راه‌های مهار شهوت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{شاخه | شاخه اصلی = |شاخه فرعی۱ = |شاخه فرعی۲ = |شاخه فرعی۳ = }} {{سو...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
==مقدمه==


منشأ تمام اعمال و حركات و گفتار و خوبي‌ها و بدي‌هاي انسان نفس است. اگر نَفْس اصلاح شد، در دنيا و آخرت سعادت انسان تأمين خواهد شد. و اگر به فساد كشيده شد، منشأ بدي‌ها خواهد بود و هلاكت دنيوي و اخروي را در پي خواهد داشت. اگر در راه انسانيت قدم نهاد، مي‌تواند از فرشتگان مقرب الهي نيز بالاتر رود و اگر گوهر شريف انسانيت را ناديده گرفت و در طريق حيوانيت و اطاعت شهوات قرار گرفت از حيوانات پست تر مي‌شود؛ بلكه به مقام شيطنت سقوط مي‌كند. اسباب و وسايل پيمودن هر يك از اين دو راه در نهاد انسان نهفته است. هم عقل دارد و مي‌تواند از طريق متابعت آن به كمال برسد و هم غرايز و قواي شهواني دارد كه اگر از آنها بطور غير متعارف و افراط آميز متابعت كند و از چهارچوب شرع مقدس خارج شود به ضلالت و هلاكت خواهد رسيد.
==راهكارهاي مبنايي و اصولي==


با توجه به اين مقدمه‌ براي حل مشكل مي‌توان چند راهكار مبنايي و اصولي ارايه داد و چند راهبرد عملي بيان نمود.
===تفكر و انديشه===


==الف. راهكارهاي مبنايي و اصولي==
یکی از عواملی که باعث می‌شود انسان نتواند شهوات خود را مهار کند، غفلت و بی‌خبری است. اگر انسان در شبانه روز سرگرم زندگي دنيا بوده، ياد خدا و یاد مرگ را فراموش کند و به نتیجه کارهای خود نیاندیشد، گرفتار گناه می‌شود. در برابر، اگر به دستورات خدا توجه داشته و یاد قيامت را در نظر داشته باشد، مرتکب گناه نخواهد شد. به گفته امام علي(ع) هر كس قلبش را با فكر و انديشه آباد کند، اعمالش در باطن و ظاهر خوب خواهد شد.<ref>اميني، ابراهيم، خودسازي، قم، انتشارات شفق، چاپ دهم، ۱۳۸۰، ص۱۰۱.</ref>


==۱. تفكر و انديشه==
===در نظر گرفتن مجازات برای خود===


يكي از موانع مهم تهذيب نفس و يكي از علل انجام گناه غفلت و بي‌خبري است. اگر ما در شبانه روز سرگرم زندگي دنيا باشيم و ياد خدا و مرگ را فراموش كنيم و اگر ساعتي در كارهاي خود و عواقب آن انديشه نداشته باشيم، به احتمال قوي گرفتار گناه و معصيت مي‌شويم و اگر به فرمان هاي الهي توجه داشته باشيم و حساب و كتاب قيامت را همواره در نظر داشته باشيم، مسلماً خود را آلوده به گناه و معصيت نخواهيم كرد. حضرت علي(ع) فرمود: هر كس كه قلبش را با تداوم فكر و انديشه، آباد سازد، افعالش در باطن و ظاهر خوب خواهد شد.<ref>اميني، ابراهيم، خودسازي، قم، انتشارات شفق، چاپ دهم، ۱۳۸۰، ص۱۰۱.</ref>
یکی از راه‌های مهار شهوات، استفاده از تنبيه و مجازات است. در این شیوه، باید انسان در آغاز، با خود عهد کند اگر مرتکب گناهی شد، خودش را مجازات کند. برای نمونه، با خود شرط کند که اگر به نامحرم نگاه کرد، خود را به مدتی معین از تماشای فیلم مورد علاقه‌اش محروم کند یا روزی را روزه بگیرد.


==۲. تأديب و مجازات==
اگر مدتي انسان به اين برنامه ادامه دهد، راه ورود شيطان به خود را محدود کرده و می‌تواند نفس امّاره را مهار كند. در روایتی امام علي(ع)، گرسنگي رای برای به اسارت در آوردن نفس و شكستن عادت‌هاي بد، کمک‌کار خوبی دانسته است.<ref>همان، ص۱۰۲.</ref>


براي اينكه در تهذيب نفس و ترك گناه پيروز شويم مي‌توانيم از تنبيه و مجازات استفاده كنيم. در آغاز نفس خودمان را مورد خطاب و تهديد قرار دهيم كه من تصميم گرفته‌ام كه فلان گناه را ترك كنم، اگر در اين كار با من همكاري نكني و مرتكب گناه شوي فلان مجازات را درباره‌ات اجرا مي‌كنم، مثلاً اگر به نامحرم نگاه كني، ۳ روز روزه مي‌گيرم.
===توجه به كرامت ذات ===


اگر مدتي انسان به اين برنامه ادامه دهد و مقيد به انجام آن باشد راه شيطان را مي‌تواند محدود كند و نفس امّاره را مهار كند، يعني اينكه راه ورود شيطان بسته مي‌شود. علي(ع) فرمودند: «گرسنگي براي به اسارت در آوردن نفس و شكستن عادت‌هاي بد، كمك خوبي است.»<ref>همان، ص۱۰۲.</ref>
اگر انسان توجه كند كه موجود ارزشمندی است و از علم و كمال الهی برخوردار است، ویژگی‌های بد و ارتكاب گناه را در شأن خود ندانسته و از آنها بي‌زار خواهد شد. وقتي انسان فهميد روح او از عالم بالا آمده، شهوت‌ها و خواسته‌هاي حيواني در نظرش بي‌ارزش و تمايل به ویژگی‌های اخلاقي در وجودش زنده خواهد شد. به گفته امام علي(ع) هر كس كه نفس خودش را گرامي بدارد، شهوت‌ها برايش كوچك و بي‌ارزش خواهد بود.<ref>همان، ص۱۰۴.</ref>


==۳. توجه به كرامت ذات و تقويت ارزش‌هاي انساني==
===ترك دوستان بد===


اگر انسان توجه كند كه موجود گرانبهايي است و از علم و كمال و جمال الهي برخوردار است و مقامي بس بلند و رفيع دارد، اخلاق رذيله و ارتكاب گناه را دون شأن خويش مي‌داند و طبعاً از آنها بيزار خواهد بود. وقتي فهميد روح انسان، موجوديت حقيقي انسان الهي است و از عالم بالا آمده، شهوت‌ها و خواسته‌هاي حيواني در نظرش بي‌ارزش و تمايل به فضايل اخلاقي در وجودش احياء خواهد شد.
انسان موجودي اثرپذير است و بسياري از ویژگی‌هایش را از انسان هاي ديگر كه با آنها در ارتباط است مي‌گيرد. در این میان، دوسان نزديك تأثيري بیشتری بر رفتار انسان مي‌گذارند. دوستي با افراد فاسد، باعث يادگيري رفتارهاي زشت شده و کنترل شهوات را سخت می‌کند. بر پایه روایتی، امام علي(ع) از همنشيني با دوست بد نهی کرده است؛ زیرا او همنشین خود را به هلاكت رسانده و به آبرويش زیان می‌رساند.<ref>همان، ص۱۰۸.</ref>


علي(ع) فرمودند: هر كس كه نفس خودش را گرامي بدارد، شهوت‌هاي برايش كوچك و بي‌ارزش خواهد بود.<ref>همان، ص۱۰۴.</ref>
===دوري از مكان‌هاي لغزش‌انگيز===


==۴. ترك معاشرت با دوستان بد==
برای مهار شهوات، ضروری است چشم و گوش از منظره‌های شهوت‌انگيز دور باشد. انسان نباید در مجالسي كه احتمال زیادی می‌دهد گناه انجام مي‌شود شركت کند. در اسلام توصيه شده كه انسان در مجالس حرام مانند مجلس قمار و شراب شركت نكند. نگاه به نامحرم و خلوت با زن اجنبي نداشته باشد و با نامحرم خنده و شوخي نكند.
 
انسان موجودي است اثر پذير و مقلّد، بسياري از صفات و آداب و رفتارش را از انسان هاي ديگر كه با آنها در ارتباط است فرا مي‌گيرد، مخصوصاً دوستان نزديك تأثيري شگرف بر رفتار انسان مي‌گذارند و دوستي با افراد فاسد باعث يادگيري رفتارهاي زشت آنان و افتادن در دام گناه و معصيت خواهد شد.
 
حضرت علي(ع) فرمودند: از همنشيني با دوست بد جداً اجتناب كن كه همنشين خود را به هلاكت مي‌رساند و به آبرويش لطمه مي‌زند.<ref>همان، ص۱۰۸.</ref>
 
==۵. دوري از جاها و مكانهاي لغزش انگيز==
 
براي كساني كه در صدد ترك گناه و شهوات هستند ضرورت دارد كه چشم و گوششان را از مناظر شهوت انگيز و فساد و انحراف ممنوع سازند، و در مجالسي كه احتمال قوي مي‌دهند گناه انجام مي‌شود شركت نكنند و لذا در اسلام توصيه شده كه انسان در مجالس حرام از قبيل مجلس قمار، شراب، و غيره، شركت نكند. نگاه به نامحرم و خلوت با زن اجنبي نداشته باشد و با نامحرم خنده و شوخي نكند.


حضرت علي(ع) فرمودند: «اذا ابصرت العين الشهوه عمي القلب عن العاقبه»؛ وقتي چشم، شهوت را ببيند، قلب از عاقبت انديشي نابينا مي‌گردد.<ref>همان، ص۱۰۹.</ref>
حضرت علي(ع) فرمودند: «اذا ابصرت العين الشهوه عمي القلب عن العاقبه»؛ وقتي چشم، شهوت را ببيند، قلب از عاقبت انديشي نابينا مي‌گردد.<ref>همان، ص۱۰۹.</ref>


==۶. پيشگيري==
===پيشگيري===


جلو مقدمه تحريك شهوت را بگيريم و يكي از مقدمات تحريك شهوت نگاه به نامحرم و جنس مخالف است و قرآن كريم مي‌فرمايد: {{قرآن|قُل للمؤمنين يغضّوا مِن ابصارِهم}}؛ به مؤمنان بگو چشم‌ها و ديدگان خود را از نگاه به نامحرم فرو بندند.<ref>نور/۲۹.</ref>
جلو مقدمه تحريك شهوت را بگيريم و يكي از مقدمات تحريك شهوت نگاه به نامحرم و جنس مخالف است و قرآن كريم مي‌فرمايد: {{قرآن|قُل للمؤمنين يغضّوا مِن ابصارِهم}}؛ به مؤمنان بگو چشم‌ها و ديدگان خود را از نگاه به نامحرم فرو بندند.<ref>نور/۲۹.</ref>
خط ۶۲: خط ۵۳:
زنم بر ديده تا دل گردد آزاد
زنم بر ديده تا دل گردد آزاد


۷. توجه به آثار منفي شهوت راني
=== توجه به آثار منفي شهوت راني ===
 
ميل و كشش به سوي خواسته هاي نفساني آثار نامطلوب متعددي در زندگي ايجاد مي كند آثار و فردي روحي و رواني آثار اجتماعي مسائل و مشكلاتي در زندگي خصوصي انسان شكل مي گيرد كه در دنيا و آخرت او را رها نمي كنند و آثار زيانبار اجتماعي كه اولين ضررش به خود شخص باز مي گردد.
ميل و كشش به سوي خواسته هاي نفساني آثار نامطلوب متعددي در زندگي ايجاد مي كند آثار و فردي روحي و رواني آثار اجتماعي مسائل و مشكلاتي در زندگي خصوصي انسان شكل مي گيرد كه در دنيا و آخرت او را رها نمي كنند و آثار زيانبار اجتماعي كه اولين ضررش به خود شخص باز مي گردد.


اختلال هاي فكري، رواني مثل افسردگي و اضطراب، ضعف حافظه، گوشه گيري، پر خاش گري، بد اخلاقي، بي نشاطي، يأس، هوس بازي، اعتياد به مسائل جنسي، دل مردگي، ضعف اراده و... از جمله آثار فردي انحرافات جنسي و ميل به شهوات است و مشكالت خانوادگي، به خاطر افتادن اعتبار اجتماعي، بي آبرويي، مشكل پيدا كردن در يافتن دوستان خوب، بي غيرتي، به خاطر افتادن ناموسي خود و... از جمله آثار اجتماعي رو آوردن به شهوت راني است.
اختلال هاي فكري، رواني مثل افسردگي و اضطراب، ضعف حافظه، گوشه گيري، پر خاش گري، بد اخلاقي، بي نشاطي، يأس، هوس بازي، اعتياد به مسائل جنسي، دل مردگي، ضعف اراده و... از جمله آثار فردي انحرافات جنسي و ميل به شهوات است و مشكالت خانوادگي، به خاطر افتادن اعتبار اجتماعي، بي آبرويي، مشكل پيدا كردن در يافتن دوستان خوب، بي غيرتي، به خاطر افتادن ناموسي خود و... از جمله آثار اجتماعي رو آوردن به شهوت راني است.


==ب.‌ راهبردهاي عملي==
==راهکارهای عملي==


۱. افكار جنسي را كه به ذهن خطور مي‌كند بلافاصله با ذكر و ياد خدا آسيب‌هاي معنوي گناه از ذهن خود دور سازيد.
۱. افكار جنسي را كه به ذهن خطور مي‌كند بلافاصله با ذكر و ياد خدا آسيب‌هاي معنوي گناه از ذهن خود دور سازيد.
خط ۸۹: خط ۷۹:


۱۰. به بدي و عواقب گناه و شهوتراني فكر و انديشه كنيد.<ref>خود ارضايي يا ارضاي انحرافي جنسي، موسسه پژوهشي فرهنگي اشراق، نشر مبعث، چاپ اوّل، ۱۳۷۹.</ref>
۱۰. به بدي و عواقب گناه و شهوتراني فكر و انديشه كنيد.<ref>خود ارضايي يا ارضاي انحرافي جنسي، موسسه پژوهشي فرهنگي اشراق، نشر مبعث، چاپ اوّل، ۱۳۷۹.</ref>
{{پایان پاسخ}}
 
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==
==مطالعه بيشتر==


۱. حسين مظاهري، عوامل كنترل غرائز در زندگي انسان، (انتشارات مؤسسه نشر و تحقيقات ذكر، چ اوّل، ۱۳۶۶.
۱. حسين مظاهري، عوامل كنترل غرائز در زندگي انسان، انتشارات مؤسسه نشر و تحقيقات ذكر، چاپ اول، ۱۳۶۶ش.


۲. مرتضي مطهري،‌اخلاق جنسي در اسلام و غرب، تهران، (انتشارات صدرا، چ چهارم، ۱۳۶۸).
۲. مرتضي مطهري،‌اخلاق جنسي در اسلام و غرب، تهران، انتشارات صدرا، چاپ چهارم، ۱۳۶۸ش.
{{پایان مطالعه بیشتر}}


==منابع==
==منابع==
automoderated
۶٬۳۴۱

ویرایش