automoderated
۶٬۳۴۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح ارقام) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
== راه‌های شناختی == | |||
=== شناخت عوامل حسد === | |||
{{اصلی|انگیزه‌های حسادت}} | |||
براي رفع حسد، بايد سبب ها و عامل هاي آن را شناسايي و مرتفع كرد. يعني تكبر و دشمني و كينه و... را از خود دور كند و با درمان آن صفات زشت حسد نيز خود به خود درمان شود.<ref>اقتباس از معراج السعاده، ص۴۶۶ – ۴۶۸.</ref> | |||
=== شناخت آسیب‌های حسد === | |||
{{اصلی|پیامدهای حسد}} | |||
اولين راه مبارزه با اين مرض رواني، آگاه كردن انسان از ضررهاي فردي، اجتماعي، دنيوي و آخرتي آن است. | |||
شناخت آسیب‌های حسد: بدانيم كه انسان حسود در واقع، معترض به حكمت خداست، كه چرا به افرادي فلان نعمت را بخشيده است و اين اعتراض به خدا، ظلمي بزرگ است. قرآن مجيد مي فرمايد: «به مردم در برابر آنچه خدا از فضلش به آنها بخشيده حسد مي ورزد.»<ref>نساء/ ۵۴.</ref> | |||
ثانيا: متوجه باشيم حسد به حاسد ضرر مي رساند زیرا صاحب اين رذيله، هم در دنيا معذّب و مبتلا است و هم در قبر و آخرت؛ در حالي كه براي محسود هيچ ضرري نمي رساند، نعمت از او زايل نمي شود، بلكه براي او نفع دنيوي و اُخروي هم دارد.<ref>امام خميني، اربعين حديث، ص۱۰۸ و ص۱۱۲.</ref> | ثانيا: متوجه باشيم حسد به حاسد ضرر مي رساند زیرا صاحب اين رذيله، هم در دنيا معذّب و مبتلا است و هم در قبر و آخرت؛ در حالي كه براي محسود هيچ ضرري نمي رساند، نعمت از او زايل نمي شود، بلكه براي او نفع دنيوي و اُخروي هم دارد.<ref>امام خميني، اربعين حديث، ص۱۰۸ و ص۱۱۲.</ref> | ||
| خط ۱۳: | خط ۲۱: | ||
پس بايد به نفس خود بفهمانيم كه اين بنده خداست و شايد خداوند به او نظر لطف داشته است، پس چرا با بنده صالح خداوند دشمني و حسادت كنيم.<ref>امام خميني، اربعين حديث، ص۱۱۲.</ref> | پس بايد به نفس خود بفهمانيم كه اين بنده خداست و شايد خداوند به او نظر لطف داشته است، پس چرا با بنده صالح خداوند دشمني و حسادت كنيم.<ref>امام خميني، اربعين حديث، ص۱۱۲.</ref> | ||
== راه‌های عملی == | |||
=== اظهار محبت === | |||
نسبت به كسي كه حسادت او در قلب ماست اظهار محبت كنيم، هر چند براي شخص مشكل و سخت باشد، ولي به خاطر آخرت خود و آسايشي كه در آينده نصيب او مي شود، سختي كار آسان مي شود. مثلا از او تعريف و تجليل كرده و نسبت به او نيكي كنيم، هر چند اين كارها در ابتدا ظاهري و مصنوعي است، ولي به زودي اين محبت ها، واقعي و حقيقي مي شوند.<ref>امام خميني، اربعين حديث، ص۱۱۲.</ref> | |||
=== خیرخواهی === | |||
وقتي به كسي حسد ورزيد براي رفع حسد برعكس آنچه حسد مي‌طلبد عمل كند؛ يعني خير خواهي آن فرد را بكند خود را وادار به اين اعمال كند به او كمك كند با خوش روئي برخورد كند اگر حسادت مي‌گويد غيبت او را کند؛ برعكس از او تعريف و مدح كند. خلاصه درست رفتارهاي ضد حسد را انجام دهد تا حسد به‌تدریج از او ريشه كن شود. | |||
=== خودداری از تجسس و بدگمانی === | |||
در بسياري از موارد همنشيني ها و جستجو از احوالات خصوصي، موجب حسادت مي شود، پس سعي كنيم به مقدار ضرورت معاشرت كنيم و از زندگي خصوصي آنها كه موجب حسادت ما مي شود تفحص و جستجو نكنيم. | |||
هفتم: از برخوردهاي اشخاص، برداشت بد نكنيم و در امور اجتماعي متعادل باشيم، و از كسي به خاطر مقام يا مال و يا... توقع بي جا نداشته باشيم. | هفتم: از برخوردهاي اشخاص، برداشت بد نكنيم و در امور اجتماعي متعادل باشيم، و از كسي به خاطر مقام يا مال و يا... توقع بي جا نداشته باشيم. | ||
== | ===درخواست از خدا=== | ||
دعا كنيم و از خداوند كه سلطان قلبها و مقلب القلوب است، بخواهيم نسبت به مؤمنين، ما را حسود نسازد. قرآن مجيد مي فرمايد: «پروردگارا: ما و برادرانمان را كه در ايمان بر ما پيشي گرفتند، بيامرز و در دلهاي ما حسد و كينه اي نسبت به مؤمنان قرار مده.»<ref>حشر/ ۱۰. مكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج۲۳، ص۵۱۴.</ref> | |||
از نماز كمك بگيرد همانطور كه مي دانيم نماز از زشتي ها و بدي ها باز مي دارد؛ پس اگر به نماز اهميت بدهد و با حضور قلب بيشتر نماز بخواند تاثير آن در بازداري از گناهان از جمله حسد بيشتر مي‌شود. | |||
به ائمه اطهار(ع) متوسل شود و با توسل به ائمه اطهار از خدا بخواهد به وي در رفع حسد كمك كند. | |||
فرد حسود بايد بداند كه حسد هم براي دنيا و هم براي دين و آخرت فرد حسود ضرر دارد و براي دنيا و دين و آخرت فردي كه به او حسوي مي كند نه تنها ضرر نمي رسد؛ بلكه نفع هم مي رسد. توضيح آنكه فرد حسود از اينكه نعمتي به ديگري برسد و يا بلايي از او رفع شود ناراحت و غمگين مي شود لذا پيوسته ناراحت و اندوهگين است (اين ضرر دنيوي) و چون به نعمتي كه خداوند به آن فرد داده راضي نيست و خير خواهي مومنين را نمي كند و از انبياء و مومنين كه خير مردم را مي خواهند كناره گرفته و با ابليس و كفار كه گرفتاري مومنين و از دست رفتن نعمت آنان را مي خواهند شريك شده است لذا به دين خود لطمه زده و اين (حسد) خيانتي به قلب است كه خوبي‌ها را نابود مي‌كند همانطور كه آتش هيزم را مي خورد. | |||
و در مورد اينكه با حسد نعمت از فردي كه به او حسد مي ورزد زائل و نابود مي شود به سبب آن است كه تا مدتي كه خداوند مقدر كرده است آن فرد از آن نعمت برخوردار است و از آنجا كه حسود با حسد به آن فرد ظلم مي كند مخصوصا اگر حسد وي را به غيبت و عيبجويي درباره آن فرد بكشاند در روز قيامت از حسنات فرد حسود كه غيبت كرده است بر مي دارند و به آن فرد مي دهند و اين ضرري بس عظيم است. وقتي انسان در آنچه گفته شد به خوبي تامل كند مي‌فهمد كه حسد جز ضرر هيچ فايده اي ندارد و بايد از آن دست كشيد. | و در مورد اينكه با حسد نعمت از فردي كه به او حسد مي ورزد زائل و نابود مي شود به سبب آن است كه تا مدتي كه خداوند مقدر كرده است آن فرد از آن نعمت برخوردار است و از آنجا كه حسود با حسد به آن فرد ظلم مي كند مخصوصا اگر حسد وي را به غيبت و عيبجويي درباره آن فرد بكشاند در روز قيامت از حسنات فرد حسود كه غيبت كرده است بر مي دارند و به آن فرد مي دهند و اين ضرري بس عظيم است. وقتي انسان در آنچه گفته شد به خوبي تامل كند مي‌فهمد كه حسد جز ضرر هيچ فايده اي ندارد و بايد از آن دست كشيد. | ||
==راه علمي:== | |||
==راه علمي: == | |||
علاج اين مرض، اين است كه حسود بداند، حسد خسران دنيا و آخرت را برايش به وجود مي‌آورد؛ زيرا حسد در واقع، عبارت است از: خشم بر رحمت خداوند و ناخوش داشتن نعمت او، كه بين بندگان خود تقسيم نموده است. و اين نحوه نگرش ناسپاسي در برابر خداوند است و از طرفي ديگر، حسود بداند كه با حسد، از شيوه عملي، رفتاري و فكري اولياء خدا خارج شده و با شيطان هم مسلك گشته است؛ چه اينكه اولياء خدا، بندگان او را دوست دارند و ابليس و كفار، پيوسته براي مؤمنين آرزوي بلاء مي‌كنند و زوال نعمت آنها را خواستارند. خداي متعال مي‌فرمايد: {{قرآن|اِن تَمْسَسكم حسنه تسُوء هم و إن تُصبكم سيئه يفرحُوا بها؛}}<ref>آل عمران/۱۲۰.</ref> اگر خيري به شما (مؤمنين) برسد آنها (كفار) بدحال و غمگين مي‌شوند و اگر حادثه ناگواري برايتان پيش آيد، شادمان مي‌شوند. | علاج اين مرض، اين است كه حسود بداند، حسد خسران دنيا و آخرت را برايش به وجود مي‌آورد؛ زيرا حسد در واقع، عبارت است از: خشم بر رحمت خداوند و ناخوش داشتن نعمت او، كه بين بندگان خود تقسيم نموده است. و اين نحوه نگرش ناسپاسي در برابر خداوند است و از طرفي ديگر، حسود بداند كه با حسد، از شيوه عملي، رفتاري و فكري اولياء خدا خارج شده و با شيطان هم مسلك گشته است؛ چه اينكه اولياء خدا، بندگان او را دوست دارند و ابليس و كفار، پيوسته براي مؤمنين آرزوي بلاء مي‌كنند و زوال نعمت آنها را خواستارند. خداي متعال مي‌فرمايد: {{قرآن|اِن تَمْسَسكم حسنه تسُوء هم و إن تُصبكم سيئه يفرحُوا بها؛}}<ref>آل عمران/۱۲۰.</ref> اگر خيري به شما (مؤمنين) برسد آنها (كفار) بدحال و غمگين مي‌شوند و اگر حادثه ناگواري برايتان پيش آيد، شادمان مي‌شوند. | ||
اينها ضررهايي است كه حسد، براي دين و آخرت انسان به بار مي‌آورد. و اما ضرر دنيايي حسد، آن است كه حسود، در عذابي دردناك و غم و غصه‌اي سوزناك كه حسدش براي او فراهم كرده به سر مي‌برد؛ زيرا مي‌بيند كه روز به روز نعمت، نصيب افرادي مي‌شود كه وي به ظاهر آنها را دشمن خود مي‌پندارد. و حسد او هر چند فراوان باشد، در نعمت ديگران تأثير ندارد. اگر حسد حاسدان در نعمت‌ها، مؤثر بود با حسد كفار، هيچ نعمتي براي مؤمنين باقي نمي‌ماند. | اينها ضررهايي است كه حسد، براي دين و آخرت انسان به بار مي‌آورد. و اما ضرر دنيايي حسد، آن است كه حسود، در عذابي دردناك و غم و غصه‌اي سوزناك كه حسدش براي او فراهم كرده به سر مي‌برد؛ زيرا مي‌بيند كه روز به روز نعمت، نصيب افرادي مي‌شود كه وي به ظاهر آنها را دشمن خود مي‌پندارد. و حسد او هر چند فراوان باشد، در نعمت ديگران تأثير ندارد. اگر حسد حاسدان در نعمت‌ها، مؤثر بود با حسد كفار، هيچ نعمتي براي مؤمنين باقي نمي‌ماند. | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۰: | ||
ب) عملي: ۱. پيروي نکردن: مهمترين عامل جلوگيري از حسد، پيروي و عملي ننمودن حسادت و فکر خود است. زيرا هر فکري که از آن پيروي نشود، به خودي خود از بين مي رود چنانچه در روايت آمده است: «وسوسه مانند حمله کردن سگ است. اگر به او اعتنا شود ستيزه تر مي گردد و اگر بي اعتنايي شود دور مي شود».<ref>دستغيب، سيد عبدالحسين، گناهان کبيره، قم، انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، ج۲، ص۳۲۲.</ref> | ب) عملي: ۱. پيروي نکردن: مهمترين عامل جلوگيري از حسد، پيروي و عملي ننمودن حسادت و فکر خود است. زيرا هر فکري که از آن پيروي نشود، به خودي خود از بين مي رود چنانچه در روايت آمده است: «وسوسه مانند حمله کردن سگ است. اگر به او اعتنا شود ستيزه تر مي گردد و اگر بي اعتنايي شود دور مي شود».<ref>دستغيب، سيد عبدالحسين، گناهان کبيره، قم، انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، ج۲، ص۳۲۲.</ref> | ||
۲. عمل بر ضد: انسان بايد براي شفاي اين مرض مهلک از خود مواظبت نمايد و تصميم جدي بگيرد بر خلاف حسد عمل کند. مثلاً اگر از روي حسد، به آن شخص تکبر مي کند، سعي در تواضع نمايد. اگر غيبت و بد گويي او مي کند، سعي نمايد در مجامع و محافل زبان به مدح و ثناي او باز کند. اگر ديدن او، او را | ۲. عمل بر ضد: انسان بايد براي شفاي اين مرض مهلک از خود مواظبت نمايد و تصميم جدي بگيرد بر خلاف حسد عمل کند. مثلاً اگر از روي حسد، به آن شخص تکبر مي کند، سعي در تواضع نمايد. اگر غيبت و بد گويي او مي کند، سعي نمايد در مجامع و محافل زبان به مدح و ثناي او باز کند. اگر ديدن او، او را ترش‌رو و درشت گو مي کند، خود را به خوش کلامي و گشاده رويي وادار نمايد. اين گونه اعمال بر خلاف مقتضاي حسادت، ريشه آن را قطع مي کند. | ||
۳. برقراري رابطه عاطفي: با فرد مورد حسادت رابطه عاطفي بيشتري برقرار نماييد و به او محبت ورزيد تا زمينه رواني مناسبي بين او و شما پديد آيد. | ۳. برقراري رابطه عاطفي: با فرد مورد حسادت رابطه عاطفي بيشتري برقرار نماييد و به او محبت ورزيد تا زمينه رواني مناسبي بين او و شما پديد آيد. | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۹۷: | ||
<span></span> | |||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
==مطالعه بیشتر== | ==مطالعه بیشتر== | ||
* كتاب حسد، رضا صدر، ترجمه باقر خسرو شاهي، انتشارات حوزه علميه قم، دفتر تبليغات. | * كتاب حسد، رضا صدر، ترجمه باقر خسرو شاهي، انتشارات حوزه علميه قم، دفتر تبليغات. | ||
<span></span> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||