دعای «یا محسن قد اتاک المسیء»

سؤال

دعای یا محسن قد اتاک المسیء، چه زمانی خوانده می‌شود؟

یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِیء… (ای خداوند نیکوکار، بنده گنهکار به نزدت آمده)، دعایی که خواندن آن پیش از تکبیرة الاحرامِ نماز سفارش شده و در منابع دعایی از امام علی(ع) نقل شده است. برخی فقیهان خواندن آن را مستحب دانسته‌اند و برخی، خواندن آن را پس از تکبیرة الاحرام، به امید رسیدن به ثواب، جایز شمرده‌اند.

از امام حسن(ع) نقل شده، وقتی به در مسجد می‌رسید، پس از اینکه می‌گفت «خدایا میهمان تو به در خانه‌ات رسیده»، دعای یا محسن قد اتاک المسیء را می‌خواند.

متن دعا

پیش از آغاز نماز

از امام علی(ع) نقل شده که به یارانش دستور داد پیش از تکبیرةالاحرامِ نماز دعای «یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِیء» را بخوانند. بر اساس این حدیث، پس از اینکه انسان این دعا را می‌خواند، خداوند می‌گوید «ای ملائکه من، گواهی دهید که من از او گذشتم».[۳] منابع دعایی[۴] و رساله‌های فقهی[۵] به خواندن این دعا پیش از تکبیره الاحرام نماز اشاره کرده‌اند.

برخی مراجع تقلید معاصر مانند امام خمینی،[۶] آیت الله سیستانی[۵] و آیت‌الله وحید خراسانی[۷] به مستحب بودن این دعا پیش از نماز، اذعان کرده‌اند. برخی دیگر از مراجع تقلید مانند آیت‌الله مکارم شیرازی معتقدند خواندن این دعا پس از تکبیره الاحرام و به امید رسیدن به ثواب جایز است.[۸]

موارد دیگر

امام حسن(ع) وقتی به در مسجد می‌رسید، سرش را بالا آورده و پس از آنکه می‌گفت «خدایا میهمان تو به در خانه‌ات رسیده» دعای یا محسن قد اتاک المسیء را می‌خواند.[۹]

منابع

  1. شیخ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج۱، ص۳۰، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، ۱۴۱۱ق.
  2. [۱]
  3. سید بن طاووس، فلاح السائل و نجاح المسائل، ص۱۵۵، قم، بوستان کتاب، ۱۴۰۶ق.
  4. شیخ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج۱، ص۳۰، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، ۱۴۱۱ق.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ امام خمینی، سید روح‌الله، توضیح المسائل (محشّی)، ج۱، ص ۵۳۵–۵۳۶، گردآوری سید محمدحسین بنی‌هاشمی خمینی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۲۴ق.
  6. امام خمینی، سید روح‌الله، توضیح المسائل، ص۲۱۱، تحقیق و تصحیح مسلم قلی‌پور گیلانی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، قم، ۱۴۲۶ق.
  7. وحید خراسانی، حسین، توضیح المسائل، ص۱۹۱، انتشارات مدرسه امام باقر(ع)، قم، چاپ نهم، ۱۴۲۸ق.
  8. مکارم شیرازی، ناصر، رساله توضیح المسائل، ص۱۵۸، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)، قم، چاپ پنجاه ودوم، ۱۴۲۹ق.
  9. ابن‌شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل ابی‌طالب(ع)، ج۴، ص۱۴، قم، انتشارات علامه، ۱۳۷۹ق.