روحانیت از منظر امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


از دیدگاه امام خمینی و مقام معظم رهبری، روحانیت در دو گروه کلی روحانیت اصیل، متعهد، آگاه، پیشرو و انقلابی و همچنین روحانیت غیر اصیل، متحجر، ناآگاه و وابسته تقسیم می‌شوند.
از دیدگاه [[امام خمینی]] و [[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]]، روحانیت در دو گروه کلی روحانیت اصیل، متعهد، آگاه، پیشرو و انقلابی و همچنین روحانیت غیر اصیل، متحجر، ناآگاه و وابسته تقسیم می‌شوند.


== روحانیت اصیل ==
== روحانیت اصیل ==
روحانیت اصیل، متعهد، پیشرو و انقلابی، از منظر امام و رهبری روحانیتی است که به وظایف و مسئولیت‌های خویش به خوبی آشنایی داشته و بدان عمل می‌نماید و با شناخت کامل در برابر دشمنان ایستادگی نموده و مشکلات را به جان خریده است.
روحانیت اصیل، متعهد، پیشرو و انقلابی، از منظر [[امام خمینی]] و [[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] روحانیتی است که به وظایف و مسئولیت‌های خویش به خوبی آشنایی داشته و بدان عمل می‌نماید و با شناخت کامل در برابر دشمنان ایستادگی نموده و مشکلات را به جان خریده است.


این دسته از روحانیت از نگاه امام و رهبری دارای چندین ویژگی عمده هستند که عبارت است از:
این دسته از روحانیت از نگاه امام و رهبری دارای چندین ویژگی عمده هستند که عبارت است از:


=== پایگاه محکم اسلام در برابر انحرافات ===
=== پایگاه محکم اسلام در برابر انحرافات ===
امام خمینی در کتاب صحیفه امام حوزه‌های علمیه و علمای متعهد را در طول تاریخ اسلام و تشیع، مهمترین پایگاه محکم اسلام در برابر حملات و انحرافات و کج‌روی‌ها معرفی کرده است.»<ref>صحیفه امام، ج۲۱، ص۲۷۴</ref>
[[امام خمینی]] در کتاب [[صحیفه نور]]، حوزه‌های علمیه و علمای متعهد را در طول تاریخ [[اسلام]] و [[تشیع]]، مهمترین پایگاه محکم اسلام در برابر حملات و انحرافات و کج‌روی‌ها معرفی کرده است.»<ref>صحیفه امام، ج۲۱، ص۲۷۴</ref>


مقام معظم رهبری نیز احساس مسئولیت را تعبیر دیگری از تعهد دینی و تدین دانسته و بی‌تفاوت بودن و بی‌اعتنایی به کج‌روی‌ها و انحراف‌ها را مغایر با این احساس می‌داند. ایشان معتقدند، بی‌تفاوتی، دشمن بزرگ تعهد و رسالت عالمان دین و روشن فکران و آگاهان در جامعه است... روشنفکر غیر مسئول، عالم غیر مسئول، مبلّغ غیر مسئول و بی‌مبالات که برایش اهمیت ندارد مردم، جوان‌ها، ذهن‌ها و فکرها به کجا می‌روند و تحت تأثیر چه قرار می‌گیرند، نمی‌تواند آن نقش لازم را که نقش پیغمبران است، ایفا کند.<ref>بیانات در دیدار روحانیون نوشهر، ۲۹/۲/۱۳۷۸</ref>
مقام معظم رهبری نیز احساس مسئولیت را تعبیر دیگری از تعهد دینی و تدین دانسته و بی‌تفاوت بودن و بی‌اعتنایی به کج‌روی‌ها و انحراف‌ها را مغایر با این احساس می‌داند. ایشان معتقدند، بی‌تفاوتی، دشمن بزرگ تعهد و رسالت عالمان دین و روشنفکران و آگاهان در جامعه است... روشنفکر غیرمسئول، عالم غیر مسئول، مبلّغ غیرمسئول و بی‌مبالات که برایش اهمیت ندارد مردم، جوان‌ها، ذهن‌ها و فکرها به کجا می‌روند و تحت تأثیر چه قرار می‌گیرند، نمی‌تواند آن نقش لازم را که نقش [[پیامبران|پیغمبران]] است، ایفا کند.<ref>بیانات در دیدار روحانیون نوشهر، ۲۹/۲/۱۳۷۸</ref>


=== امید بخش، پیشتاز، وظیفه شناس ===
=== امید بخش، پیشتاز، وظیفه شناس ===
امام خمینی معتقدند: «روحانیون مبارز و متعهد به اسلام در طول تاریخ و در سخت‌ترین شرایط همواره با دلی پر از امید و قلبی سرشار از عشق و محبت به تعلیم و تربیت و هدایت نسل‌ها همت گماشته‌اند و همیشه پیشتاز و سپر بلای مردم بوده‌اند، بر بالای‌دار رفته‌اند و محرومیت‌ها چشیده‌اند، زندان‌ها رفته‌اند و اسارت‌ها و تبعیدها دیده‌اند و بالاتر از همه آماج طعن‌ها و تهمت‌ها بوده‌اند و در شرایطی که بسیاری از روشنفکران در مبارزه با طاغوت به یأس و ناامیدی رسیده بودند، روح امید و حیات را به مردم برگرداندند و از حیثیت و اعتبار واقعی مردم دفاع نموده‌اند.»<ref>صحیفه نور، ج۲۰، ص۲۴۲</ref>
[[امام خمینی]] معتقدند: «روحانیون مبارز و متعهد به [[اسلام]] در طول تاریخ و در سخت‌ترین شرایط همواره با دلی پر از امید و قلبی سرشار از عشق و محبت به تعلیم و تربیت و هدایت نسل‌ها همت گماشته‌اند و همیشه پیشتاز و سپر بلای مردم بوده‌اند، بر بالای‌دار رفته‌اند و محرومیت‌ها چشیده‌اند، زندان‌ها رفته‌اند و اسارت‌ها و تبعیدها دیده‌اند و بالاتر از همه آماج طعن‌ها و تهمت‌ها بوده‌اند و در شرایطی که بسیاری از روشنفکران در مبارزه با طاغوت به یأس و ناامیدی رسیده بودند، روح امید و حیات را به مردم برگرداندند و از حیثیت و اعتبار واقعی مردم دفاع نموده‌اند.»<ref>صحیفه نور، ج۲۰، ص۲۴۲</ref>


مقام معظم رهبری:
[[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] نیز حضور، پیشگامی، هوشیاری و وظیفه‌شناسی [[روحانیت]] را یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده در بروز و پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] و نیز تشکیل نظام جمهوری اسلامی دانسته و معتقدند که ادامه آن تا به امروز بوده است.»<ref>بیانات در دیدار با جمعی از علما و مدرسان حوزه علمیه قم و مدارس علمیه تهران، ۲/۱۲/۱۳۶۸</ref>
 
«حضور و پیشگامی و هوشیاری و وظیفه شناسی وبرخی از خصوصیات ممتاز روحانیت، یکی از مهم‌ترین عوامل و شاید یک عامل تعیین کننده در بروز و پیروزی وسیر این انقلاب و نیز تشکیل دولت و حکومت و نظام جمهوری اسلامی و ادامه آن تا به امروز بوده است.»<ref>بیانات در دیدار با جمعی از علما و مدرسان حوزه علمیه قم و مدارس علمیه تهران، ۲/۱۲/۱۳۶۸</ref>


=== دوری از زخارف دنیا و مقابله با زراندوزان ===
=== دوری از زخارف دنیا و مقابله با زراندوزان ===
حضرت امام:
[[امام خمینی]] معتقدند که روحانیت اصیل [[اسلام]]، هرگز زیر بار سرمایه‌داران، پول‌پرستان و خوانین نرفته و همواره این شرافت را برای خود حفظ کرده‌اند... روحانیت متعهد به خون سرمایه‌داران زالو صفت تشنه است و هرگز با آنان سر آشتی نداشته و نخواهد داشت.»<ref>صحیفه نور، ج۲۱، ص۹۰</ref>


«روحانیت اصیل اسلام هرگز زیر بار سرمایه داران و پول پرستان و خوانین نرفته‌اند و همواره این شرافت را برای خود حفظ کرده‌اند...روحانیت متعهد به خون سرمایه داران زالو صفت تشنه است و هرگز با آنان سر آشتی نداشته و نخواهد داشت.»<ref>صحیفه نور، ج۲۱، ص۹۰</ref>
[[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] در تبیین جایگاه روحانیت اصیل فرموده است: «آزادگی روحانیون و علمای دین و عدم نفوذ قدرت‌های داخلی و جهانی در آنان، موجب آن بوده است که قلدران و حکم‌رانان خود سر، هیچ‌گاه نتوانند این مجموعه ربانی را از سر راه مفسده‌جویی‌ها و خیانت‌های خود بردارند و اگر جمعی از معمّمین سرسپرده و آخوندهای درباری، به طمع حطام ناپایدار دنیا، بر سر سفره ستمگران نشسته و قولاً و عملاً آنان را تأیید کردند، اکثریت علما و روحانیون و فضلا و طلاب جوان، در حصار مناعت و پرهیزگاری و پاکدامنی باقی مانده و اراده و توان مبارزه صادقانه و قدرتمندانه را حفظ کردند و اعتقاد راسخ به [[روحانیت شیعه]] را در دل آحاد مردم، زوال‌ناپذیر ساختند.»<ref>پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره)، ۱۰/۳/۱۳۶۹</ref>


مقام معظم رهبری:
== روحانیت غیر اصیل ==
 
روحانیت غیر اصیل، متحجر، نا آگاه و وابسته از منظر [[امام خمینی]] و [[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]]، روحانیتی است که فاقد آگاهی و شناخت لازم بوده‌اند و با دشمنان انقلاب و [[اسلام]] سرسازش داشته و به مخالفت با اسلام می‌پردازند که امام از آنان به روحانی‌نما تعبیر می‌کنند.
«آزادگی روحانیون و علمای دین و عدم نفوذ قدرتهای داخلی و جهانی در آنان، موجب آن بوده است که قلدران و حکم رانان خود سر، هیچ گاه نتوانند این مجموعه ربانی را از سر راه مفسده جویی‌ها و خیانتهای خود بردارند و اگر جمعی از معمّمین سر سپرده و آخوندهای درباری، به طمع حطام ناپایدار دنیا، بر سر سفره ستمگران نشسته و قولاً و عملاً آنان را تأیید کردند، اکثریت علما و روحانیون و فضلا و طلاب جوان، در حصار مناعت و پرهیزگاری و پاکدامنی باقی مانده و اراده و توان مبارزه صادقانه و قدرتمندانه را حفظ کردند و اعتقاد راسخ به روحانیت شیعه را در دل آحاد مردم، زوال ناپذیر ساختند.»<ref>پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره)، ۱۰/۳/۱۳۶۹</ref>
 
در مقابل روحانیت غیر اصیل، متحجر، نا آگاه و وابسته از منظر امام ورهبری، روحانیتی است که فاقد آگاهی و شناخت لازم بوده و با دشمنان انقلاب و اسلام سرسازش داشته و به مخالفت با اسلام می‌پردازند که امام از آنان به روحانی نما تعبیر می‌کنند.


== روحانیت غیر اصیل ==
هرچند اکثر قریب به اتفاق روحانیت را گروه نخست تشکیل می‌دهند و گروه دوم شمار بسیار اندکی را در برمی‌گیرند که در مقایسه با گروه نخست به شمار نمی‌آیند؛ اما به دلیل وجود این طیف در تاریخ روحانیت و تاریخ کشور ایران و تأثیرگذاری آنان در برخی تحولات، به عنوان یک طیف از روحانیت بدان توجه شده و خط آنان از خط روحانیت اصیل و متعهد جدا شده است و مقام معظم رهبری نیز مرزهای میان این دو گروه را از یکدیگر جدا نمودند.
هر چند اکثر قریب به اتفاق روحانیت را گروه نخست تشکیل می‌دهند و گروه دوم شمار بسیار اندکی را در برمی‌گیرند که در مقایسه با گروه نخست به شمار نمی‌آیند؛ اما به دلیل وجود این طیف در تاریخ روحانیت و تاریخ کشورمان و تأثیرگذاری آنان در برخی تحولات، به عنوان یک طیف از روحانیت بدان توجه شده و خط آنان از خط روحانیت اصیل و متعهد جدا شده است و مقام معظم رهبری نیز مرزهای میان این دو گروه را از یکدیگر جدا نمودند.


ویژگی‌های عمده روحانیت غیر اصیل و متحجر از دیدگاه امام و رهبری عبارتند از:
ویژگی‌های عمده روحانیت غیر اصیل و متحجر از دیدگاه امام و رهبری عبارتند از:


=== فعالیت علیه اسلام ناب و انقلاب ===
=== فعالیت علیه اسلام ناب و انقلاب ===
حضرت امام:
[[امام خمینی]] معتقدند که روحانیون وابسته و مقدس‌نما و تحجرگرا کم نبودند و نیستند. در حوزه‌های علمیه افرادی هستند که علیه انقلاب و [[اسلام]] ناب محمدی فعالیت دارند. امروز عده‌ای با ژست تقدس‌مآبی چنان تیشه به ریشه [[دین]] و انقلاب و نظام می‌زنند که گویی وظیفه‌ای غیر از این ندارند.»<ref>صحیفه نور، ج۲۱، ص۲۷۸-۲۷۹</ref>


«روحانیون وابسته و مقدس نما و تحجر گرا هم کم نبودند و نیستند. در حوزه‌های علمیه هستند افرادی که علیه انقلاب و اسلام ناب محمدی فعالیت دارند. امروز عده‌ای با ژست تقدس مآبی چنان تیشه به ریشه دین و انقلاب و نظام می‌زنند که گویی وظیفه‌ای غیر از این ندارند.»<ref>صحیفه نور، ج۲۱، ص۲۷۸-۲۷۹</ref>
[[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] فرمودند: «اگر در گوشه و کنار از معممان کسانی پیدا بشوند که امتیاز عظیمی را که امروز، نظام اسلامی به [[مسلمانان|مسلمین]] و مؤمنین و روحانیون و علما داده است، درک نکنند و خدای نکرده در اظهاراتشان حرفی باشد که مردم را نسبت به این نظام یا بدبین کند و یا مردد نماید... این افراد بلاشک عمل‌شان، خیانت به اسلام و قرآن و مسلمین است و باید با برخورد خودِ جامعه روحانیت مواجه بشود.»<ref>بیانات در دیدار با چامعه وعاظ تهران و اعضای شورای هماهنگی سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۱/۵/۱۳۶۸</ref>
 
مقام معظم رهبری:
 
«اگر در گوشه و کنار از معممان کسانی پیدا بشوند که امتیاز عظیمی را که امروز، نظام اسلامی به مسلمین و مؤمنین و روحانیون و علما داده است، درک نکنند و خدای نکرده در اظهاراتشان حرفی باشد که مردم را نسبت به این نظام یا بدبین کند ویا مردد نماید... این افراد بلاشک عملشان، خیانت به اسلام و قرآن و مسلمین است وباید با برخورد خودِ جامعه روحانیت مواجه بشود.»<ref>بیانات در دیدار با چامعه وعاظ تهران و اعضای شورای هماهنگی سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۱/۵/۱۳۶۸</ref>


=== وابستگی به دنیا و دنیا طلبان و سازش با دشمنان ===
=== وابستگی به دنیا و دنیا طلبان و سازش با دشمنان ===
حضرت امام:
[[امام خمینی]] بزرگترین فرق روحانیت و علمای متعهد [[اسلام]] با روحانی‌نما‌ها را در این دانسته است که علمای مبارز اسلام همیشه هدف تیرهای زهرآگین جهان‌خواران بوده و اولین تیرهای حادثه قلب آنان را نشانه رفته است؛ ولی روحانی‌نماها در کنف حمایت زرپرستان دنیا طلب، مروج باطل یا ثناگوی ظلمه و مؤید آنان بوده‌اند. ایشان معتقد است تا به حال یک آخوند درباری یا یک روحانی وهابی را ندیده‌ایم که در برابر ظلم و شرک و کفر، خصوصاً در مقابل شوروی متجاوز و آمریکای جهان‌خوار ایستاده باشد.»<ref>صحیفه نور، ج۲۱، ص۱۲۰-۱۲۱</ref>


«بزرگترین فرق روحانیت و علمای متعهد اسلام با روحانی نما‌ها در همین است که علمای مبارز اسلام همیشه هدف تیرهای زهر آگین جهان خواران بوده‌اند و اولین تیرهای حادثه قلب آنان را نشانه رفته است ولی روحانی نماها در کنف حمایت زرپرستان دنیا طلب، مروج باطل یا ثناگوی ظلمه و مؤید آنان بوده‌اند. تا به حال یک آخوند درباری یا یک روحانی وهابی را ندیده‌ایم که در برابر ظلم وشرک و کفر، خصوصاً در مقابل شوروی متجاوز و آمریکای جهانخوار ایستاده باشد.»<ref>صحیفه نور، ج۲۱، ص۱۲۰-۱۲۱</ref>
[[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] فرمودند: «اگر جمعی از معمّمین سرسپرده و آخوندهای درباری، به طمع حطام ناپایدار دنیا، بر سر سفره ستمگران نشسته و قولاً و عملاً آنان را تأیید کردند، اکثریت علما و روحانیون و فضلا و طلاب جوان، در حصار مناعت و پرهیزگاری و پاکدامنی باقی مانده و اراده و توان مبارزه صادقانه و قدرتمندانه را حفظ کردند و اعتقاد راسخ به [[روحانیت شیعه]] را در دل آحاد مردم، زوال‌ناپذیر ساختند.»<ref>پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمین (ره)، ۱۰/۳/۱۳۶۹</ref>
 
مقام معظم رهبری:
 
«اگر جمعی از معمّمین سر سپرده و آخوندهای درباری، به طمع حطام ناپایدار دنیا، بر سر سفره ستمگران نشسته و قولاً و عملاً آنان را تأیید کردند، اکثریت علما و روحانیون و فضلا و طلاب جوان، در حصار مناعت و پرهیزگاری و پاکدامنی باقی مانده و اراده و توان مبارزه صادقانه و قدرتمندانه را حفظ کردند و اعتقاد راسخ به روحانیت شیعه را در دل آحاد مردم، زوال ناپذیر ساختند.»<ref>پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمین (ره)، ۱۰/۳/۱۳۶۹</ref>


=== فقدان شناخت و آگاهی لازم ===
=== فقدان شناخت و آگاهی لازم ===
حضرت امام
[[امام خمینی]] فرمودند: «استکبار وقتی که از نابودی مطلق [[روحانیت]] و [[حوزه‌های علمیه|حوزه‌ها]] مأیوس شد، دو راه برای ضربه زدن انتخاب نمود، یکی راه ارعاب و زور و دیگری راه خدعه و نفوذ در قرن معاصر. وقتی حربه ارعاب و تهدید چندان کارگر نشد، راههای نفوذ تقویت گردید. اولین و مهمترین حرکت، القای شعار [[جدایی دین از سیاست]] است که متأسفانه این حربه در حوزه و روحانیت تا اندازه‌ای کارگر شده است تا جایی که دخالت در سیاست دون شأن [[فقیه]] و ورود در معرکه سیاسیون تهمت وابستگی به اجانب را به همراه می‌آورد، یقیناً روحانیون مجاهد از نفوذ بیشتر زخم برداشته‌اند. گمان نکنید که تهمت وابستگی و افترای بی‌دینی را تنها اغیار به روحانیت زده است، هرگز، ضربات روحانیت ناآگاه و آگاه وابسته به مراتب کاری‌تر از اغیار بوده و هست.»<ref>صحیفه امام، ج۲۱، ص۲۷۸</ref>
 
«استکبار وقتی که از نابودی مطلق روحانیت و حوزه‌ها مأیوس شد، دو راه برای ضربه زدن انتخاب نمود، یکی راه ارعاب و زور و دیگری راه خدعه و نفوذ در قرن معاصر. وقتی حربه ارعاب و تهدید چندان کارگر نشد، راههای نفوذ تقویت گردید. اولین و مهمترین حرکت، القای شعار جدایی دین از سیاست است که متأسفانه این حربه در حوزه و روحانیت تا اندازه‌ای کارگر شده است تا جایی که دخالت در سیاست دون شأن فقیه و ورود در معرکه سیاسیون تهمت وابستگی به اجانب را به همراه می‌آورد، یقیناً روحانیون مجاهد از نفوذ بیشتر زخم برداشته‌اند. گمان نکنید که تهمت وابستگی و افترای بی‌دینی را تنها اغیار به روحانیت زده است، هرگز، ضربات روحانیت ناآگاه وآگاه وابسته به مراتب کاریتر از اغیار بوده و هست.»<ref>صحیفه امام، ج۲۱، ص۲۷۸</ref>
 
مقام معظم رهبری:


«علمای متحجر و بی‌خبر از حوادث کشور و دور از جریان‌های سیاسی، هیچگاه در معرض تهاجم دشمنان قرار نگرفتند، بلکه حتی گاه مورد ستایش و تمجید نیز واقع شدند و حملات جسمی و تبلیغی و حتی تهمت ارتجاع و واپس گرایی از سوی روشن فکر نمایان عامل بیگانه، تنها متوجه علما و روحانیونی شد که از لحاظ اندیشه سیاسی و نو آوری‌های عرصه علم و عمل، درخشیده و به عنوان قشری پیشرو و مترقی و آگاه، شناخته شده‌اند.»<ref>پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، ۱۰/۳/۱۳۶۹</ref>
[[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] فرمودند: «علمای متحجر و بی‌خبر از حوادث کشور و دور از جریان‌های سیاسی، هیچ‌گاه در معرض تهاجم دشمنان قرار نگرفتند؛ بلکه حتی گاه مورد ستایش و تمجید نیز واقع شدند و حملات جسمی و تبلیغی و حتی تهمت ارتجاع و واپس‌گرایی از سوی روشنفکر نمایان عامل بیگانه، تنها متوجه علما و روحانیونی شد که از لحاظ اندیشه سیاسی و نوآوری‌های عرصه علم و عمل، درخشیده و به‌عنوان قشری پیشرو و مترقی و آگاه، شناخته شده‌اند.»<ref>پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، ۱۰/۳/۱۳۶۹</ref>{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
==منابع==
==منابع==
<references />
<references />
۶۰۲

ویرایش