اى از كفن تو كاغذ». ميت نخست كارهاى نيك خود را مى نويسد، وقتى به كارهاى بد خود مى رسد حيا و شرم مى كند و دست بر مى دارد. ملك مى گويد: «اى خطاكار! در دنيا از خالق خود شرم نكردى و كار زشت انجام دادى! اكنون از نوشتن آن شرم مى كنى؟» عمودى در دست دارد كه بالا مى برد تا بر فرق او زند. ميت مى گويد: «نزن مى نويسم». پس از نوشتن، ملك امر مى كند كه آن نوشته را با ناخن خود مهر كند و سپس تا روز قيامت آن را به گردن خود بياويزد، چنان كه خداوند مى فرمايد: (وَ كُلَّ إِنسان أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيامَه كِتاباً يَلْقاهُ مَنْشُوراً)<ref>اسراء: ۱۳; و شيخ طبرسى، مجمع البيان، ج۶، ص۶۲۰ ـ ۶۲۲.</ref>. بنابراين كار رومان تشكيل پرونده و پيش از نكير و منكر است.
| | |
|
| | == منابع == |
| فيض كاشانى، پس از نقل حديث عبدالله بن سلام مى فرمايد:
| | {{پانویس|۲}} |
|
| |
| شايد «رومان فتان القبور» كه در كلام امام سجاد(عليه السلام)آمده است، به همين ملك ]در حديث ابن سلام[ اشاره باشد.<ref>علم اليقين، ج۲، ص۱۰۸۲.</ref>
| |
|
| |
| همه ى وظايفى كه در حديث عبدالله بن سلام براى رومان ذكر شده است، در حديث معروف سلمان فارسى براى اولين ملكى كه در قبر سراغ ميت مى آيد، ذكر شده است; هر چند نامى از رومان به ميان نيامده است.<ref>علامه ى مجلسى، بحار الانوار، ج۲۲، ص۳۷۴، ح ۱۳.</ref> | |
|
| |
| در روايت ديگر آمده است:
| |
|
| |
| رومان نزد ميت مى آيد و او را مى بويد، اگر او را از اهل خير و سعادت يافت، به منكر و نكير خبر مى دهد تا با او رفق و مدارا كنند; ولى اگر او را اهل شرّ و شقاوت يافت، به آن دو خبر مى دهد تا بر او سخت گيرند و او را عذاب كنند.<ref>الانوار النعمانيه، ج۴، ص۲۲۱; كفايه الموحدين، ج۳، ص۲۳۲.</ref>
| |
|
| |
| در ديگر منابع اهل سنت نيز ملكى به نام رومان وارد شده است; هر چند از لحاظ سند ضعيف است.<ref>سيوطى، شرح الصدور، ص۱۷۴.</ref> | |
|
| |
| فيض كاشانى مى فرمايد:
| |
|
| |
| سؤال قبر، از منابع شيعه و سنى روايات متضافرى (بسيار زياد) دارد. اين اخبار به حدى زياد است كه جاى هيچ ترديدى باقى نمى گذارد.<ref>علم اليقين، ج۲، ص۱۰۶۵، فصل ۳.</ref>
| |
|
| |
| سيوطى مى گويد كه در باره ى سؤال دو ملك در قبر، احاديث متواتر و مؤكد است و حدود بيست و شش طريق را همراه با راويان آن ذكر مى كند.<ref>شرح الصدور، ص۱۷۰.</ref>
| |
|
| |
| ==منابع== | |
| <references />
| |
| {{شاخه | | {{شاخه |
| | شاخه اصلی = | | | شاخه اصلی = کلام |
| |شاخه فرعی۱ = | | | شاخه فرعی۱ = معاد |
| |شاخه فرعی۲ = | | |شاخه فرعی۲ =قبر |
| |شاخه فرعی۳ = | | |شاخه فرعی۳ = |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه =- |
| | تیترها = | | | تیترها =- |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینک‌دهی = | | | لینک‌دهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر = |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی =شد |
| | تکمیل = | | | تکمیل = |
| | اولویت = | | | اولویت =ب |
| | کیفیت = | | | کیفیت =ب |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
| | |
| | [[رده:فرشتگان]] |