دعای «یا محسن قد اتاک المسیء»

سؤال

دعای یا محسن قد اتاک المسیء، چه زمانی خوانده می‌شود؟

یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِیء… (ای خداوند نیکوکار، بنده گنهکار به نزدت آمده)، دعایی که خواندن آن پیش از تکبیرة الاحرامِ نماز سفارش شده و در منابع دعایی از امام علی(ع) نقل شده است. برخی فقیهان خواندن آن را مستحب و برخی، به امید رسیدن به ثواب، جایز دانسته‌اند.

از امام حسن(ع) نقل شده، وقتی به در مسجد می‌رسید، پس از اینکه می‌گفت «خدایا میهمان تو به در خانه‌ات رسیده»، دعای یا محسن قد اتاک المسیء را می‌خواند.

متن دعا

«یَا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ الْمُسِیءُ وَ قَدْ أَمَرْتَ الْمُحْسِنَ أَنْ یَتَجَاوَزَ عَنِ الْمُسِیءِ وَ أَنْتَ الْمُحْسِنُ وَ أَنَا الْمُسِیءُ فَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَجَاوَزْ عَنْ قَبِیحِ مَا تَعْلَمُ مِنِّی؛ ای خداوند نیکوکار، بنده گنهکار، به نزد تو آمده. تو امر کرده‌ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد. تو نیکوکار و من گنهکارم، به حق محمد و آل‌محمد، رحمتت را بر او و خاندانش بفرست و از کارهای زشت من که از آن اطلاع داری، بگذر.[۱]»

پیش از آغاز نماز

از امام علی(ع) نقل شده که به یارانش دستور داد که پیش از تکبیرةالاحرام نماز «یَا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ الْمُسِیءُ …» را بخوانند، خداوند می‌گوید ای ملائکه من، گواهی دهید که من از او گذشتم.[۲] منابع دعایی[۳] و رساله‌های فقهی[۴] به خواندن این دعا پیش از تکبیره الاحرام نماز اشاره کرده و آن را مستحب دانسته‌اند.

برخی مراجع تقلید معاصر مانند امام خمینی،[۵] آیت الله سیستانی[۴] و آیت‌الله وحید خراسانی[۶] به مستحب بودن این دعا پیش از نماز، اذعان کرده‌اند. برخی دیگر از مراجع تقلید معتقدند این دعا پس از تکبیره الاحرام و با قصد رجاء خوانده می‌شود.[۷]

موارد دیگر

امام حسن مجتبی(ع) هرگاه مشغول وضو می‌شد، اعضایش می‌لرزید و رنگش زرد می‌شد. وقتی به در مسجد می‌رسید، سرش را بالا آورده و می‌گفت خدایا میهمان تو به در خانه‌ات رسیده و دعای یَا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ الْمُسِیءُ … را می‌خواند.[۸]

منابع

  1. شیخ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج۱، ص۳۰، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، ۱۴۱۱ق.
  2. سید بن طاووس، فلاح السائل و نجاح المسائل، ص۱۵۵، قم، بوستان کتاب، ۱۴۰۶ق.
  3. شیخ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج۱، ص۳۰.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج۱، ص ۵۳۵–۵۳۶، گردآورنده: سید محمدحسین بنی‌هاشمی خمینی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۲۴ق.
  5. امام خمینی، توضیح المسائل، ص۲۱۱، محقق و مصحح: مسلم قلی‌پور گیلانی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره، قم، ۱۴۲۶ق.
  6. وحید خراسانی، حسین، توضیح المسائل، ص۱۹۱، انتشارات مدرسه امام باقر(ع)، قم، چاپ نهم، ۱۴۲۸ق.
  7. مکارم شیرازی، ناصر، رساله توضیح المسائل، ص۱۵۸، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)، قم، چاپ پنجاه ودوم، ۱۴۲۹ق.
  8. ابن‌شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب علیهم السلام، ج۴، ص۱۴. قم، انتشارات علامه،۱۳۷۹ق.